1944: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Pozostałe wydarzenia na świecie: drobne merytoryczne |
|||
| Linia 172: | Linia 172: | ||
* [[1 sierpnia]] – [[Anne Frank]] dokonała ostatniego wpisu w swym [[Dziennik Anny Frank|pamiętniku]]. |
* [[1 sierpnia]] – [[Anne Frank]] dokonała ostatniego wpisu w swym [[Dziennik Anny Frank|pamiętniku]]. |
||
* [[2 sierpnia]] – została utworzona [[Socjalistyczna Republika Macedonii]]. |
* [[2 sierpnia]] – została utworzona [[Socjalistyczna Republika Macedonii]]. |
||
* [[3 sierpnia]] - żołnierze niemieccy bez sądu zamordowali w [[Rignano sull'Arno]] żonę i dwie córki Roberta Einsteina (brata Alberta Einsteina) |
|||
* [[4 sierpnia]]: |
* [[4 sierpnia]]: |
||
** [[Carl Gustaf Mannerheim]] został prezydentem [[Finlandia|Finlandii]]. |
** [[Carl Gustaf Mannerheim]] został prezydentem [[Finlandia|Finlandii]]. |
||
Wersja z 14:08, 5 paź 2012
Rządzący państwami w 1944
II wojna światowa
Pozostałe wydarzenia w Polsce
- 1 stycznia:
- powstała zdominowana przez komunistów podziemna Krajowa Rada Narodowa, jej przewodniczącym został Bolesław Bierut.
- utworzono Armię Ludową.
- 3 stycznia – oddziały Armii Czerwonej przekroczyły przedwojenną wschodnią granicę Rzeczypospolitej.
- 9 stycznia – powstała Rada Jedności Narodowej.
- 12 stycznia – we wsi Kłodne hitlerowcy zamordowali 28 zakładników w odwecie za wysadzenie pociągu na trasie linii kolejowej Nowy Sącz-Chabówka.
- 15 stycznia – siłami Okręgu Wołyń AK (27 Wołyńska Dywizja Piechoty) rozpoczęto na Wołyniu akcję „Burza”.
- 29 stycznia:
- miała miejsce masakra w Koniuchach.
- w Czarnej Tarnowskiej oddział AK „Błyskawica” dokonał nieudanego zamachu na jadącego pociągiem do Lwowa gubernatora Hansa Franka. W wyniku akcji zginęło 17 Niemców.
- 1 lutego – Armia Krajowa dokonała zamachu na Franza Kutscherę, szefa SS i policji Dystryktu Warszawskiego.
- 9 lutego – Gestapo zamordowało ppor. Arkadiusza Deglera ps. „Grad” Szefa Sztabu Armii Ludowej na Okręg Częstochowski.
- 22 lutego – oddział UPA dokonał w nocy z 22 na 23 lutego masakry 131 Polaków w Berezowicy Małej.
- 28 lutego – 14 Dywizja Grenadierów SS (1 ukraińska) i Ukraińska Powstańcza Armia zmasakrowały ludność polską we wsi Huta Pieniacka. Zamordowano 800-1200 osób.
- 10 marca – kilkuset ukraińskich mieszkańców Sahrynia zostało zamordowanych przez polskie podziemie.
- 12 marca – 365 Polaków zostało zamordowanych w Palikrowach przez oddział SS.
- 15 marca – Rada Jedności Narodowej opublikowała deklarację programową „O co walczy naród polski”.
- 24 marca:
- niemiecka akcja represyjna w miejscowości Markowa wobec rodziny Ulmów oraz ukrywanych przez nich Żydów z rodzin Szallów i Goldmanów. Zginęło 9 Polaków, w tym nienarodzone dziecko w 9 miesiącu ciąży i 8 Żydów.
- z obozu jenieckiego Stalag Luft III w Żaganiu uciekło 80 lotników. Tylko trzech nie złapano.
- 6 kwietnia – co najmniej 38 Polaków zginęło w ataku powstańców UPA na Sołotwinę.
- 10 kwietnia – Rudolf Vrba i Alfred Wetzler uciekli z obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.
- 16 kwietnia – ukraińscy żołnierze 14 Dywizji Grenadierów SS dokonali masakry ludności polskiej w Chodaczkowie Wielkim, w której zginęły 862 osoby.
- 19 – 21 kwietnia – rzeź wołyńska: UPA dokonała masakry ok. 500 Polaków i polskich Ormian w Kutach.
- 26 kwietnia – prezydent Władysław Raczkiewicz wydał dekret o tymczasowej organizacji władz na terytorium Rzeczypospolitej.
- 4 maja – w Owczarni na Lubelszczyźnie oddział Armii Ludowej podstępnie rozbroił i wymordował 18 partyzantów Armii Krajowej, a 13 dalszych zranił.
- 9 maja – oddział UPA dokonał w nocy na 10 maja masakry polskiej ludności we wsi Derżów.
- 20 maja – patrol AK odnalazł nad Bugiem niewybuch niemieckiej rakiety V-2.
- 22 maja – jednostka UPA dokonała masakry w Bryńcach Górnych, zginęło od 120 do 145 osób.
- 24 maja – w Szymbarku w odwecie za zastrzelenie Niemca rozstrzelano 10 działaczy z Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”.
