Wikipedysta:Tomasz59: Różnice pomiędzy wersjami
mNie podano opisu zmian |
|||
Linia 117: | Linia 117: | ||
* [[Kodowanie zapachu|'''K'''odowanie zapachu]] (N) |
* [[Kodowanie zapachu|'''K'''odowanie zapachu]] (N) |
||
* [[Komórki glejowe|'''K'''omórki glejowe]] |
* [[Komórki glejowe|'''K'''omórki glejowe]] |
||
*[[Komórki somatyczne|'''K'''omórki somatyczne]] |
|||
* [[Naczynie chłonne|'''N'''aczynie limfatyczne (chłonne)]] |
* [[Naczynie chłonne|'''N'''aczynie limfatyczne (chłonne)]] |
||
* [[Naczynie włosowate|'''N'''aczynie włosowate]] |
* [[Naczynie włosowate|'''N'''aczynie włosowate]] |
Wersja z 18:01, 11 sty 2022
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
|
.
.
.
Mechanika kwantowa – Quantum mechanics
- Cechowanie (fizyka)
- Ciało doskonale czarne
- Cząstka w pudle potencjału
- Cząstki identyczne
- Czterogradient
- Doświadczenie Sterna-Gerlacha
- Efekt Zeemana
- Fizyka kwantowa
- Funkcja falowa
- Grupy
- Grupa Lorentza
- Grupa O(n), SO(n), w tym: grupa SO(3)
- Grupa SO(2)
- Grupa SU(n) - w tym grupa SU(3)
- Grupa SU(2)
- Komputer kwantowy
- Konwencja sumacyjna Einsteina
- Konwencje w teoriach relatywistycznych
- Kwant energii
- Kwantowy oscylator harmoniczny
- Liczby kwantowe
- Macierz
- Magnetyczny moment dipolowy
- Miara dodatnio określonych operatorów POVM
- Model atomu Bohra
- Obrazy w mechanice kwantowej
- Obserwabla
- Operator
- Pion (cząstka)
- Półklasyczna teoria grawitacji
- Prąd prawdopodobieństwa. Równanie ciągłości
- Równanie
- Spin
- Stan
- Tabele współczynników Clebscha–Gordana
- Teoria de Broglie-Bohma
- Teoria zmiennych ukrytych
- Twierdzenie Ehrenfesta
- Współczynniki Clebscha-Gordana
- List of quantum-mechanical systems with analytical solutions
Mechanika klasyczna – Classical mechanics
- Czas własny
- Czterowektor
- Energia potencjalna
- Mechanika
- Potencjał
- Pole centralne
- Prawo Coulomba
- Przestrzeń
- Rozpraszanie Rayleigha
- Ruch harmoniczny
- Równania Hamiltona
- Siła zachowawcza
- Stopień swobody (fizyka)
- Wahadło
- Wektor wodzący
- Więzy
- Współrzędne uogólnione
- Wyprowadzenie rozwiązania Schwarzschilda (NEW!)
- Zasada najmniejszego działania Hamiltona
- Zdarzenie czasoprzestrzenne
Elektrodynamika - Electrodynamics
- Równania Maxwella we współrzędnych krzywoliniowych (NEW!)
