Górnośląska Brygada Obrony Narodowej
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Nazwa wyróżniająca | |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
płk Antoni Własak |
| Ostatni |
płk Józef Giza |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Górnośląska Brygada Obrony Narodowej – brygada Obrony Narodowej Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej.
Historia brygady[edytuj | edytuj kod]
1 lutego 1937 roku w Katowicach został utworzony Rejon Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego 23 Dywizji Piechoty. Pod względem organizacyjnym, wyszkolenia i użycia na wypadek wojny rejon został podporządkowany dowódcy 23 Górnośląskiej Dywizji Piechoty. W lipcu tego roku rozpoczęto formowanie jednostki Górnośląskiej Brygady ON. Dowódcą brygady i równocześnie kierownikiem Rejonu WF i PW 23 DP został płk Antoni Własak. Początkowo w skład brygady weszło pięć batalionów ON. 4 września 1937 roku została podjęta decyzja o organizacji szóstego pododdziału – Chorzowskiego batalionu ON. Pierwotnie organizacja brygady miała być zakończona do 20 września. Następny termin zakończenia prac organizacyjnych został wyznaczony na dzień 15 października. Ostatecznie formowanie jednostki zostało zakończone w listopadzie 1937 roku, a w grudniu tego roku przeprowadzono pierwsze zbiórki oddziałów.
Pod względem inspekcji brygada została podporządkowana inspektorowi armii, gen. dyw. Leonowi Berbeckiemu, a w 1938 roku - generałowi do prac przy GISZ, gen. bryg. Antoniemu Szyllingowi. W czerwcu 1938 roku na stanowisko dowódcy brygady został wyznaczony płk Józef Giza.
W lutym 1939 roku w skład brygady został włączony Oświęcimski batalion ON. W maju 1939 roku Chorzowski batalion ON został przeformowany na etat batalionu ON typ S natomiast pozostałe pododdziały na etat batalionu ON typ III. Ponadto sformowany został oddział zwiadowców. Reorganizacja brygady pozostawała w bezpośrednim związku z organizacją 55 Dywizji Piechoty (Rezerwowej). Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” bataliony wchodzące w skład Górnośląskiej Brygady ON stanowić miały zawiązki dla mobiizowanych w alarmie batalionów piechoty typu specjalnego. Bataliony te stanowić miały trzon 55 DP. Na bazie Dowództwa Górnośląskiej Brygady ON zamierzano sformować dowództwo 201 pułku piechoty. Chorzowski batalion ON w czasie mobilizacji podlegał rozformowaniu. Wchodzące w jego skład kompanie stawały się zawiązkami kompanii strzeleckich batalionów karabinów maszynowych typu specjalnego nr I (IV/11 pp), II (IV/75 pp) i III (IV/75 pp). Natomiast oddział zwiadowców brygady stawał się zawiązkiem dla 11 kompanii strzeleckiej IV/75 pp.
2 sierpnia 1939 roku dowódcy brygady podporządkowano Dąbrowską Półbrygadę ON i uczyniono go odpowiedzialnym za jej sformowanie.
W kampanii wrześniowej baony Górnośląskiej Brygady ON walczyły w składzie 55 DP.
Organizacja pokojowa[edytuj | edytuj kod]
| w latach 1937-1938 | w 1939 | zawiązek dla | nazwa po mob. | jednostka mob. |
|---|---|---|---|---|
| Dowództwo Brygady ON | Dowództwo Brygady ON | Dowództwo 201 pp[1] | 201 pp | 73 pp |
| Tarnogórski batalion ON | Tarnogórski batalion ON | Baon Piechoty Nr 57[2] | I/203 pp | 11 pp |
| Zawierciański batalion ON | Zawierciański batalion ON | Baon Piechoty Nr 51 | I/201 pp | RKU Zawiercie |
| Katowicki batalion ON | Katowicki batalion ON | Baon Piechoty Nr 56[3] | II/201 pp | RKU Katowice |
| Sosnowiecki batalion ON | Sosnowiecki batalion ON | Baon Piechoty Nr 53 | II/201 pp | RKU Sosnowiec |
| Rybnicki batalion ON | Rybnicki batalion ON | Baon Piechoty Nr 55[4] | III/203 pp | 75 pp |
| Chorzowski batalion ON | Chorzowski batalion ON | – | – | – |
| – | Oświęcimski batalion ON | Baon Piechoty Nr 52 | II/203 pp | 3 pspodh |
| – | Oddział Zwiadowców | – | 11/75 pp | 75 pp |
Obsada personalna dowództwa brygady[edytuj | edytuj kod]
- Dowódcy brygady
- płk piech. Antoni Własak (1937-1938)
- płk piech. Józef Giza (1938-1939)
- Oficer sztabu
- ppłk piech. Fidelis Włodarski (1939)
- Szef sztabu
- mjr Stanisław Wider
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ponadto dowództwo wydzielało zawiązek dla Rezerwy Personelu Etapowego Nr 24, czyli Kwatery Głównej 55 DP mobilizowanej przez 23 pal.
- ↑ Kazimierz Pindel, Obrona Narodowa 1937-1939 s. 44 podał, że Tarnogórski Baon ON był zawiązkiem dla Baonu Piechoty Typ Specjalny Nr 56.
- ↑ Kazimierz Pindel, Obrona Narodowa 1937-1939 s. 44 podał, że Katowicki Baon ON nie posiadał numeru.
- ↑ Kazimierz Pindel, Obrona Narodowa 1937-1939 s. 44 podał, że Rybnicki Baon ON nie posiadał numeru.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Pindel, Obrona Narodowa 1937-1939, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, ISBN 83-11-06301-X, OCLC 69279234.
- Tadeusz Jurga, Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. tom 7. Regularne jednostki Wojska Polskiego w 1939. Organizacja, działania bojowe, uzbrojenie, metryki związków operacyjnych, dywizji i brygad, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1975
- Ryszard Rybka, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja, Kamil Stepan, Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Adiutor", 2010, ISBN 978-83-86100-83-5, OCLC 674626774.