Zamek Leśna

Zamek Leśna

(niem.) Burg Waldstein

nr rej. 212 z 16.09.1950
Zamek Leśna w Szczytnej
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Szczytna
Styl architektoniczny	neogotyk
Architekt	Karl Friedrich Schinkel
Rozpoczęcie budowy	1831
Ukończenie budowy	1837
Pierwszy właściciel	Leopold von Hochberg
Kolejni właściciele	Helene Klein z d. Rohrbach
Położenie na mapie Polski Zamek Leśna
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Zamek Leśna
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Zamek Leśna
Położenie na mapie gminy Szczytna Zamek Leśna
Położenie na mapie Szczytnej Zamek Leśna
50°24′43,93″N 16°27′27,84″E
Strona internetowa

Zamek Leśna – zamek w Sudetach Środkowych w południowej części Gór Stołowych w pobliżu wzniesienia Szczytnik w województwie dolnośląskim. Obiekt obecnie dostępny jest dla zwiedzających.

Położenie

Zamek został wkomponowany w skały na krawędzi skalnej nad Szczytną, na Szczytniku (589 m n.p.m.), najwyższej kulminacji niewielkiego płaskiego stoliwa, stanowiącego południowo-wschodni skraj Gór Stołowych, i podciętego malowniczymi urwiskami skalnymi z Orlimi Skałkami od strony południowo-zachodniej. Przy zamku znajduje się punkt widokowy, skąd roztacza się panorama na Obniżenie Dusznickie, gdzie położona jest Szczytna. W pobliżu zamku znajduje się kamienna droga krzyżowa wyróżniająca się oryginalnymi płaskorzeźbami z piaskowca osadzonymi w naturalnych skałach.

Historia

Data powstania zamku to lata 1831–1837, kiedy właściciel Szczytnej, major i hrabia Leopold von Hochberg wybudował swoją rezydencję niedaleko miejsca, w którym pod koniec XVIII w. Prusacy wybudowali Fort na Szczytniku, niewielki fort, częściowo rozebrany w 1807 roku. Zamek w obecnym kształcie stoi od niedawna. Zachodnia, najstarsza jego część zbudowana była w latach 30. XIX wieku. Niekiedy bezpodstawnie przypisuje się projekt obiektu wybitnemu pruskiemu architektowi Karolowi Fryderykowi Schinklowi. Budowla została wzniesiona jako rezydencja magnacka.

Po śmierci hrabiego w 1843 zamek stał się własnością jego siostry, która jednak szybko go sprzedała. Później posiadacze zmieniali się często, aż w 1860 kupili go bracia Rohrbachowie, właściciele huty szkła w Batorowie. Córka jednego z nich, Helena Klein wraz z mężem przeprowadziła remont, podczas którego dobudowano kaplicę.

Następnie właścicielami byli Misjonarze Świętej Rodziny. Rozbudowali oni zamek i kaplicę oraz rozpoczęli budowę Kalwarii, której nie dokończyli ze względu na wojnę. W latach 50. zamek został przejęty przez państwo i zamieniony w dom pomocy społecznej dla niepełnosprawnych intelektualnie mężczyzn. W 2006 orzeczeniem Komisji Majątkowej przy MSWiA oddano zamek Domowi Zakonnemu Misjonarzy Świętej Rodziny. Decyzja Komisji została zaskarżona przez powiat kłodzki na drodze postępowania sądowego. W styczniu 2020 nastąpiła likwidacja miejscowego domu pomocy społecznej, a obiekt udostępniono do zwiedzania.

Architektura

Zamek, zbudowany na wzór średniowiecznego zamku obronnego, reprezentuje styl neogotycki. Jest to czworoboczna, trzykondygnacyjna budowla na planie prostokąta z czterema narożnymi wieżami. Jedna z wież ma kształt cylindra, pozostałe są czworoboczne. Zamek otacza sucha fosa oraz mur obronny, na którym w przeszłości stały armaty. We wnętrzu znajduje się sala rycerska oraz kaplica MB Królowej Pokoju z unikalnym zabytkiem, jakim są rury wykonane ze stopu spiżowego, pełniące rolę dzwonka. Chociaż zamek wiernie odzwierciedla budowlę o średniowiecznej architekturze, to jednak wybudowany został niedawno, bo w latach 30. XIX wieku. Po prawej stronie gotycko zwieńczonej kamiennej bramy znajduje się figura św. Jana Nepomocena z sentencją w j. łac. S. IOANNES NEPOMVCENE TVAS HIC DEGEM TES BENIGNVS PROTEGE SERVOS /Święty Janie Nepomucenie niech twoja ręką łaskawie chroni twoje sługi mieszkające tutaj i chronostychem MDCCVVVVIII - 1723.

• 
  Zamek wiosną od północy
• 
  Zamek od północnego zachodu
• 
  Zamek od południa
• 
  Zamek od południowego zach.
• 
  Wieże zamkowe
• 
  Widok z góry
• 
  Herb Hochergów
• 
  Brama wjazdowa
• 
  Nepomocen z sentencją

Szlaki turystyczne

droga Szklary-Samborowice – Jagielno – Przeworno – Gromnik – Biały Kościół – Żelowice – Ostra Góra – Niemcza – Gilów – Piława Dolna – Góra Parkowa – Bielawa – Kalenica – Nowa Ruda – Przełęcz pod Krępcem – Sarny – Tłumaczów – Radków – Skalne Wrota – Pasterka – Przełęcz między Szczelińcami – Karłów – Lisia Przełęcz – Białe Skały – Skalne Grzyby – Batorówek – Batorów – Skała Józefa – Duszniki-Zdrój – Schronisko PTTK „Pod Muflonem” – Szczytna – Zamek Leśna – Polanica-Zdrój – Przełęcz Sokołowska – Łomnicka Równia – Huta – Bystrzyca Kłodzka – Igliczna – Międzygórze – Przełęcz Puchacza

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-301-7

Linki zewnętrzne

• Strona Zamku
• Zamek Leśna na Szczytniku – galeria zdjęć