Batalion KOP „Budsław”

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Batalion KOP „Budsław”
1 batalion graniczny
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1924

Rozformowanie

1939

Nazwa wyróżniająca

Budsław

Dowódcy
Pierwszy

mjr Bolesław Mirgałowski

Ostatni

mjr Mieczysław Baczkowski

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Kryptonim

135[a]

Dyslokacja

Budsław

Formacja

Korpus Ochrony Pogranicza

Podległość

3 Brygada OP
pułk KOP „Wilejka”

Multimedia w Wikimedia Commons
Dowódca batalionu KOP „Budsław” - mjr / ppłk Julian Czubryt.
Rok 1932 - oficerowie batalionu KOP „Budsław” z rodzinami w Olkowiczach. W środku dowódca baonu - mjr Julian Czubryt.
Budsław - w otoczeniu oficerów KOP w środku stoją ppłk Józef Wiatr i mjr Julian Czubryt.
Polowanie z udziałem oficerów batalionu KOP „Budsław” (1935). W centrum zdjęcia dowódca baonu - ppłk Julian Czubryt.

Batalion KOP „Budsław” – oddział piechoty, podstawowa jednostka taktyczna Korpusu Ochrony Pogranicza.

Latem 1939 batalion sformował kompanię zwiadowczą i I batalion 207 pułku piechoty. W kampanii wrześniowej pododdziały wzięły udział w obronie Lwowa.

Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

Na posiedzeniu Politycznego Komitetu Rady Ministrów, w dniach 21-22 sierpnia 1924, zapadła decyzja powołania Korpusu Wojskowej Straży Granicznej. 12 września 1924 Ministerstwo Spraw Wojskowych wydało rozkaz wykonawczy w sprawie utworzenia Korpusu Ochrony Pogranicza[2], a 17 września instrukcję określającą jego strukturę[3]. W pierwszym etapie organizacji KOP sformowano 3 Brygadę Ochrony Pogranicza, a w jej składzie 1 batalion graniczny „Budsław”[4]. Podstawą formowania był rozkaz szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z dnia 27 września 1924[5]. Nazwa jednostki pochodzi od leżącej na Wileńszczyźnie miejscowości Budsław znajdującej się wówczas na obszarze województwa wileńskiego i będącej macierzystym garnizonem batalionu. W jego skład wchodziły: cztery kompanie piechoty, drużyna dowódcy batalionu i pluton łączności. Według etatu liczy on 25 oficerów, 200 podoficerów i 603 szeregowców[6]. Jego uzbrojenie stanowiły: 2 ciężkie karabiny maszynowe, 48 ręcznych km, 48 garłaczy, 439 karabinów, 280 karabinków i 32 pistolety. Środki transportu to 15 wozów taborowych, 1 motocykl i 7 rowerów[6]. Długość ochranianego przez batalion odcinka granicy wynosiła 101 kilometrów, przeciętna długość pododcinka kompanijnego to 25 kilometrów, a strażnicy 5 kilometrów. Odległość dowództwa batalionu od dowództwa brygady wynosiła 55 kilometrów[7].

Z dniem 3 października 1924 major Bolesław Mirgałowski został przeniesiony z 15 pułku piechoty „Wilków” w Dęblinie do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy 1 batalionu granicznego[8].

W 1926 zorganizowano na szczeblu brygady szkołę podoficerską dla niezawodowych podoficerów piechoty[9]. Szkoła 3 Brygady OP stacjonowała w Wilejce przy 1 batalionie granicznym[10]. Latem 1928 zlikwidowana została szkoła podoficerska. W jej miejsce, oraz w miejsce identycznych szkół funkcjonujących w pozostałych brygadach, w twierdzy Osowiec utworzony został batalion szkolny KOP[9].

Aby zapewnić odpowiednią liczbę żołnierzy o specjalności saperskiej, z dniem 1 kwietnia 1928, przy 1 batalionie granicznym w Budsławiu utworzono ośrodek wyszkolenia pionierów[11].

Latem 1929, po rozformowaniu 3 Brygady Ochrony Pogranicza, batalion został włączony w skład pułku KOP „Wilejka”[12]. W tym czasie na uzbrojeniu posiadał 953 karabiny Berthier wz.1916, 64 ręczne karabiny maszynowe Chauchat wz. 1915 i 2 ciężkie karabiny maszynowe wz.1914[13].