- Tensor napięć-energii
- Tensor pola elektromagnetycznego
Biologia
- Astrocyt - największa komórka glejowa
- Białka receptorowe (N)
- Błona komórkowa (N)
- Ekspresja genu
- Kodowanie zapachu (N)
- Komórki glejowe
- Komórki somatyczne
- Naczynie limfatyczne (chłonne)
- Naczynie włosowate
- Polimer (N)
- Przekazywanie sygnału do i w komórce
- Sekwencja regulatorowa genu (N)
Funkcje specjalne
- Dystrybucje jako funkcje uogólnione (Wikibooks)
- Funkcja Beta Eulera
- Harmoniki sferyczne
- Stowarzyszone funkcje Legendre’a
- Rozkład beta
- Teoria dystrybucji
Matematyka – Mathematics
- Algebra Liego
- Algebra nad ciałem
- Algebra zewnętrzna
- Atlas
- Aksjomat wyboru
- Błądzenie losowe
- Całki eliptyczne
- Całka Lebesgue’a
- Doświadczenie losowe
- Działanie
- Eksponenta macierzy
- Forma
- Funkcja
- Homeomorfizm Homomorfizm
- Dyfeomorfizm Izomorfizm
- Działanie jednoargumentowe
- Grupa
- Iloczyn diadyczny wektorów
- Iloczyn tensorowy:
- Jądro (algebra liniowa)
- Linia geodezyjna
- Macierz: - dodatnio i ujemnie określona - hermitowska - obrotu - ortogonalna - unitarna
- Macierz Jakobiego, jakobian
- Miara
- Nakrycie - nakrycie uniwersalne
- Niezmiennik topologiczny
- Obiekt matematyczny
- Obraz i przeciwobraz
- Odwzorowanie regularne
- Określoność formy kwadratowej
- Operator różniczkowy
- Operatory różniczkowe
- Otoczenie (sąsiedztwo)
- Paradoks Bertranda
- Pochodna
- Połączenie afiniczne (przeniesienie afiniczne) (NEW!)
- Przeniesienie równoległe wektora w rozmaitości (NEW!)
- Przestrzeń: - przestrzeń (ogólnie) - afiniczna - euklidesowa - funkcyjna - Hilberta - liniowa - metryczna - pseudometryczna - mierzalna, -ciało - probabilistyczna - styczna - topologiczna (- jednospójna -spójna -ośrodkowa - unormowana - zupełna - zwarta -σ-zwarta ) - zdarzeń elementarnych
- Pole tensorowe
- Punkt (element zbioru)
- Regularność funkcji
- Rozkład prawdopodobieństwa
- Rozmaitość(ogólnie) - pseudoriemannowska - riemannowska - różniczkowa
- Równanie algebraiczne
- Równanie całkowe
- Równanie różniczkowe zwyczajne
- Różniczka zupełna
- Suma prosta:
- Sygnatura metryki
- Symbole Christoffela
- Tensor - tensor - metryczny
- Topologia
- Transformacja Lorentza
- Wektory
- Wiązka styczna
- Współrzędne
- krzywoliniowe (NEW!)
- ortogonalne
- Zbiór: - borelowski - otwarty - otwarto-domknięty - skończony
- Zdarzenie losowe A, B
- Zanurzenie
- *-pierścień
Wektor kontrawariantny transforms like
,
gdzie - współrzędne cząstki, - czas własny cząstki .
Wektor kowariantny transforms like
,
gdzie - pole skalarne.TU PATRZ!
Metody obliczeniowe fizyki
Wikibooks
Inne
- Obrączka ślubna
- b
- r
- ą
- c
- z
- k
- a
- |
- ś
- l
- u
- b
- n
- a
Nowy artykuł
(1) Bibliografia -> TU PROSTO
== Bibliografia ==
*T. Trajdos: Matematyka część III. Warszawa: PWN, 1993. ISBN 83-204-1547-0.
(2) Kategoria
[[Kategoria:Układy współrzędnych| ]]
(3) Przypisy
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
W tekście: {{odn|Landau|2009|s=288-297}}
Bibliografia matematyka, fizyka
Białkowski
- G. Białkowski, Mechanika klasyczna, Warszawa: PWN, 1975.
Bronsztejn
- I. N. Bronsztejn, K. A. Siemiendiajew, Poradnik encyklopedyczny Matematyka, PWN, Warszawa 2010
Byron:
- F. W. Byron, R. W. Fuller, Matematyka w fizyce klasycznej i kwantowej, PWN, Warszawa 1975, Tom 1
Guściora:
- H. Guściora, M. Sadowski, Repetytorium z algebry liniowej, PWN, Warszawa 1979.
Kołodziej:
- W. Kołodziej, Analiza matematyczna, PWN, Warszawa 2009.
Królikowski:
- Wojciech Królikowski, Wojciech Rubinowicz, Mechanika teoretyczna, PWN, Warszawa 2012.
