Przejdź do zawartości

12 Pułk Piechoty (II RP)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
12 Pułk Piechoty
pułk piechoty wadowickiej
Ilustracja
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1939

Tradycje
Święto

1 sierpnia

Nadanie sztandaru

1 sierpnia 1924

Rodowód

Pułk Piechoty Ziemi Wadowickiej

Dowódcy
Pierwszy

płk Jan Mischke

Działania zbrojne
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
bitwa pod Szaciłkami (9–22 IV 1920)
bitwa pod Bojarami (23 V 1920)
bitwa pod Zarudziem (13 VI 1920)
bitwa pod Suszkami (19 VI 1920)
bitwa pod Leszniowem (1 VIII 1920)
kampania wrześniowa
bitwa pod Tomaszowem (17–20 IX 1939)
Organizacja
Dyslokacja

Wadowice

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

XI Brygada Piechoty
6 Dywizja Piechoty

12 Pułk Piechoty (12 pp) – oddział piechoty Wojska Polskiego II RP.

Powstanie pułku

[edytuj | edytuj kod]

W listopadzie 1918 roku organizowano oddziały, z których później powstał 12 pułk piechoty. Były to[1]:

  • batalion porucznika Antoniego Góry, złożony z Polaków – żołnierzy batalionu zapasowego c. i k. 56 pułku piechoty w Kielcach,
  • batalion majora Adama Śmiałowskiego i kapitana Franciszka Altera zorganizowany w Wadowicach z ochotników i żołnierzy c. i k. 56 pułku piechoty, którzy wrócili z frontu włoskiego,
  • ochotniczego batalionu porucznika Juliusza Drapelli w Żywcu,
  • batalionu porucznika Bolesława Kańskiego w Białej, złożonego z żołnierzy c. i k. 55 pułku piechoty.

W połowie grudnia 1918 roku batalion porucznika Góry został przeniesiony z Kielc do Wadowic i połączony z batalionem majora Śmiałowskiego w Pułk Piechoty Ziemi Wadowickiej[1][2]. Oddziały 12 pp m.in. wzięły udział w walkach z Ukraińcami i w styczniu 1919 r. w odpieraniu agresji czechosłowackiej. W grudniu 1919 batalion zapasowy pułku stacjonował w Wadowicach[3].