- 14 czerwca – doszło do bitwy na Porytowym Wzgórzu, największej bitwy partyzanckiej na ziemiach polskich.
- 7 lipca – operacja „Ostra Brama”. Oddziały Armii Krajowej w sile 15 000 żołnierzy brały udział w walkach o Wilno razem z Armią Czerwoną. Po zakończeniu walk polskie oddziały zbrojne zostały rozbrojone i internowane przez NKWD.
- 8 lipca – rząd na emigracji upoważnił Delegaturę Rządu i Komendę Główną AK do ogłoszenia powstania w Warszawie.
- 11 lipca – w Krakowie miał miejsce nieudany zamach na Wilhelma Koppe, dowódcę SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie.
- 20 lipca – w Moskwie utworzono PKWN pod przewodnictwem Edwarda Osóbki-Morawskiego.
- 21 lipca:
- w Moskwie powstał zależny od Stalina Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN – przewodniczący Edward Osóbka-Morawski, zastępcy Wanda Wasilewska i Andrzej Witos).
- utworzono Resort Bezpieczeństwa Publicznego PKWN.
- 22 lipca:
- ogłoszono Manifest Lipcowy.
- Akcja Burza we Lwowie: 5 Dywizja Piechoty AK „Dzieci Lwowskich” i 14. Pułk Ułanów Jazłowieckich AK rozpoczęły walki o Lwów.
- 300 więźniów zostało zamordowanych na lubelskim zamku przez wycofujących się hitlerowców.
- 22-28 lipca – akcja „Burza” we Lwowie. Oddziały AK, wspierając jako jednostki piechoty zmotoryzowane oddziały Armii Czerwonej, przyczyniły się znacznie do wyzwolenia Lwowa. Po zakończeniu walk oddziały AK zostały rozbrojone, zaś dowódcy wezwani przez sowietów na naradę, aresztowani i uwięzieni.
- 22-30 lipca – akcja Burza na Lubelszczyźnie. W ciągu 9 dni zaciętych walk oddziały AK samodzielnie wyzwoliły: Bełżec, Kock, Lubartów, Poniatową, Szczebrzeszyn, Urzędów, Wąwolnicę i Zamość.
- 23 lipca:
- wyzwolono obóz koncentracyjny w Majdanku, na terenie obozu Rosjanie natychmiast utworzyli obóz filtracyjny NKWD dla żołnierzy AK i NSZ, wykorzystując w tym celu infrastrukturę hitlerowską.
- PKWN wydał dekret o podporządkowaniu spraw dotyczących AK.
- 25 lipca – nocą z 25/26 lipca została przeprowadzona akcja Most III, polegająca na dostarczeniu kurierów Rządu RP na uchodźstwie na tereny okupowanej Polski i w drodze powrotnej zabranie elementów zdobytego nad Bugiem pocisku V-2 oraz kurierów.
- 27 lipca – podpisano polsko-radzieckie porozumienie graniczne.
- 30 lipca:
- Armia Krajowa wyzwoliła Mińsk Mazowiecki.
- nadająca z Moskwy Radiostacja im. Tadeusza Kościuszki wyemitowała czterokrotnie odezwę wzywającą ludność Warszawy do powstania.
- 1 sierpnia:
- 1 sierpnia – wybuchło powstanie warszawskie.
- siedzibę PKWN przeniesiono do Lublina.
- 3 sierpnia – bitwa pod Truskawką oddziałów Grupy Kampinos i Wehrmachtu.
- 6 sierpnia – pierwszy napad UPA na Baligród.
- 8 sierpnia – pierwsza audycja radiostacji AK „Błyskawica”.
- 9-16 sierpnia – w okolicach Studzianek pod Kozienicami doszło do bitwy pancernej jednostek polskiej 1 Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte i radzieckiej 8. Armii 1. Frontu Białoruskiego z niemiecką 1. Dywizją Pancerno-Spadochronową „Hermann Göring”.
- 16 sierpnia – napad UPA na Muczne.
- 21 sierpnia – pod Surkontami doszło do pierwszej po 1939 roku regularnej bitwy pomiędzy oddziałami Armii Krajowej i Armii Czerwonej.
- 22 września – PKWN zawarł z Litwą tzw. układ republikański.
- 23 sierpnia – 250 polskich oficerów więzionych przez NKWD na Majdanku zostało wywiezionych do łagrów w ZSRR.
- 24 sierpnia – PKWN wydał dekret o wprowadzeniu do obiegu prawnego środka płatniczego z napisem Narodowy Bank Polski.
- 29 sierpnia – Niemcy zlikwidowali getto żydowskie w Łodzi.
- 30 sierpnia – 30. dzień powstania warszawskiego: częściowa ewakuacja kanałami załogi Starego Miasta do Śródmieścia.
- 31 sierpnia – PKWN wydał dekret o karach dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy i zdrajców narodu polskiego.
- 2 września – 33 dzień powstania warszawskiego: powstańcy zakończyli obronę Starego Miasta. Upadła Kolumna Zygmunta, rażona pociskami z czołgu niemieckiego.
- 6 września – PKWN wydał dekret o reformie rolnej nacjonalizujący majątki większe niż 50 ha.
