Strażnica WOP Radków

Strażnica WOP
Wunschelburg/Gródek/Radków

Strażnica SG w Radkowie

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Rozformowanie	2003
Tradycje
Rodowód	243 strażnica WOP Wunschelburg
Kontynuacja	GPK SG w Kudowie-Zdroju
Organizacja
Dyslokacja	Gródek; Radków
Formacja	WOP Straż Graniczna
Podległość	52 komenda odcinka 53 batalion WOP Sudecka Brygada WOP Sudecki Oddział SG

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Wunschelburg/Gródek/Radków – nieistniejący obecnie pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Strażnica Straży Granicznej w Radkowie – nieistniejąca obecnie graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Czechosłowacją/Republiką Czeską.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 roku w strukturze 52 komendy odcinka jako 243 strażnica WOP (Wunschelburg)  o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego. Strażnica wystawiała placówkę w Szydłowie.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic, a strażnica WOP Radków otrzymała nr 254. W 1956 roku rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica III kategorii Radków była 18. w 5 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza. W 1960 roku, po kolejnej zmianie numeracji, strażnica posiadała numer 9 i zakwalifikowana była do kategorii IV w 5 Sudeckiej Brygadzie WOP . Później zlikwidowano strażnicę, a w jej miejsce utworzono 9 placówkę WOP kategorii II.

Straż Graniczna:
15 maja 1991 roku po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 roku strażnica w Radkowie weszła w podporządkowanie Sudeckiego Oddziału Straży Granicznej i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Radkowie.

Realizując zadania wynikające ze strategii przekształceń w SG, rozpoczęto ograniczanie ilości strażnic podległych Sudeckiemu Oddziałowi SG i w 1999 roku rozwiązano Strażnicę SG w Czermnej, a ochraniany przez nią odcinek granicy przejęła Strażnica SG w Radkowie .

W 2000 roku rozpoczęła się reorganizacja struktur Straży Granicznej związana z przygotowaniem Polski do wstąpienia, do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego, w 2003 roku nastąpiło zniesie Strażnicy SG w Radkowie, a ochraniany odcinek przejęła Graniczna Placówka Kontrolna SG w Kudowie-Zdroju .

Ochrona granicy

Straż Graniczna:

• 1996 – na odcinku strażnicy zostało uruchomione przejście graniczne na szlaku turystycznym Radków-Božanov, w którym odprawę graniczną i celną realizowali funkcjonariusze strażnicy.

Wydarzenia

• Na odcinku Strażnicy WOP Radków Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Zmechanizowanych miała ośrodek szkoleniowy w Ostrej Górze, gdzie do 1983 roku organizowano przyszłym wopistom 10-dniowe obozy narciarskie .

Strażnice sąsiednie

• 242 strażnica WOP Stransdorf ⇔ 244 strażnica WOP Kunigawalde – 1946.

Dowódcy strażnicy

• st. sierż. Józef Ślęzak (był w 1951)
• por. Józef Kuna (01.11.1959–15.08.1961)
• kpt. Mirosław Jerzyk (10.05.1977–30.11.1987).

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Wiesław Ziemianek. Proces powstania, organizacji i rozwoju Wojsk Ochrony Pogranicza w latach 1945–1948 na przykładzie jednostki w Kłodzku. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 23/2003, 2003. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Grażyna Szczepańska: Straż Graniczna od 1991 – Sudecki Oddział Straży Granicznej. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2019-12-27]. (pol.).
• Archiwum Straży Granicznej, Wykazy dyslokacyjne jednostek i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.