Obsada personalna pułku w 1920[4]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
Dowódca pułku kpt./mjr Franciszek Alter
Adiutant por./kpt. Zygmunt Gromadzki
Oficer broni por. Franciszek Mucha
Oficer łączności por. Wincenty Falkiewicz
Oficer ordynansowy ppor. Romuald Cichocki
Lekarz kpt. lek. dr Daniel Jurkowicz
lekarz ppor. lek. dr Bernard Mandel
Oficer sanitarny ppor. san. Ignacy Reiwer
Dowódca taborów por. Tadeusz Gołąb
Dowódca I batalionu mjr Gustaw Krzywda -Kieszkowski
Adiutant ppor. Władysław Steblik
Oficer gospodarczy ppor. Stanisław Marcinkiewicz
Oficer prowiantowy ppor. Emil Stach
Oficer gazowy por. Zdzisław Rytel
Dowódca 1 kompanii ppor. Józef Kiecoń
Dowódca plutonu ppor. Eugeniusz Hohauer
Dowódca 2 kompanii por. Franciszek Kubicki
Dowódca plutonu ppor. Józef Górowicz
Dowódca plutonu por. Władysław Kopyto
Dowódca plutonu plut. Julian Kołaczyk
Dowódca 3 kompanii por./kpt. Feliks Markowicz(ranny 25 VIII, †1 IX)
Dowódca plutonu ppor. Seweryn Kotarba
Dowódca 4 kompanii por. Stanisław Kozubek (do 10 VIII)
ppor. Adolf Blok
Dowódca plutonu ppor. Edward Wągiel
Dowódca 1 kompanii km por. Bronisław Midloch
Dowódca plutonu sierż. sztab. Karol Kuleć (szpital)
Dowódca plutonu plut. Wincenty Pikoń
Dowódca II batalionu por. Władysław Kulma
Oficer prowiantowy ppor. Adam Kozłowski
Oficer kasowy ppor. Stanisław Wojtas
Lekarz ppor. san. Stefan Antonowicz
Dowódca 5 kompanii ppor. Mieczysław Opuszyński
por. Antoni Kamski
por. Stanisław Dobrzański
Dowódca plutonu sierż. szt. Bronisław Kanik
Dowódca plutonu plut. Wacław Lazar
Dowódca 6 kompanii ppor. Antoni Gniadek
Dowódca plutonu ppor. Leopold Kiełbasa
Dowódca 7 kompanii ppor, Gustaw Rothang (do 8 VIII)
por. Alfons Kowalski
Dowódca plutonu ppor. Roman Kulig
Dowódca 8 kompanii ppor. Jan Krzak
Dowódca plutonu ppor. Stanisław Dyczewski
Dowódca 2 kompanii km por./kpt. Marian Hyla
Dowódca plutonu ppor. Tadeusz Kwiatkowski
Dowódca plutonu sierż. sztab. Antoni Kołaczek
Dowódca III batalionu por./kpt. Artur Pollak (do 12 VIII)
por. Stanisław Bodaszewski
Adiutant ppor. Leopold Grzyb
Lekarz ppor. san. Szymon Węgrzyn
Dowódca 9 kompanii por. Feliks Kołodziejczyk (12 VII -ranny 15 VIII)
Dowódca 10 kompanii por. Józef Rogowski (do 11 VIII)
Dowódca plutonu ppor. Michał Malarczyk (†16 VIII)
Dowódca 11 kompanii ppor. Antoni Kaczmarczyk
Dowódca plutonu ppor. Feliks Nawrocki
Dowódca 12 kompanii ppor. Jan Magiera (ranny 13 IX)
Dowódca plutonu ppor. Zdzisław Rytel
Dowódca plutonu plut. Władysław Handzlik (ranny 13 IX)
Dowódca 3 kompanii km por. Stanisław Łobodziński
Dowódca kompanii technicznej ppor. Franciszek Rzehak ?
Dowódca plutonu ppor. Jan Kłakla
Dowódca plutonu ppor. Jan Wątorek
Oficer pułku (dowódca kompanii) por. Jan Tomicki

Pułk w walce o granice

[edytuj | edytuj kod]
Tereny działań pułku w latach 1918–1920

19 czerwca 12 pułk piechoty kpt. Władysława Mielnika, wzmocniony 3 baterią 6 pułku artylerii polowej, obsadził II batalionem Suszki, III batalionem Biełkę oraz odcinek między Rasnem[5] i Suszkami, a I batalionem Rasno i Niedzieliszcze[6]. Obronę oparto częściowo na bagnistych brzegach rzek Usza i Chaława. Dowództwo pułku stacjonowało w Bielcach[7][8].

II batalion por. Władysława Kulmy ugrupował się w sposób następujący: 5. i 7 kompanie obsadziły zachodni i południowo-wschodni wylot wioski, a 6. i 8 kompanie stanęły w centrum wsi jako odwód dowódcy batalionu. Około 9.30 wykryto ruch sowieckiej kolumny kawalerii z Suchej Woli na Baranówkę. Jednocześnie pod Suszki, Rasne i Niedzieliszcze zaczęły podchodzić patrole konne. Po przegrupowaniu, dwa szwadrony kawalerii Budionnego uderzyły na Suszki. Pierwszy atak został przez II batalion odparty. Kolejny rozpoczął się w południe. Tym razem wioskę zaatakowała od strony Rudni Baranowskiej spieszona kawaleria. Droga do Biełki znalazła się pod silnym ogniem sowieckiej broni maszynowej, a Suszki ostrzeliwały dwie baterie artylerii konnej. Kierujący bitwą z punktu obserwacyjnego na wieży cerkiewnej dowódca II batalionu wprowadził na pierwszą linię cześć swojego odwodu. Po dwóch godzinach walki zaczęło brakować amunicji, a sowiecka artyleria zburzyła szkołę i zmusiła do milczenia ulokowane tam ciężkie karabiny maszynowe[7].