W lipcu 1929 przyjęto zasadę, że bataliony przyjmą nazwę miejscowości będącej miejscem ich stacjonowania[14]. Obok nazwy geograficznej, do 1931 stosowano również numer batalionu[15]. W 1930 w skład batalionu włączono 5 kompanię[16].

W wyniku reorganizacji batalionu w 1931, w miejsce istniejących plutonów karabinów maszynowych, utworzono kompanię karabinów maszynowych. Rozwinięto też kadry kompanii szkolnej do pełnoetatowej kompanii odwodowej[17]. Po przeprowadzonej reorganizacji „R.2” batalion składał się z dowództwa batalionu, plutonu łączności, kompanii karabinów maszynowych, kompanii szkolnej, kompanii odwodowej i czterech kompanii granicznych[18].

W listopadzie 1936 batalion etatowo liczył 22 oficerów, 83 podoficerów, 29 nadterminowych i 736 żołnierzy służby zasadniczej[b].

Rozkazem dowódcy KOP z 23 lutego 1937 została zapoczątkowana pierwsza faza reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza „R.3”. Jej wynikiem było między innymi przeorganizowanie batalionu KOP „Budsław”[19] poprzez odebranie batalionowi charakteru jednostki administracyjnej z jednoczesnym zreorganizowaniem dowództwa batalionu[20]. jednostką administracyjną dla batalionu był pułk KOP „Wilejka”, ale podkwatermistrzostwa batalionu zaopatrywał szwadron kawalerii KOP „Budsław”, placówkę wywiadowczą KOP nr 4 i posterunek żandarmerii KOP „Budsław”[21]. W wyniku realizacji drugiej fazy reorganizacji KOP, latem 1937 budynek strażnicy „Skoroda” nakazano przenieść do wsi Saczewka z przeznaczeniem na mieszkanie dowódcy strażnicy „Saczewka”[22].

Zarządzenie dowódcy KOP gen. bryg. Jana Kruszewskiego w sprawie zmian w kwatermistrzostwie KOP, dniem 1 kwietnia 1939 zlikwidowane zostało podkwatermistrzostwo batalionu, a utworzone kwatermistrzostwo[23]. Z dniem 15 maja 1939 batalion stał się oddziałem gospodarczym. Stanowisko kwatermistrza batalionu przemianowane zostało na stanowisko zastępcy dowódcy batalionu do spraw gospodarczych, płatnika na stanowisko oficera gospodarczego, zastępcy oficera materiałowego dla spraw uzbrojenia na zbrojmistrza, zastępcy oficera materiałowego dla spraw żywnościowych na oficera żywnościowego[24].

Latem 1939 batalion został jednostką mobilizującą dla kompanii zwiadowczej i I batalionu 207 pułku piechoty. Oba pododdziały zostały sformowane w mobilizacji powszechnej na początku września 1939 i włączone w skład rezerwowej 35 Dywizji Piechoty. W kampanii wrześniowej wzięły udział w obronie Lwowa[25].

Po zakończeniu mobilizacji pododdziałów 207 pułku piechoty batalion KOP „Budsław” wcielił kolejnych żołnierzy rezerwy i odtworzył swoje stany. Pozostając w składzie pułku KOP „Wilejka” ochraniał granicę z ZSRR o długości 112,143 km[26]. Od 17 września 1939 batalion odpierał agresję ZSRR na Polskę.

Służba graniczna[edytuj | edytuj kod]

Batalion graniczny był podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej na powierzonym mu odcinku granicy polsko-radzieckiej, wydzielonym z pasa ochronnego brygady. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[27]. Batalion graniczny KOP „Budsław” w 1934 ochraniał odcinek granicy państwowej szerokości 113 kilometrów 243 metrów[28]. Po odtworzeniu w 1939, batalion ochraniał granicę długości 112 kilometrów 143 metrów[29].

Wydarzenia:

  • W meldunku sytuacyjnym z 22 stycznia 1925 napisano:
20 stycznia 1925 o godz. 17.30 w miejscowości Budsław w domu niejakiego Stasiaka wybuchł granat, raniąc dwóch synów i córkę Stasiaka. W domu nie kwaterowali polscy żołnierze[30].
  • W meldunku sytuacyjnym z 26 stycznia 1925 napisano:
24 stycznia 1925 w rejonie kompanii nr 7 strażnica „Wardomicze” sowiecka straż graniczna w odległości 150 metrów od granicy polskiej na drodze wiodącej z Wardomic na wschód wybudowała budkę wysokości około dwóch metrów[31].
25 stycznia 1925 o godz. 2.00 w majątku Bucław żołnierze uratowali tonącego cywila Henryka Jankowicza. Okazało się, że jest on złodziejem poszukiwanym przez policję i tam go przekazano[31].
  • W meldunku sytuacyjnym z 27 stycznia 1925 napisano:
25 stycznia 1925 na pododcinku kompanii nr 9 Maćkowce strażnica nr 36 Żurawy zostali wysiedleni przez policję z posterunku Olkowicze Nowak i Giełdowicz[32].
26 stycznia 1925 ta sama strażnica przytrzymała Giełdowicza, który przeszedł na teren Polski. Przekazany został Policji Państwowej[32].