Trajdos:
- T. Trajdos, Matematyka dla inżynierów, PWN, Warszawa 1974.
- T. Trajdos, Matematyka, cz. III, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2012.
- T. Trajdos: Matematyka część III. Warszawa: PWN, 1993. ISBN 83-204-1547-0.
Kącki
- E. Kącki, L. Siewierski, Wybrane działy matematyki wyższej z ćwiczeniami, Warszawa: PWN, 1975
(tu m.in. rachunek tensorowy - dobre ćwiczenia)
Korn:
- G. A. Korn, T. M. Korn, Matematyka dla pracowników naukowych i inżynierów, cz. 2, PWN, Warszawa 1983.
Claude Cohen:
- Claude Cohen-Tannoudji, Bernard Diu, Frank Laloe, Quantum Mechanics 1, Wiley J., 2006, ISBN 978-0471569527.
- Claude Cohen-Tannoudji, Bernard Diu, Frank Laloe, Quantum Mechanics 2, Wiley J., 2006, ISBN 978-0471569527.
Landau:
- L. D. Landau, E. M. Lifszyc: Teoria pola. Warszawa: PWN, 2009.
- L. D. Landau, J. M. Lifszyc, Teoria pola, PWN, Warszawa 2009.
- L. D. Landau, J. M. Lifszyc, Mechanika, PWN, Warszawa 2011.
Hartle
- James B. Hartle: Grawitacja. Wprowadzenie do ogólnej teorii względności Einsteina. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2010. ISBN 978-83-2350476-4.
Raszewski
- P.K. Raszewski: Geometria Riemanna i analiza tensorowa. Warszawa: PWN, 1958.
Synge
- John Lighton Synge: Rachunek tensorowy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1964.
Średniawa
- B. Średniawa, Mechanika kwantowa, PWN, Warszawa 1978.
Griffiths
- David J. Griffiths, Introduction to Elementary particles, Cambridge University Press 2008
- David J. Griffiths, Introduction to Electrodynamics, Cambridge University Press 2017
Padmanabhan
- Thanu Padmanabhan, Quantum Field Theory: The Why, What and How, Springer, Heidelberg 2016.
---------------------------------------------------------------------------------------------
Wprowadzenie do teorii operatorów liniowych https://pl.wikibooks.org/wiki/Metody_matematyczne_fizyki/Wprowadzenie_do_teorii_operatorów_liniowych
Postulat I mechaniki kwantowej nt. operatorów hermitowskichhttps://pl.wikibooks.org/wiki/Mechanika_kwantowa/Postulat_pierwszy_mechaniki_kwantowej
Symbole:
;
Dodawanie uwag
Tak dodasz uwagę[a]
Uwagi
- ↑ Warto to sprawdzić wykonując osobiście prosty eksperyment, np. rysując linie na zwiniętej w pierścień tasiemce papieru.
Zobacz też
- Lecture 6ː Fieldsː https://www.youtube.com/watch?v=UbQS40KHkH0
- J. ang
- Ricci calculus
- Metric connection - artykuł dobrze omawia pojęcie koneksji. Koneksja zależy od metryki, tzn. podczas przesuwania wektora obowiązują reguły: (1) Gdy wektor przesuwany jest wzdłuż linii geodezyjnej, to kąt nachylenia wektora do geodezyjnej pozostaje stały podczas ruchu, przy czym równanie linii geodezyjnej zależy od przyjętej metryki - geodezyjne w płaskiej przestrzeni są prostymi euklidesowymi, ale z zakrzywionej już nie. Inaczej mówiąc - iloczyn skalarny przesuwanego wektora i wektorów stycznych do geodezyjnej nie zmienia się. (2) Pyt. Czy iloczyn skalarny wektorów zależy od metryki??