Około 15.00 Kozacy wdarli się do wsi od południa i zachodu. Kontratak 5. i odwodowej 8 kompanii odrzucił nieprzyjaciela. Dowieziono też z Białki brakującą amunicję. Sowieci jednak nadal wyprowadzali silne ataki i około 17.00 opanowali ruiny szkoły. Tym razem skutecznie kontratakowała 7 kompania. Celem wsparcia II batalionu, dowódca pułku skierował w rejon Suszek swoją odwodową 10 kompanię. Ta, we współdziałaniu z walczącą w miejscowości 8 kompanią, uderzyła na rozlokowane pod wioską oddziały sowieckiej kawalerii. Obie kompanie odrzuciły nieprzyjaciela na odległość dwóch kilometrów od Suszek i tym samym uwolniły od sowieckiego ognia drogę dowozu i ewakuacji do Biełki[7][8]. Wykorzystując sukces sąsiednich pododdziałów, do kontrataku przeszła też 6 kompania i zepchnęła Kozaków na Ryszawkę. Wieczorem oddziały 4 Dywizji Kawalerii zmieniły taktykę i próbowały rozbić polską obronę serią szarż. Wszystkie ataki kawalerii załamały się w silnym ogniu polskiej obrony. Około 22.00 czerwonoarmiści przerwali walkę i wycofali się na pozycje wyjściowe[7].

W czasie kiedy II batalion walczył o Suszki, I batalion por. Daniłowicza z powodzeniem bronił Rasna i Niedzieliszcza. Do wieczora brygada kawalerii 4 DK nie zdołała opanować bronionych miejscowości[9].

 Osobny artykuł: bitwa pod Suszkami.

31 lipca 12 pułk piechoty mjr. Franciszka Altera otrzymał następujące zadanie[10]:
12 pułk piechoty, przy współdziałaniu III/6 pap, z dotychczasowej pozycji osiągnie marszem ofensywnym, rozpoczętym przez Kolonię Suczków o godzinie 5.00, wzgórza na południe od linii Grzymałówka, przy czym jego II batalion ma postępować na równej linii z pułkiem z rejonu Merwa zachodnim brzegiem Styru i połączyć się z prawym skrzydłem swego pułku, który na osiągniętej linii oczekuje przeprawy kawalerii, mającej uderzyć w kierunku południowo-wschodnim.
O świcie 1 sierpnia 12 pułk piechoty wyruszył do działań z przedmościa „Beresteczko”. Maszerował dwoma kolumnami: I i III batalion szedł przez Piaski i Suczków[11] na Leszniów, a II batalion na Szczurowice. Około 7.00 I batalion napotkał pod Suczkowem nieprzyjaciela i po krótkiej walce zdobył tę miejscowość. Atakując dalej, przełamał sowiecką obronę i zajął dominujące wzgórze obok drogi Szczurowice – Leszniów. Tu z przyczyn taktycznych zatrzymano natarcie i porządkowano szyki. Ponieważ dwie baterie artylerii 6 pułku artylerii polowej nadal nie nadchodziły, około 11.00 kpt. Franciszek Alter zdecydował się kontynuować natarcie bez wsparcia artylerii[12].