Bataliony sąsiednie:

Walki batalionu[edytuj | edytuj kod]

Walki o strażnice
Strzegący granicy batalion graniczny mjr. M. Baczkowskiego 17 września 1939 rozpoczął walki z atakującymi strażnice pododdziałami 2 Dywizji Strzeleckiej, 14. i częściowo 13. i 15. Oddziału Wojsk Pogranicznych NKWD[33].

Strażnice 4 kompanii „Dokszyce” w zasadzie nie zdołały podjąć walki. Wyjątek stanowiła strażnica „Porzecze”. W trakcie walki zginęło dwóch żołnierzy z 13 Oddziału Wojsk Pogranicznych, a 1 żołnierz 2 DS został ranny. Strażnica została zdobyta o 6:10. Załoga strażnicy wycofała się[33]. Strażnica „Komajsk” została zaatakowana przez 157 pułku kawalerii i nie zdołała podjąć walki. Jak podają sowieckie źródła Polscy żołnierze tylko w bieliźnie, z karabinami ukryli się w lesie. Strat nie ma[34].

Strażnice 2 kompanii granicznej „Hnieździłów”, atakowane przez pododdziały 4 KS i 13 Oddziału Wojsk Pogranicznych NKWD, prawdopodobnie nie podjęły walki. Rozbite zostały też odwody kompanijne[34].

Strażnice 3 kompanii „Dołhinów” atakował 14 Oddziału Wojsk Pogranicznych NKWD. Strażnica „Milcza” podjęła godzinną walkę. Do niewoli dostał się dowódca strażnicy. Kilku żołnierzy wycofało się w kierunku Dołhinowa. Strażnica „Pohost” też podjęła walkę. Zginął dowódca strażnicy i kilku żołnierzy. Strona sowiecka straciła dowódcę atakującego oddziału lejtn. Pietrowa, a ranny został jego zastępca, politruk Końkow. Także strażnica „Karolin" podjęła walkę. Straciła trzech zabitych oraz pięciu wziętych do niewoli. Pododdziały stacjonujące w Dołhinowie wycofały się bez walki w kierunku Budsławia i dołączyły do wycofujących się sił batalionu[34].

Strażnice 1 kompanii „Olkowicze” zostały zaatakowane przez 14 Oddział Wojsk Pogranicznych NKWD i pododdziały 2 DS. Strażnica „Pasieki” po krótkiej walce została opanowana. Straciła 13 zabitych i 6 wziętych do niewoli. Straty sowieckie: raniąc w walce 5 czerwonoarmistów rannych. Pozostałe strażnice prawdopodobnie wycofały się bez walki w kierunku Olkowicz. Pododdziały stacjonujące w Olkowiczach wycofały się bez walki w kierunku Budsławia i 18 września dołączyły do wycofujących się sił batalionu[35].

Dowództwo batalionu z kompanią odwodową wycofało się w kierunku Wilejki. 17 września, do wycofujących się pododdziałów batalionu, dołączyła 3 kompania „Dołhinów”, a 18 września pozostałości 1 kompanii „Olkowicze”[35].

W walkach odwrotowych z Armią Czerwoną:
W godzinach rannych 17 września w mocno uszczuplonym stanie, batalion rozpoczął odwrót w kierunku Wilejki. W trakcie marszu pododdziały batalionu weszły w kontakt ogniowy pod Iłowem i ostrzelały przeprawiających się przez Serwecz kawalerzystów 56 pułku kawalerii. Po dotarciu do Wilejki, w myśl otrzymanych rozkazów kontynuował marsz w kierunku Wilna. Po otrzymaniu wiadomości o opanowaniu Wilna przez Armię Czerwoną, dowódca batalionu zdecydował maszerować w kierunku Litwy. W godzinach nocnych z 19/20 września dotarł do Karwel[36]. 20 września około 13:30 batalion został zaatakowany przez kompanię czołgów prawdopodobnie z 4 KS[37]. Nie posiadający broni przeciwpancernej batalion został rozbity, a żołnierze dostali się do niewoli. Niewielka część baonu przeszła na Litwę i została internowana[37].

Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]

Rozmieszczenie batalionu KOP „Budsław” w 1931

Organizacja batalionu w 1934[28][c]:

Odtworzona struktura organizacyjna w 1939[40][41]
dowództwo batalionu
 Osobne artykuły: Kompanie graniczne Korpusu Ochrony Pogranicza i Strażnice Korpusu Ochrony Pogranicza.

Żołnierze batalionu[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie batalionu KOP „Budsław”.
Dowódcy batalionu
stopień imię i nazwisko okres pełnienia służby kolejne stanowisko
mjr piech. Bolesław Mirgałowski 3 X 1924 - 5 XI 1928[42][43] zastępca dowódcy 75 pp
ppłk piech. Julian Czubryt 19 VIII 1929[44][45] − 18 IV 1935[46] zastępca dowódcy 86 pp[47]
mjr piech. Adam Obtułowicz 18 IV 1935 - XI 1936[46] dowódca baonu 1 pp Leg.
mjr piech. Eugeniusz Sokólski XI 1936 - IV 1938[48] dowódca baonu KOP „Kopyczyńce”
mjr piech. Adolf Galinowski[49] 1 V 1937 - I 1939 dowódca baonu KOP „Delatyn”
ppłk piech. Eugeniusz Juruś[d] 1 III[51] - 31 VIII 1939 dowódca I/207 pp
mjr piech. Mieczysław Baczkowski[52] IX 1939[29]

Obsada personalna w październiku 1929[16][e]:

  • dowódca batalionu – mjr Julian Czubryt
  • adiutant batalionu – por. Jan Herburt-Heybowicz
  • kwatermistrz – mjr Zygmunt Pawłowicz
  • płatnik – por. Bolesław Sławiński
  • oficer materiałowy – kpt. Kazimierz Kruczkowski
  • oficer żywnościowy – por. Józef Wiertelak
  • dowódca kompanii szkolnej – kpt. Adam Doberski

Obsada personalna w listopadzie 1934[53][e]:

  • dowódca batalionu – ppłk Julian Czubryt
  • adiutant batalionu – Józef Grzybek
  • kwatermistrz – kpt. Franciszek Burian
  • oficer materiałowy – por. Antoni Grzybowski
  • płatnik – por. Feliks Kański
  • dowódca plutonu łączności – por. Józef Otto Grcar
  • dowódca kompanii odwodowej – kpt. Romuald Werakso
  • dowódca kompanii karabinów maszynowych – kpt. Stanisław Chomicz

Obsada personalna batalionu w czerwcu 1939[54]:

  • dowódca batalionu – mjr Adolf Galinowski?[f]
  • zastępca dowódcy batalionu – mjr Wacław Wawrzyniec Majchrowski[g]
  • adiutant batalionu – por. Edmund Gójski[h]
  • dowódca 1 kompanii granicznej – kpt. Jan Szcześniak[i]
  • dowódca 2 kompanii granicznej – kpt. Stefan Witold Przedpełski[j]
  • dowódca 3 kompanii granicznej – kpt. Sławomir Nakielski[k]
  • dowódca 4 kompanii granicznej – kpt. Zygmunt Stanisław Waligórski[l]
  • dowódca kompanii odwodowej – por. Władysław Zygmunt Halka[m]
  • dowódca kompanii karabinów maszynowych – kpt. Władysław Stawowski[n]

Żołnierze batalionu – ofiary zbrodni katyńskiej[edytuj | edytuj kod]

 Osobne artykuły: zamordowani w Katyniu, zamordowani w Charkowie, zamordowani w Kalininie, zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej (ULK) i zamordowani z Białoruskiej Listy Katyńskiej (BLK).

Biogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego[63]

Nazwisko i imię stopień zawód miejsce pracy przed mobilizacją zamordowany
Gruszczyński Kazimierz[64] kapitan żołnierz zawodowy Katyń
Jaworski Stanisław podporucznik rezerwy prawnik, mgr sędzia Sądu Okręgowego w Warszawie Katyń
Piechociński Tadeusz[65] porucznik żołnierz zawodowy Katyń
Winsze Dionizy podporucznik rezerwy Katyń
Woyda Włodzimierz podporucznik rezerwy technik rolnictwa majątek Kościeniewice woj. wileńskie Katyń
Dąbkowski Stanisław plutonowy żołnierz Kalinin
Halka Władysław[66] kapitan żołnierz zawodowy Kalinin
Robaszewski Walerian chorąży ULK
Chmielewski Stanisław sierżant żołnierz zawodowy BLK

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Zarządzenie szefa sztabu KOP ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna w sprawie używania w dowództwie KOP kryptonimów zamiast nazw jednostek KOP[1].
  2. ↑ Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 371
  3. ↑ W 2000 Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993 odnoszą się do stanu sprzed 1937[38]. Określił strukturę organizacyjną batalionu: 1 kompania graniczna KOP „Tumiłowicze” – strażnica KOP „Trościanica”, strażnica KOP „Porzecze”, strażnica KOP „Antonopol”, strażnica KOP „Pohulanka”, strażnica KOP „Komajsk”, strażnica KOP „Raszkówka””; 2 kompania graniczna KOP „Hnieździłowo”, 3 kompania graniczna KOP „Dołhinów”, 4 kompania graniczna KOP „Olkowicze”[39].
  4. ↑ Eugeniusz Sylwester Juruś (1895–1940), ppłk piech., w latach 1915–1918 żołnierz armii austriackiej. W WP od września 1918. W KOP od marca 1939. Do mobilizacji dowódca baonu KOP „Budsław”. We wrześniu 1939 dowódca I baonu 207. pp rez. 35. DP rez. Istnieją kontrowersje co do daty i miejsca jego śmierci. Według relacji ppłk piech. Jana Lachowicza, dowódcy II baonu 3. pp KOP, ppłk piech. E. Juruś zmarł z odniesionych ran 22 września 1939 w m. Borowicze. Natomiast w wydanej w Londynie w 1982 Liście Katyńskiej (wyd. IV) figuruje jako więzień obozu w Starobielsku, zamordowany przez NKWD[50].
  5. ↑ a b Obsadę personalną kompanii granicznych podano w osobnych artykułach.
  6. ↑ Adolf Galinowski (1897-1944), mjr piech., ppłk w AK. Żołnierz armii rosyjskiej od 1915, od 1917 w I Korpusie Polskim na Wschodzie, od 1918 w Związku Wojskowych Polaków w Taszkencie. W WP od 1919. W latach 1932-1935 dowódca batalionu piechoty 66 pp. W latach 1935-1937 w Komendzie Głównej Związku Strzeleckiego. W KOP od 1937. Do stycznia 1939 dowódca baonu KOP „Budsław”. W styczniu 1939 mianowany dowódcą baonu „Nadworna” pułku KOP „Karpaty”. We wrześniu 1939 na dotychczasowym stanowisku. Od września 1941 komendant Inspektoratu Lwów - miasto ZWZ/AK, od marca 1943 do lipca 1944 zastępca komendanta Okręgu Lwów AK. Zmarł w lipcu we Lwowie[55].
  7. ↑ Wacław Wawrzyniec Majchrowski, mjr piech., w KOP od 1933. Do lipca 1939 zastępca dowódcy baonu KOP „Budsław”. Z chwilą organizacji 2 pp KOP „Karpaty” mianowany dowódcą baonu KOP „Dukla”. We wrześniu 1939 początkowo dowódca I baonu 2. pp KOP „Karpaty” 3. BGór., a od 14 września dowódca 3. pułku strzelców górskich, z którym po walkach w rejonie Starego Sambora 19 września przechodzi granicę z Węgrami[56].
  8. ↑ Edmund Gójski, por. piech., w KOP od 1937. Do mobilizacji adiutant baonu KOP „Budsław”. Przydział mobilizacyjny nieznany[57].
  9. ↑ Jan Szcześniak, kpt. piech., w KOP od 1938. Do mobilizacji dowódca 1 kompanii granicznej „Olkowicze” baonu KOP „Budsław”. Przydział mobilizacyjny nieznany[58].
  10. ↑ Stefan Witold Przedpełski (1894-1939), kpt. piech., w KOP od 1931. Do maja 1939 dowódca 2. komp. granicznej „Hniezdziłów” baonu KOP „Budsław”. Zmarł w Budsławiu 25 maja[59].
  11. ↑ Sławomir Nakielski, kpt. piech., w KOP od 1938. Do mobilizacji dowódca 3 komp. granicznej „Dołhinów” baonu KOP „Budsław”. Przydział mobilizacyjny nieznany[60].
  12. ↑ Zygmunt Stanisław Waligórski, kpt. piech., w KOP od 1936. Do mobilizacji dowódca 4. komp. granicznej „Dokszyce” baonu KOP „Budsław”. We wrześniu 1939 dowódca 3 komp. granicznej „Dołhinów” odtworzonego baonu KOP „Budsław”[61].
  13. ↑ Władysław Zygmunt Halka (1906-1940), kpt. piech., w KOP od 1935. Do mobilizacji dowódca kompanii odwodowej baonu KOP „Budsław”. We wrześniu 1939 dowódca 2 kompanii granicznej „Hniezdziów”. Więzień obozu w Ostaszkowie. Zamordowany przez NKWD[57].
  14. ↑ Władysław Stawowski, kpt. piech., w KOP od 1935. Do mobilizacji dowódca komp. ckm baonu KOP „Budsław”. We wrześniu 1939 dowódca kompanii przeciwpancernej 35 DP rez[62].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 425.