- Odp. NIE! Iloczyn skalarny jest niezmiennikiem - nie zależy od układu współrzędnych, w którym się go liczy (3) Możemy przesuwać wektor wzdłuż dowolnej krzywej - wtedy krzywą dzielimy na małe fragmenty, tak że jej odcinki są styczne z fragmentami linii geodezyjnych. (4) In mathematics, a metric connection is a connection in a vector bundle E equipped with a metric for which the inner product of any two vectors will remain the same when those vectors are parallel transported along any curve. Other common equivalent formulations of a metric connection include:
- A connection for which the covariant derivatives of the metric on E vanish.
- A principal connection on the bundle of orthonormal frames of E. A special case of a metric connection is the Levi-Civita connection. Here the bundle E is the tangent bundle of a manifold. In addition to being a metric connection, the Levi-Civita connection is required to be torsion free.
GTR - causal structure - struktura przyczynowa
- The causal structure of an arbitrary (possibly curved) Lorentzian manifold describes the causal relationships between points in the manifold, i.e. the structure describes which events in spacetime can influence which other events.
- Discussions of the causal structure for such manifolds must be phrased in terms of smooth curves joining pairs of points. Conditions on the tangent vectors of the curves then define the causal relationships.
- (a) vectors
- timelike vector = wektor czasopodobny
- spacelike vector = przestrzennopodobny
- null (lightlike) vector = zerowy (światłopodobny)
- causal vector = null or timelike = przyczynowy
- (b) curves
- chronological (or timelike) if the tangent vector is timelike at all points in the curve.
- null if the tangent vector is null at all points in the curve.
- spacelike if the tangent vector is spacelike at all points in the curve.
- causal (or non-spacelike) if the tangent vector is timelike or null at all points in the curve.
- (c) planes
- spacelike plane = płaszczyzna przestrzennopodobna
- (d) time-orientable Lorentzian manifold
- A Lorentzian manifold is time-orientable if a continuous designation of future-directed and past-directed for non-spacelike vectors can be made over the entire manifold.
- (e) Vector fields
- timelike future-directed vector field = pole wektorowe czasopodobne skierowane ku przyszłości
Warunki początkowe dla GTR
- https://physics.stackexchange.com/questions/352743/what-is-physically-a-spacelike-hypersurface
- Tw. 1 NIE ISTNIEJE RÓWNOCZESNOŚĆ CZASOWA W GTR na żadnej z hiperpowierzchni przestrzennopodobnej.
- Warunki początkowe - dobiera się na hiperpowierzchni przestrzennopodobnej. In general, we need it to be a Cauchy surface, which exists in globally hyperbolic spacetimes
- The edited question seems clearer, and maybe the following will address your question. The short physics answer to your question is that GR doesn't have a global notion of simultaneity or a notion of a global frame of reference. Therefore a spacelike hypersurface is not a surface of simultaneity. What is true is that such a surface locally defines a surface of simultaneity. This works because locally, GR becomes SR, curved spacetime becomes flat spacetime (Minkowski space), a smooth spacelike curve becomes a spacelike hyperplane, and in flat spacetime any spacelike hyperplane defines a notion of simultaneity. It may help to think about what we need to do operationally in order to establish simultaneity of events in SR. For example, inertial observers Alice and Bob send each other flashes of light, and if they find that the time between sending their flash and receiving the other person's flash is the same as the time measured similarly by the other person, they know that they sent the flashes simultaneously. This clearly won't work in GR. For example, Alice could be inside the event horizon of a black hole and Bob outside it. Sometimes we do have a family of observers who are somehow preferred, and then this establishes a notion of simultaneity. For example, in a cosmological spacetime we can have an observer who is at rest with respect to the local matter, and this observer has a preferred status. The existence of these preferred observers defines a preferred time coordinate, which is the proper time of such an observer, measured from the Big Bang. Typically the reason we would care about a spacelike hypersurface in GR is that it could be an appropriate place on which to define initial conditions. Given these initial conditions, we typically expect that we can use the laws of physics to evolve conditions forward in time. When we use a surface for this purpose, it doesn't matter if it represents any reasonable notion of simultaneity. It does matter that it's spacelike, although that's not sufficient. (In general, we need it to be a Cauchy surface, which exists in globally hyperbolic spacetimes.)