- 9 września:
- 40. dzień powstania warszawskiego: dobrowolna ewakuacja z miasta 8000 ludzi. Silne ataki hitlerowców skierowane na północne Śródmieście i Czerniaków.
- PKWN zawarł tzw. układy republikańskie z Białoruską SRR i Ukraińską SRR.
- 11 września – Krajowa Rada Narodowa uchwaliła ustawę o organizacji i zakresie działania rad narodowych.
- 13 września – zburzony został Most Kierbedzia.
- 21 września – Centralny Komitet Ludowy uznaje Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego za rząd tymczasowy.
- 23 września – wydano dekret PKWN – Kodeks Karny Wojska Polskiego.
- 25 września – 56. dzień powstania warszawskiego: w nocy wycofała się kanałami z Mokotowa do Śródmieścia część żołnierzy, ludności i władz cywilnych.
- 30 września – pod naciskiem Wielkiej Brytanii ze stanowiska Naczelnego Wodza odwołano generała Kazimierza Sosnkowskiego.
- 2/3 października – w Ożarowie podpisano honorowy akt o kapitulacji powstania warszawskiego. Rozpoczęto systematyczne wyburzanie miasta.
- 3 października – Leopold Okulicki objął stanowisko Komendanta Głównego Armii Krajowej.
- 4 października – Rada Ministrów podjęła uchwałę o żałobie narodowej z powodu kapitulacji Warszawy.
- 5 października – ostatnie oddziały Armii Krajowej opuszczają Warszawę po kapitulacji powstania warszawskiego.
- 7 października:
- utworzono Milicję Obywatelską pod kierownictwem Franciszka Jóźwiaka i Państwowy Urząd Repatriacyjny.
- w obozie Auschwitz-Birkenau doszło do największego w historii obozu buntu. Zginęło 451 więźniów.
- 7/8 października – w nocy oddziały AK podjęły nieudaną próbę rozbicia więzienia UB na zamku w Rzeszowie.
- 9 października – Heinrich Himmler wydał rozkaz całkowitego zburzenia Warszawy.
- 12 października – premier rządu RP Stanisław Mikołajczyk przybył do Moskwy w trakcie rozmów Stalin-Churchill.
- 12/13 października – w nocy dwóch oficerów wywodzących się z AK wyprowadziło z koszar do konspiracji 636 żołnierzy 31 Pułku Piechoty LWP. Była to największa tego typu dezercja z Ludowego Wojska Polskiego.
- 15 października – ukazało się pierwsze wydanie Życia Warszawy.
- 17 października – obraz Jana Matejki Bitwa pod Grunwaldem, który w czasie wojny był ukryty w podlubelskiej wsi, został przekazany kierownikowi resortu kultury i sztuki przy PKWN.
- 23 października – utworzono Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
- 30 października – PKWN wydał dekret o ochronie państwa.
- 12 listopada – powstał Centralny Komitet Żydów Polskich.
- 20 listopada – PKWN wydał dekret o przekształceniu Polskiego Radia w przedsiębiorstwo państwowe.
- 23 listopada – PKWN wydał dekret o organizacji samorządu terytorialnego.
- 24 listopada – doszło do najtragiczniejszej w dziejach polskich kolei katastrofy w Barwałdzie Średnim.
- 29 listopada – po dymisji Stanisława Mikołajczyka premierem Rządu RP został Tomasz Arciszewski, niepodległościowy działacz PPS.
- 1 grudnia – ukazał się pierwszy numer Polskiej Kroniki Filmowej.
- 2 grudnia – Sąd Specjalny w Lublinie skazał na karę śmierci 5 zbrodniarzy z Majdanka.
- 12 grudnia – PKWN wydał dekret o nacjonalizacji lasów.
- 21 grudnia – Leopold Okulicki został dowódcą Armii Krajowej.
- 22 grudnia – 82 Polaków zostało zamordowanych przez UPA w Toustobabach na Wołyniu.
- 23 grudnia – oddział SS przeprowadził pacyfikację wsi Ochotnica Dolna w powiecie nowotarskim, zabijając 56 osób.
- 24 grudnia – 89 Polaków zostało zamordowanych przez UPA w Ihrowicy na Podolu.
- 26 grudnia – zakończono akcję cichociemnych.
- 28 grudnia:
- wprowadzono wojenną cenzurę korespondencji i rozmów telefonicznych.
- miał miejsce ostatni zrzut Cichociemnych.
- 29 grudnia – zburzenie Warszawy: zakończono wysadzanie w powietrze Pałacu Saskiego (27-29 grudnia).
- 31 grudnia – w Lublinie KRN powołała w miejsce PKWN Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej. Premierem został Edward Osóbka-Morawski, wicepremierem Władysław Gomułka.
- 31 grudnia/1 stycznia – zbrodnia w Uhryńkowcach (powiat zaleszczycki) popełniona w nocy przez oddziały powstańców UPA i SKW na ok. 150 Polakach.
Pozostałe wydarzenia na świecie
- 3 stycznia – William Tubman został prezydentem Liberii.
- 4 stycznia – początek bitwy pod Monte Cassino.
- 8 stycznia – dokonano oblotu amerykańskiego myśliwca Lockheed F-80 Shooting Star.
- 11 stycznia – został stracony Galeazzo Ciano i 17 innych dygnitarzy włoskich, oskarżonych o negocjacje z aliantami.