W tym czasie w rejonie Leszniowa znajdowały się oddziały sowieckiej 6 Dywizji Kawalerii komdywa Siemiona Timoszenki. Jedna brygada 6 DK wspierała walczącą na prawym brzegu Styru sąsiednią 14 Dywizję Kawalerii, a główne siły 6 DK miały sforsować Styr na południe od Beresteczka i ruszyć lewym brzegiem rzeki na miasto. 1 sierpnia 6 Dywizja Kawalerii, atakowana przez polską 1 Dywizję Jazdy od czoła i równocześnie pod Szczurowicami i Mytnicą przez polską piechotę obchodzącą jej prawe skrzydło, rozpoczęła odwrót. Do Leszniowa zbliżała się brygada wspierająca wcześniej 14 DK. To właśnie na nią w południe natknął się polski 12 pułk piechoty. Walka trwała około czterech godzin. Sowiecka kawaleria parokrotnie szarżowała, ale około 15.30 została zmuszona do opuszczenia Leszniowa i wycofania się za rzekę Słonówkę[12][13].

 Osobny artykuł: bitwa pod Leszniowem.

Mapy walk pułku w 1920

[edytuj | edytuj kod]

Kawalerowie Virtuti Militari

[edytuj | edytuj kod]
Order Virtuti Militari
Order Virtuti Militari
Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za wojnę 1918-1920[14][a]
mjr Franciszek Alter* por. Stanisław Bodaszewski szer. Andrzej Chrząszcz*
śp. plut. Gustaw Egner kpt. Oswald Frank* nr 686 kpr. Wojciech Gawliński*
por. Zygmunt Gromadzki* nr 6784 por. Jan Hajost* plut. Władysław Handzlik
por. Marian Hyla* por. rez. Józef Jakóbiec* kpr. Stanisław Jaśniewicz
ppor. Seweryn Jeschiwe* ppor. Antoni Kaczmarczyk* nr 4177[15] por. Antoni Kamski*
por. Bronisław Kawałkowski mjr Gustaw Kieszkowski* chor. Julian Kołaczyk*
por. Franciszek Kubicki por. Władysław Kulma st. sierż. Karol Kulec
ppor. Jan Magiera kpt. Włodzimierz Mielnik por. Artur Pollak
ppor. Stanisław Rajewski szer. Karol Lach plut. Wacław Lazar
szer. Stanisław Lubas kpr. Michał Marszałek st. szer. Józef Pelc
plut. Wincenty Pikoń st. szer. Bronisław Rusin szer. Adam Waszkucz
plut. Ignacy Żabski

Ponadto 74 oficerów i 263 szeregowych zostało odznaczonych Krzyżem Walecznych[16]. Wśród odznaczonych był kpr. Stanisław Irlik[17][18][19].

Pułk w okresie pokoju

[edytuj | edytuj kod]
6 Dywizja Piechoty w 1938
Budynek dawnych koszar wojskowych w Wadowicach wraz z pomnikiem
Porucznik Mieczysław Zimnal[b], w latach 1930–1934 oficer 12 pułku piechoty. We wrześniu 1939 r. dowódca 3 kompanii 14 pułku piechoty, uczestnik bitwy nad Bzurą.

W okresie międzywojennym 12 pułk piechoty stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr V[20] w garnizonie Wadowice[21] z wyjątkiem III batalionu, który był detaszowany w Krakowie[22]. Wchodził w skład 6 Dywizji Piechoty[20].

Pułk obchodził swoje święto 1 sierpnia, w rocznicę boju stoczonego w 1920 roku pod Leszniowem z oddziałami Armii Czerwonej[23]. 19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych ustalił i zatwierdził dzień 1 sierpnia jako datę święta pułkowego[24]. Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 12 pułk piechoty zaliczony został do typu I pułków piechoty (tzw. „normalnych”). W każdym roku otrzymywał około 610 rekrutów. Stan osobowy pułku wynosił 56 oficerów oraz 1500 podoficerów i szeregowców. W okresie zimowym posiadał batalion starszego rocznika, batalion szkolny i skadrowany, w okresie letnim zaś batalion starszego rocznika i dwa bataliony poborowych[25]. W tym czasie wprowadzono też dodatkowo kompanię karabinów maszynowych. Stan pułku powiększył się o 4 oficerów, 13 podoficerów, 1200 szeregowców i 12 karabinów maszynowych[26].