  2. ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 11-12.
  3. ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 111.
  4. ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 150.
  5. ↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 23.
  6. ↑ a b Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 21.
  7. ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 3/1928.
  8. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 75 z 21 lipca 1925, s. 395.
  9. ↑ a b Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 153.
  10. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 54.
  11. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 51.
  12. ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 38.
  13. ↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 101.
  14. ↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 34.
  15. ↑ Wiśniewska i Promińska 2013 ↓, s. 2.
  16. ↑ a b Obsada oficerska bg „Budsław” ↓.
  17. ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 44.
  18. ↑ Zarządzenie nr L.dz.4160/Tjn.Og.Org/31 ↓, s. 3.
  19. ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 157.
  20. ↑ Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 2.
  21. ↑ Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 2 i 3 zał. 47.
  22. ↑ Zarządzenie nr L.4630/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 25/3.
  23. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 624.
  24. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 624 i 629.
  25. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. CXXXIX-CXLII, 913, 1164.
  26. ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 165.
  27. ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
  28. ↑ a b Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 295.
  29. ↑ a b Prochwicz 2003 ↓, s. 166.
  30. ↑ Meldunki sytuacyjne KOP ↓, nr 12/1925.
  31. ↑ a b Meldunki sytuacyjne KOP ↓, nr 15/1925.
  32. ↑ a b Meldunki sytuacyjne KOP ↓, nr 16/1925.
  33. ↑ a b Prochwicz 2003 ↓, s. 189.
  34. ↑ a b c Prochwicz 2003 ↓, s. 190.
  35. ↑ a b Prochwicz 2003 ↓, s. 191.
  36. ↑ Prochwicz 2000 ↓.
  37. ↑ a b Prochwicz 2003 ↓, s. 225.
  38. ↑ Szubański 2000 ↓, s. 87.
  39. ↑ Szubański 1993 ↓, s. 276.
  40. ↑ Prochwicz 2003 ↓, s. 306 i 191.
  41. ↑ Grzelak 2001 ↓, s. 185.
  42. ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 34.
  43. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 379.
  44. ↑ Obsada oficerska bg „Budsław” ↓, s. 36.
  45. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 213.
  46. ↑ a b Wiśniewska i Promińska 2013 ↓, s. 11.
  47. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 18 kwietnia 1935, s. 43.
  48. ↑ Wiśniewska i Promińska 2013 ↓, s. 11 autorki podały, że dowódcą baonu był major „Sokolski”, lecz w korpusie oficerów piechoty nie było oficera sztabowego o tym nazwisku.
  49. ↑ Adolf Galinowski, Serwis Polska Podziemna [1].
  50. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 723.
  51. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 670.
  52. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 709.
  53. ↑ Obsada oficerska bg „Budsław” ↓, s. 52.
  54. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 659.
  55. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 717.
  56. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 731.
  57. ↑ a b Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 719.
  58. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 752.
  59. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 742.
  60. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 735.
  61. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 756.
  62. ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 750.
  63. ↑ Księgi Cmentarne – biogramy oficerów.
  64. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 1112.
  65. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 2815.
  66. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 9238.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Korpus Ochrony Pogranicza
Brygady
Pułki
piechoty
Bataliony
graniczne
odwodowe
forteczne
Kawaleria
szwadrony
Artyleria
Saperzy
Wywiad
Placówki wywiadowcze KOP nr
Ekspozytury Oddziału II Szt. Gen.
Jednostki
sformowane
przez KOP
Kompanie
graniczne
Strażnice
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Batalion_KOP_„Budsław”&oldid=72627808”