- 13 stycznia – została powołana Komisja Nikołaja Burdenki, która miała udowodnić, że zbrodnia katyńska na polskich oficerach dokonana wiosną 1940 roku przez NKWD, została popełniona przez Niemców w 1941 roku.
- 15 stycznia – ponad 10 tys. osób zginęło w trzęsieniu ziemi w San Juan w Argentynie.
- 16 stycznia – Francja: znacjonalizowano zakłady Renault, produkujące samochody osobowe, ciężarowe, maszyny rolnicze.
- 26 stycznia – opublikowano komunikat z prac Komisji Nikołaja Burdenki w sprawie zbrodni katyńskiej, wskazujący na winę Niemców i zawierający zawyżone dane na temat liczby ofiar zbrodni pochowanych w Katyniu.
- 27 stycznia – Armia Czerwona zlikwidowała trwającą 900 dni niemiecką blokadę Leningradu.
- 1 lutego – trzęsienie ziemi w rejonie tureckiego miasta Bolu zabiło 4600 osób.
- 12 lutego – Adolf Hitler wydał rozkaz usunięcia ze stanowiska szefa Abwehry admirała Wilhelma Canarisa.
- 14 lutego – wybuchło powstanie antyjapońskie na Jawie.
- 15 lutego – rozpoczęła się druga bitwa o Monte Cassino.
- 17 lutego – Amerykanie rozpoczęli atak na wyspę Truk.
- 29 lutego – Wojna na Pacyfiku: rozpoczęły się walki o Wyspy Admiralicji.
- 10 marca – oddziały AK i BCh dokonały w Sahryniu mordu ukraińskich mieszkańców.
- 15 marca:
- rozpoczęła się trzecia bitwa o Monte Cassino.
- ustanowiono hymn ZSRR, który zastąpił Międzynarodówkę.
- 16 marca – w ZSRR utworzona została 1. Armia Polska.
- 19 marca – w związku z próbami wycofania się z wojny przez Węgry Niemcy zajęły ten kraj.
- 24 marca – we włoskich podziemnych kamieniołomach Fosse Ardeatine Niemcy rozstrzelali 355 osób w odwecie za zamach na oddział Wehrmachtu.
- 21 kwietnia – kobiety we Francji uzyskały prawo do głosowania.
- 22 kwietnia – na polecenie Winstona Churchilla w radiu BBC odegrano po raz pierwszy za granicą nowy hymn ZSRR.
- 10 maja – Filadelfia: na XXVI Międzynarodowej Konferencji Pracy przyjęto Deklarację Filadelfijską.
- 18 maja:
- żołnierze II Korpusu zdobyli twierdzę Monte Cassino.
- Związek Radziecki deportował Tatarów Krymskich.
- 24 maja – na Islandii przeprowadzono referendum w sprawie przyszłości i ustroju politycznego kraju.
- 3 czerwca – Charles de Gaulle został Przewodniczącym Rządu Tymczasowego Republiki.
- 4 czerwca:
- wojska amerykańskie wkroczyły do Rzymu.
- niemiecki okręt podwodny U-505, wraz z m.in. księgami szyfrów, został przejęty przez Amerykanów u wybrzeży Wysp Zielonego Przylądka.
- 6 czerwca:
- rozpoczęło się lądowanie aliantów w Normandii – największa operacja desantowa w historii wojen.
- założono Alaska Airlines.
- 16 czerwca – w Karolinie Południowej stracono George’a Stinneya, najmłodszą ofiarę krzesła elektrycznego.
- 17 czerwca – proklamowano Republikę Islandii, ostatecznie uniezależniając ją od władzy Danii.
- 30 czerwca – we Włoszech utworzono Czarne Brygady.
- 1 lipca – rozpoczęła się konferencja w Bretton Woods.
- 6 lipca – 168 osób zginęło, a ponad 700 zostało rannych w pożarze cyrku w Hartford (Connecticut).
- 7 lipca – w Göteborgu, Szwed Gunder Hägg ustanowił rekord świata w biegu na 1500 m wynikiem 3:43,0 s.
- 17 lipca – w wyniku wybuchu amunicji w Port Chicago w Kalifornii zginęło 320 osób, 390 zostało rannych.
- 18 lipca – premier Japonii Hideki Tōjō podał się do dymisji.
- 20 lipca – nieudany zamach na Hitlera w jego kwaterze w Kętrzynie.
- 21 lipca – w Moskwie powstał Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (przewodniczący Edward Osóbka-Morawski, zastępcy Wanda Wasilewska i Andrzej Witos).
- 22 lipca – podczas konferencji w Bretton Woods został utworzony Międzynarodowy Fundusz Walutowy.
- 1 sierpnia – Anne Frank dokonała ostatniego wpisu w swym pamiętniku.
- 2 sierpnia – została utworzona Socjalistyczna Republika Macedonii.
- 3 sierpnia - żołnierze niemieccy bez sądu zamordowali w Rignano sull'Arno żonę i dwie córki Roberta Einsteina (brata Alberta Einsteina)
- 4 sierpnia:
- Carl Gustaf Mannerheim został prezydentem Finlandii.
- Gestapo aresztowało w Holandii Annę Frank i jej rodzinę.