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[27][c]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
Dowództwo, kwatermistrzostwo i pododdziały specjalne
dowódca pułku płk Aleksander Stawarz
I zastępca dowódcy ppłk Józef Mordarski
adiutant kpt. Adam Dyr
starszy lekarz mjr dr Leopold Goldberg
II zastępca dowódcy (kwatermistrz) mjr Jan Kolanowski
oficer mobilizacyjny kpt. adm.(piech.) Filip Karmański
zastępca oficera mobilizacyjnego kpt. Roman Antoni Dąbrowski
oficer administracyjno-materiałowy kpt. Otto Stanisław Hugo Battek
oficer gospodarczy por. int. Wilhelm Juras
oficer żywnościowy vacat
oficer taborowy[d] kpt. tab. Leon Stanisław Kayser
kapelmistrz ppor. adm. (kapelm.) Mateusz Lisicki
dowódca plutonu łączności por. Jan Kazimierz Sylwester Mróz
dowódca plutonu pionierów kpt. Aleksander II Prociuk
dowódca plutonu artylerii piechoty por. art. Stanisław Kubicki
dowódca plutonu ppanc. kpt. Bronisław Jan Krukierek
dowódca oddziału zwiadu ppor. Jerzy Kleczkowski
I batalion
dowódca batalionu mjr dypl. Wojciech Wiącek
dowódca 1 kompanii por. Kazimierz Karol Buklad
dowódca plutonu ppor. Wiktor Gojdź
dowódca 2 kompanii por. Jan Oleś
dowódca plutonu ppor. Jerzy Władysław Głogowski
dowódca 3 kompanii kpt. Kazimierz VI Dąbrowski
dowódca plutonu ppor. Wojciech Monkiewicz
dowódca plutonu ppor. Leon Heliodor Spychalski
dowódca 1 kompanii km por. Józef Franciszek Krupa
dowódca 1 kompanii km ppor. Władysław Duszczyk
II batalion
dowódca batalionu mjr Władysław Sieńczak
dowódca 4 kompanii por. Stanisław Miga
dowódca plutonu ppor. Tadeusz Stefaniszyn
dowódca 5 kompanii kpt. Mieczysław Piotr Barys
dowódca plutonu ppor. Edward Franciszek Rybka
dowódca 6 kompanii por. Władysław Wojas
dowódca plutonu por. Zdzisław Dubicki
dowódca 2 kompanii km por. Franciszek Michał Czul
dowódca plutonu ppor. Ryszard Wagner
III batalion
dowódca batalionu ppłk Roman Wart
adiutant dowódcy batalionu kpt. Stanisław Miciuk
pomocnik dowódcy batalionu ds. gosp. kpt. adm. (piech.) Józef Grochal
lekarz batalionu ppor. lek. Wiktor Miklaszewski
dowódca 7 kompanii por. Jerzy Antoni Lewandowicz
dowódca plutonu ppor. Karol Hojlo
dowódca 8 kompanii p o. ppor. Józef Zięcik
dowódca 9 kompanii kpt. Seweryn Świeprawski
dowódca plutonu ppor. Florian Styła
dowódca 3 kompanii km por. Konstanty Cybulski
dowódca plutonu por. Władysław Antoni Jeziorski
na kursie kpt. Alojzy Stanisław Małusecki
na kursie por. Wojciech Rewer
na kursie ppor. Alfred Józef Narzyński
12 obwód przysposobienia wojskowego „Wadowice”[29]
kmdt obwodowy PW kpt. adm. (piech.) Jan Piotr Łużecki
kmdt powiatowy PW Wadowice kpt. kontr. piech. Tadeusz Bogumił Czeppe
kmdt powiatowy PW Myślenice kpt. adm. (piech.) Flawian Śmitkowsk

Pułk w kampanii wrześniowej

[edytuj | edytuj kod]
Pułk walczył w składzie 6DP

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku pułk walczył w składzie macierzystej 6 Dywizji Piechoty (Armia „Kraków”).