- 7 sierpnia – rozpoczęła się bitwa pod Falaise.
- 10 sierpnia – 10. dzień powstania warszawskiego: BBC nadało ostrzeżenie we wszystkich językach europejskich pod adresem hitlerowców i osób pracujących w aparacie III Rzeszy.
- 15 sierpnia – Operacja Dragoon: wojska amerykańskie (7.Armia), francuskie, brytyjskie i kanadyjskie wylądowały na południu Francji (pomiędzy Cannes a Tulonem).
- 17 sierpnia – wybuch powstania paryskiego.
- 21 sierpnia – dokonano oblotu amerykańskiego myśliwca Grumman F8F Bearcat.
- 23 sierpnia:
- król Rumunii Michał I wydał rozkaz aresztowania pronazistowskiego premiera Iona Antonescu i zadeklarował rozejm z ZSRR.
- w miejscowości Freckleton, w północno-zachodniej Anglii, podczas próby lądowania na pobliskim lotnisku spadł na zabudowania i eksplodował amerykański bombowiec B-24 Liberator. Zginęło 61 osób, w tym 38 dzieci.
- wojska alianckie zdobyły Marsylię.
- 25 sierpnia:
- 26 sierpnia – Bułgarska Partia Komunistyczna rozpoczęła zbrojne powstanie przeciwko proniemieckiemu rządowi.
- 27 sierpnia:
- w Sztokholmie, Szwedka Anna Larsson ustanowiła rekord świata w biegu na 800 m wynikiem 2:15,9 s.
- amerykańska 7. Armia opanowała Marsylię.
- 28 sierpnia – proklamowano Słowackie Powstanie Narodowe.
- 31 sierpnia – wojska radzieckie zajęły Bukareszt.
- 1 września – w Sztokholmie zaprezentowano samochód osobowy Volvo PV444.
- 3 września – francuscy maquis wyzwolili Lyon.
- 5 września – ZSRR wypowiedziało wojnę Bułgarii.
- 6 września – Bułgaria wypowiedziała wojnę III Rzeszy.
- 8 września – pierwsza niemiecka rakieta V2 uderzyła w Londyn.
- 9 września – komunistyczny bułgarski Front Ojczyźniany dokonał przewrotu, obalając proniemiecki rząd.
- 11 września – wskutek eksplozji metanu w kopalni węgla kamiennego w niemieckim Bergkamen zginęło 107 górników, głównie rosyjskich robotników przymusowych.
- 12 września:
- 17 września – początek operacji Market Garden.
- 19 września – Moskwa: Finlandia i ZSRR zawarły rozejm. Finowie podjęli walkę z Niemcami.
- 6 października – operacja dukielsko-preszowska: Korpus Czechosłowacki wkroczył przez Przełęcz Dukielską na terytorium Czechosłowacji.
- 7 października – przedstawiciele Egiptu, Syrii, Libanu, Iraku i Transjordanii podpisali Protokół Aleksandryjski w sprawie utworzenia Ligi Państw Arabskich.
- 11 października – ZSRR dokonał aneksji azjatyckiej republiki Tannu-Tuwa.
- 14 października – odbył się zjazd założycielski Szwajcarskiej Partii Pracy.
- 15 października – niemieckie wojska obaliły przywódcę Węgier Miklósa Horthy'ego, który usiłował zawrzeć separatystyczny pokój z ZSRR (Operacja Panzerfaust).
- 16 października – na Węgrzech, po odsunięciu od władzy Miklósa Horthy'ego, nominalną głową państwa został Ferenc Szálasi, przywódca faszystowskiego ugrupowania strzałokrzyżowców.
- 19 października – utworzenie „tymczasowego rządu narodowego” Węgier w zajętym przez wojska radzieckie Debreczynie.
- 20 października:
- partyzanci jugosłowiańscy i oddziały Armii Czerwonej ostatecznie wyzwolili Belgrad.
- wojska amerykańskie pod dowództwem gen. Douglasa MacArthura wylądowały na Filipinach (wyspa Leyte).
- 28 października – upadło Słowackie Powstanie Narodowe.
- 29 października – dywizja gen. Maczka wyzwoliła Bredę.
- 1 listopada – w Wielkiej Brytanii powstało Towarzystwo Wegańskie (Vegan Society).
- 10 listopada – powstały Królewskie Norweskie Siły Powietrzne.
- 12 listopada – podczas nalotu bombowców Royal Air Force zatopiono niemiecki pancernik Tirpitz.
- 26 listopada – 168 osób zginęło wskutek uderzenia niemieckiej rakiety V2 w dom towarowy w Londynie.
- 28 listopada – Albania została ogłoszona republiką ludową.
- 4 grudnia:
- w wyniku bombardowania Heilbronnu zginęło około 6500 osób.
- w Atenach krwawo stłumiono dwudniowe masowe demonstracje lewicy.
- 6 grudnia – dokonano oblotu niemieckiego myśliwca odrzutowego Heinkel He 162.
- 7 grudnia – w Chicago podpisana została Konwencja o międzynarodowym lotnictwie cywilnym.
- 10 grudnia – w Moskwie zawarto sojusz radziecko-francuski.
- 15 grudnia – nad Kanałem La Manche zaginął samolot, którym leciał do Paryża amerykański muzyk Glenn Miller.