23 marca 1939 zarządzono w pułku częściową mobilizację. Wzmocnione zostały stany osobowe, a w lipcu pułk otrzymał karabiny przeciwpancerne wz. 35. Latem prowadzono rozbudowę inżynieryjną planowanych rejonów obrony w rejonie Pszczyny. Do prac wysłano batalion mjr. Stefana Rachwała nadając mu kryptonim „Władysław”. W jego składzie znalazły się między innymi 6 kompania strzelecka oraz 2 kompania ckm. Pułkowy pluton pionierów wszedł w skład drugiego kombinowanego batalionu o kryptonimie „Tytus"[30].

Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939[31]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
Dowództwo
dowódca ppłk dypl. Marian Strażyc
I adiutant kpt. Adam Dyr
II adiutant por. rez. Tadeusz Dzierwa
oficer informacyjny ppor. Franciszek Brzazgacz
oficer łączności por. Jan Mróz
kwatermistrz kpt. Kazimierz Dąbrowski
oficer żywnościowy p.o. chor. Michał Mokrzycki
I batalion
dowódca I batalionu mjr Władysław Sieńczak
adiutant batalionu por. rez. Bronisław Burger
dowódca 1 kompanii strzeleckiej ppor. Józef Ryłko
dowódca 2 kompanii strzeleckiej por. Jan Oleś
dowódca 3 kompanii strzeleckiej ppor. Władysław Duszczyk
dowódca 1 kompanii ckm por. Józef Krupa
II batalion
dowódca II batalionu kpt. Mieczysław Piotr Barys
dowódca 4 kompanii strzeleckiej ppor. Tadeusz Stefaniszyn
dowódca 5 kompanii strzeleckiej ppor. rez. Stanisław Kurek
dowódca 6 kompanii strzeleckiej por. Władysław Wojas
dowódca 2 kompanii ckm por. Franciszek Czul
III batalion
dowódca III batalionu ppłk piech. Roman Wart
dowódca 7 kompanii strzeleckiej por. Jerzy Lewandowicz
dowódca 8 kompanii strzeleckiej por. rez. Konstanty Mrzygłód
dowódca 9 kompanii strzeleckiej kpt. adm. (piech.) Jan Łużecki[e]
dowódca 3 kompanii ckm por. Konstanty Cybulski
Pododdziały specjalne
dowódca kompanii przeciwpancernej kpt. Bronisław Krukierek
dowódca plutonu artylerii piechoty por. Stanisław Kubicki
dowódca kompanii zwiadowców ppor. Jerzy Kleczkowski
dowódca plutonu pionierów kpt. Aleksander Prociuk
dowódca plutonu przeciwgazowego NN

Symbole pułku

[edytuj | edytuj kod]
Chorągiew/sztandar
 Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

23 maja 1924 roku Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził przepisową chorągiew 12 Pułku Piechoty[33].
1 sierpnia 1924 roku w Wadowicach generał broni Stanisław Szeptycki, w imieniu Prezydenta RP, wręczył dowódcy pułku chorągiew ufundowaną przez społeczeństwo Wadowic, Andrychowa i Kalwarii[34][22]. Po wojnie sztandaru nie udało się odnaleźć[35].

Odznaka pamiątkowa

20 czerwca 1931 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 12 Pułku Piechoty[36]. Odznaka o średnicy 34 mm ma kształt okrągłej, wypukłej tarczy, na której zarysowany jest krzyż, a na nim sylwetka żołnierza piechoty w pełnym ekwipunku, trzymającego w lewej wzniesionej ręce wieniec laurowy. Obok sylwetki żołnierza numer i inicjały pułku „12 PP”. Odznaka oficerska, jednoczęściowa, wykonana w srebrze lub w tombaku srebrzonym i oksydowanym, na rewersie numerowana. Wykonawcą odznaki był Bronisław Grabski z Łodzi[21].