- 16 grudnia – Niemcy rozpoczęli ofensywę w Ardenach.
- 18 grudnia:
- ukazał się pierwszy numer francuskiego dziennika Le Monde.
- premiera filmu Żegnaj, laleczko.
- 21 grudnia – w zdobytym przez wojska radzieckie Debreczynie węgierska koalicja antynazistowska utworzyła nowy rząd z premierem Belą Miklósem.
- 28 grudnia – Węgry wypowiedziały wojnę III Rzeszy.
- 30 grudnia:
- Czechosłowacja uznała Rząd Tymczasowy RP.
- arcybiskup Aten Damaskin został mianowany regentem do czasu powrotu króla Grecji Jerzego II.
- Powstał Krajowy Kongres Indian Amerykańskich.
Urodzili się
- 1 stycznia
- Zdzisław Ambroziak, polski siatkarz i dziennikarz sportowy (zm. 2004)
- Ján Čarnogurský, słowacki prawnik, polityk, premier Słowacji
- 4 stycznia – Krzysztof Żurek, polski taternik i alpinista
- 8 stycznia – Terry Brooks, amerykański pisarz fantasy
- 9 stycznia
- Jimmy Page, brytyjski gitarzysta rockowy (Led Zeppelin)
- Ladislav Janiga, słowacki taternik, alpinista, narciarz wysokogórski, ratownik tatrzański i przewodnik tatrzański
- 10 stycznia – Mieczysław Kosz, polski pianista jazzowy (zm. 1973)
- 11 stycznia – Maciej Damięcki, polski aktor
- 12 stycznia - Hideo Madarame, japoński kolarz
- 22 stycznia – Jabulani Adatus Nxumalo, południowoafrykański duchowny katolicki
- 23 stycznia – Rutger Hauer, amerykański aktor
- 26 stycznia
- Angela Davis, amerykańska aktywistka feministyczna
- Antoni Janusz Pastwa, polski rzeźbiarz i pedagog
- 27 stycznia – Mairead Corrigan, irlandzka laureatka Pokojowej Nagrody Nobla
- 30 stycznia – Milan Kriššák, słowacki taternik, alpinista, przewodnik tatrzański i ratownik górski (zm. 1979)
- 1 lutego – Andrzej Skłodowski, polski dziennikarz, taternik, alpinista i instruktor alpinizmu, przewodnik i ratownik górski (zm. 2007)
- 4 lutego – Stefan Niesiołowski, polski polityk
- 8 lutego – Anna Górna, polska scenarzystka i reżyser
- 10 lutego – Jean-Daniel Cadinot, francuski reżyser filmowy (zm. 2008)
- 13 lutego – Jan Peszek, polski aktor
- 14 lutego – Alan Parker, brytyjski aktor i reżyser filmowy
- 15 lutego – Dżochar Dudajew, czeczeński polityk, Prezydent Czeczenii (zm. 1996)
- 16 lutego – Klaudiusz Balcerzak, polski przedsiębiorca i polityk
- 27 lutego – Ken Grimwood, amerykański pisarz (zm. 2003)
- 2 marca - Stuart McGugan, szkocki aktor
- 8 marca
- Waldemar Łysiak, polski pisarz i publicysta
- Siergiej Nikitin, rosyjski kompozytor i pieśniarz
- 26 marca – Diana Ross, amerykańska piosenkarka i aktorka
- 31 marca – Piotr Malinowski, ratownik tatrzański, taternik, alpinista (zm. 1995)
- 9 kwietnia – Stanisław Żelichowski, polski polityk
- 10 kwietnia - Paul Seye, belgijski kolarz
- 18 kwietnia – Jan Rulewski, polski polityk
- 20 kwietnia – Andrzej Gałażewski, polski polityk
- 19 kwietnia – Jan Szyszko, polski leśnik, profesor i polityk
- 23 kwietnia – Jerzy S. Łątka, polski etnolog, turkolog i pisarz
- 28 kwietnia – Günter Verheugen, niemiecki polityk i dyplomata
- 1 maja – Józef Serafin, polski organista i pedagog
- 4 maja – Edmund Wnuk-Lipiński, polski socjolog
- 8 maja – Gary Glitter, brytyjski wokalista
- 14 maja – George Lucas, amerykański producent filmowy
- 16 maja – Maciej Zembaty, polski poeta, satyryk, scenarzysta, reżyser radiowy, muzyk, bard i tłumacz, głównie poezji Leonadra Cohena (zm. 2011)
- 20 maja – Joe Cocker, angielski piosenkarz i kompozytor
- 26 maja
- Bogdan Blindow, polski animator kultury (zm. 1997)
- Sam Posey, amerykański kierowca wyścigowy
- 4 czerwca – Franciszek Stefaniuk, polski polityk
- 7 czerwca – Andrzej Melak, polski działacz społeczny
- 13 czerwca – Ban Ki-moon, południowokoreański polityk, sekretarz generalny ONZ
- 27 czerwca – Rajmund Moric, polski polityk
- 13 lipca
- Ernő Rubik, węgierski architekt
- Stanisław Łukaszczyk, polski biathlonista, medalista mistrzostw świata, olimpijczyk
- 21 lipca - Rolf Johansson, szwedzki sportowiec
- 27 lipca – Bobbie Gentry, amerykańska piosenkarka country
- 8 sierpnia - Antonio Cerda, hiszpański kolarz
- 11 sierpnia – Peter Schmidt, niemiecki pisarz
- 15 sierpnia - Nicholas James Samra, amerykański duchowny katolicki
- 17 sierpnia – Maksymilian Gajek, polski naukowiec
- 20 sierpnia – Rajiv Gandhi, indyjski polityk (zm. 1991)
- 29 sierpnia - Walter Gorini, włoski kolarz
- 8 września – Mira Kubasińska, polska wokalistka zespołu Breakout (zm. 2005)
- 9 września – Paweł Staszewski, polski naukowiec
- 12 września
- Władysław Szkop, polski polityk
- Barry White, muzyk amerykański (zm.2003)
- 24 września - Lorenzo Bosisio, włoski kolarz
- 25 września – Michael Douglas, amerykański aktor
- 2 października - Willie Morgan, szkocki piłarz
- 28 października – Tadeusz Iwiński, polski polityk
- 29 października – Magdalena Zawadzka, polska aktorka
- 2 listopada – Patrice Chéreau, francuski reżyser i aktor
- 12 listopada – József Tamás, rumuński duchowny katolicki
- 17 listopada – Danny DeVito, amerykański aktor
- 23 listopada – Piotr Wach, polski polityk
- 1 grudnia – John Densmore, amerykański muzyk, perkusista zespołu The Doors
- 2 grudnia
- Botho Strauß, niemiecki pisarz
- Connie Booth, amerykańska aktorka
- 9 grudnia – Neil Innes, brytyjski aktor i kompozytor
- 25 grudnia – Waldemar Wiązowski, polski polityk
Zmarli
- 13 stycznia – Zygmunt Biesiadecki, polski aktor (ur. 1894)
- 1 lutego – Franz Kutschera, funkcjonariusz hitlerowski (ur. 1904)
- 4 lutego – Bronisław Pietraszewicz, harcerz, dowódca I plutonu batalionu Parasol (ur. 1922)
- 9 lutego – Arkadiusz Degler, polski żołnierz AL (ur. 1920)
- 11 lutego – Paweł Kubicki, polski duchowny katolicki, biskup sandomierski (ur. 1871)
- 25 marca – Gustaw Nowotny, lekarz chirurg, autor prac o chirurgicznym leczeniu gruźlicy, lekarz TOPR (ur. 1882)
- 6 kwietnia – Cvitan Galić, chorwacki pilot myśliwski (ur. 1909)
- 14 kwietnia – Nikołaj Fiodorowicz Watutin, radziecki generał, wówczas d-ca 1 Frontu Ukraińskiego (ur. 1901)
- 22 kwietnia – Arthur Kickton, niemiecki architekt (ur. 1861)
- 11 maja – Antoni Kucharczyk, polski poeta ludowy (ur. 1874)
- 14 maja – Tadeusz Zieliński, polski filolog klasyczny (ur. 1859)
- 5 czerwca:
- Józef Beck, polski polityk (ur. 1894)
- Bronisław Czech, najwszechstronniejszy polski narciarz okresu międzywojennego, taternik (ur. 1908)
- 16 czerwca – George Junius Stinney, najmłodsza ofiara krzesła elektrycznego (ur. 1929)
- 3 lipca – Adolf Nowaczyński, polski satyryk i publicysta (ur. 1876)
- 21 lipca – Claus Schenk Graf von Stauffenberg, niemiecki oficer (ur. 1907)
- 26 lipca – Paweł Finder, polski działacz komunistyczny, I sekretarz PPR (ur. 1904)
- 31 lipca – Antoine de Saint-Exupéry, francuski pisarz (ur. 1900)
- 2 sierpnia – Krystyna Krahelska, harcerka (ur. 1914)
- 4 sierpnia – Krzysztof Kamil Baczyński, polski poeta czasu wojny (ur. 1921)
- 5 sierpnia
- Jędrzej Moraczewski, polski polityk (ur. 1870)
- Janusz Zeyland, polski lekarz (ur. 1896)
- Stefan Ossowiecki, polski inżynier zajmujący się zjawiskami paranormalnymi (ur. 1877)
- Józef Marian Piasecki, polski doktor medycyny (ur. 1894)
- 6 sierpnia – Tadeusz Jachimowski, polski ksiądz, pułkownik, naczelny kapelan AK (ur. 1892)
- 7 sierpnia – Jadwiga Falkowska, harcmistrzyni Rzeczypospolitej (ur. 1889)
- 8 sierpnia
- Juliusz Kaden-Bandrowski, polski pisarz i publicysta (ur. 1885)
- Antoni Szczęsny Godlewski, uczestnik powstania warszawskiego (ur. 1923)
- 10 sierpnia
- Wanda Miłaszewska, polska pisarka (ur. 1894)
- Stanisław Miłaszewski, polski dramatopisarz, poeta i tłumacz (ur. 1886)
- 14 sierpnia – Jerzy Jagiełło, porucznik, harcmistrz, powstaniec warszawski (ur. 1923)
- 16 sierpnia
- Tadeusz Gajcy, polski poeta czasu wojny (ur. 1922)
- Zdzisław Stroiński, polski poeta czasu wojny (ur. 1921)
- Roman Padlewski, polski kompozytor, muzykolog, dyrygent (ur. 1915)
- 17 sierpnia – Zbigniew Banaś, harcerz Szarych Szeregów (ur. 1928 lub 29)
- 18 sierpnia – Jan Romocki Bonawentura, ppor. AK, podharcmistrz, poeta (ur. 1925)
- 19 sierpnia – Tadeusz Semadeni, wiceprokurator, sędzia, polski rekordzista w pływaniu (ur. 1902)
- 19 sierpnia – Günther von Kluge, niemiecki feldmarszałek (ur. 1882)
- 20 sierpnia – Włodzimierz Pietrzak, polski poeta, prozaik i krytyk literacki (ur. 1913)
- 22 sierpnia
- Jozef Hanula, słowacki artysta malarz (ur. 1863)
- Lucjan Szenwald, polski poeta (ur. 1909)
- 23 sierpnia – Seweryn Dziubałtowski, polski botanik i fitosocjolog (ur. 1883)
- 25 sierpnia – Stanisław Leopold, harcmistrz, powstaniec warszawski (ur. 1918)
- 27 sierpnia – Marian Buczyński, plutonowy, powstaniec warszawski (ur. 1921)
- 28 sierpnia – Alfons Mazurek, polski duchowny katolicki, błogosławiony Kościoła rzymskokatolickiego, (ur. 1891)
- 31 sierpnia
- Józef Archutowski, polski ksiądz katolicki, teolog, profesor UW (ur. 1879)
- Jan Kajus Andrzejewski, harcmistrz, powstaniec warszawski (ur. 1913)
- 1 września – Zygmunt Batowski, polski historyk sztuki, muzeolog (ur. 1876)
- 2 września – Piotr Słonimski, major, docent, lekarz, zoolog, histolog, embriolog (ur. 1893)
- 4 września – Eugeniusz Stasiecki, harcmistrz, instruktor Szarych Szeregów (ur. 1913)
- 10 września – Józef Szczepański, poeta, żołnierz AK baonu „Parasol” (ur. 1922)
- 15 września – Andrzej Romocki, harcmistrz, kapitan AK-Szarych Szeregów (ur. 1923)
- 16 września
- Lidia Daniszewska, sanitariuszka, łączniczka (ur. 1923)
- Eugeniusz Romański, kapitan, powstaniec warszawski (ur. 1918)
- 20 września – Witold Modelski, powstaniec warszawski, łącznik (ur. 1932)
- 22 września – Jerzy Weil, podharcmistrz, porucznik, powstaniec warszawski (ur. 1923)
- 25 września – Eugeniusz Lokajski, polski lekkoatleta, olimpijczyk, fotografik, żołnierz AK (ur. 1908)
- 27 września – Siergiej Prokudin-Gorski, rosyjski fotografik (ur. 1863)
- 29 września – Alfons Kotowski, major, powstaniec warszawski (ur. 1899)
- 11 października – Józef Kałuża, polski piłkarz (ur. 1896)
- 14 października – Erwin Rommel, niemiecki feldmarszałek, dowódca Afrika Korps (ur. 1891)
- 17 października – Zenon Przesmycki, polski poeta, krytyk literacki i wydawca (ur. 1861)
- 24 października – Louis Renault, francuski wynalazca i przedsiębiorca. (ur. 1877)
- 2 listopada – Karol Irzykowski, polski prozaik, dramaturg, krytyk literacki, teoretyk filmu (ur. 1873)
- 9 listopada – Paul Fridolin Kehr, niemiecki historyk i dyplomatyk (ur. 1860)
- 14 listopada – Otto Schimek, austriacki żołnierz, rozstrzelany za odmowę wykonania wyroku śmierci na polskich cywilach (ur. 1925)
- 5 grudnia – Julian Grobelny, polski działacz socjalistyczny, przewodniczący Żegoty (ur. 1893)
- 15 grudnia – Glenn Miller, amerykański puzonista (ur. 1904)
- 19 grudnia – Paul Blau, niemiecki duchowny, superintendent generalny Kościoła Ewangelicko-Unijnego w Wielkopolsce (ur. 1861)
- 27 grudnia – Stanisław Krygowski, prawnik, adwokat, działacz turystyczny, turysta górski i fotografik (ur. 1868)
- 30 grudnia – Romain Rolland, francuski pisarz (ur. 1866)
Zdarzenia astronomiczne
Nagrody Nobla
- z fizyki – Isidor Isaac Rabi
- z chemii – Otto Hahn
- z medycyny – Joseph Erlanger, Herbert Gasser
- z literatury – Johannes Jensen
- nagroda pokojowa – Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża
Zobacz też
Święta ruchome
- Tłusty czwartek: 17 lutego
- Ostatki: 22 lutego
- Popielec: 23 lutego
- Niedziela Palmowa: 2 kwietnia
- Wielki Czwartek: 6 kwietnia
- Wielki Piątek: 7 kwietnia
- Wielka Sobota: 8 kwietnia
- Wielkanoc: 9 kwietnia
- Poniedziałek wielkanocny: 10 kwietnia
- Wniebowstąpienie: 18 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 28 maja
- Boże Ciało: 8 czerwca