Żołnierze 12 pp

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie 12 Pułku Piechoty (II RP).
Dowódcy pułku[f]
Zastępcy dowódcy pułku[i]

Żołnierze 12 pułku piechoty – ofiary zbrodni katyńskiej

[edytuj | edytuj kod]

Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[51] oraz Muzeum Katyńskie[52][j][k].

Nazwisko i imię stopień zawód miejsce pracy przed mobilizacją zamordowany
Balon Tadeusz ppor. rez. nauczyciel Szkoła Powszechna w Chorzowie Katyń
Bielaczyc Wilhelm ppor. rez. inżynier mechanik Katyń
Bodnarowski Aleksander ppor. rez. urzędnik Katyń
Ciepły Józef[55] ppor. rez. inżynier chemik Katyń
Czyżewski Jerzy ppor. rez. urzędnik Huta Szkła „Silesia” Katyń
Dziadek Jan ppor. rez. leśnik nadleśniczy w Niepołomicach Katyń
Koenner Edward ppor. rez. prawnik Sąd Okręgowy w Katowicach Katyń
Kołodziej Julian por. rez. agronom dyr. firmy sukienniczo-krawieckiej Katyń
Kołodziejczyk Alojzy ppor. rez. urzędnik poczta w Krakowie Katyń
Maliszewski Józef ppor. rez. urzędnik „Głos Narodu” w Krakowie Katyń
Mazak Paweł Jerzy ppor. rez. inżynier chemik Katyń
Olszewski Wincenty ppor. rez. urzędnik Katyń
Postawka Leon ppor. rez. majątek Odonów Katyń
Szczerba Marian ppor. rez. absolwent AGH PKP Kraków Katyń
Tatoń Władysław ppor. rez. Katyń
Wodecki Michał ppor. rez. chemik, mgr Katyń
Faltus Karol August ppor. rez. absolwent UJ Charków
Gąsior Jan por. rez. Charków
Grylowski Władysław por. rez. technolog elektryk Charków
Kawecki Włodzimierz ppor. rez. inżynier leśnictwa (e) Charków
Mikosz Tadeusz ppor. rez. nauczyciel Charków
Narzyński Alfred[56] podporucznik żołnierz zawodowy na kursie Charków
Oskarbski Franciszek ppor. rez. Charków
Otto Marian Piotr ppor. rez. chemik, mgr filozofii Uniwersytet Jagielloński Charków
Stach Emil Antoni por. rez. technik budowy maszyn Zakłady „Fablok” Chrzanów Charków
Czeppe Tadeusz[57] kpt. w st. sp. żołnierz zawodowy Instytut Wojskowo-Techniczny Kalinin

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]
  1. Gwiazdkę przy nazwisku oznaczono żołnierzy, którzy zostali odznaczeni Krzyżem Walecznych.
  2. Kpt. piech. Mieczysław Marian Józef Zimnal – urodzony 21.07.1909 r., syn Wincentego i Wandy. Podporucznik od 15.08.1930 r., porucznik od 1.01.1933 r., awansowany do stopnia kapitana 19.03.1938 r. Oficer 12 pp, Korpusu Ochrony Pogranicza i 14 pp. Ranny w dniu 03.09.1939 r. pod Mełnem oraz w dniach 11 i 16 września 1939 r. (pod Maurzycami). Jeniec oflagu VII A Murnau. Po oswobodzeniu przydzielony do 4 Batalionu Strzelców Karpackich, następnie w dowództwie 2 Brygady Strzelców Karpackich. Zmarł w roku 1963 w Londynie.
  3. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[28].
  4. Oficer taborowy był jednocześnie dowódcą kompanii gospodarczej.
  5. Kpt. adm. (piech.) Jan Piotr Łużecki (ur. 19 grudnia 1893) był odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi. W czasie pokoju był komendantem Obwodu PW nr 12[32].
  6. Dowódca pułku kierował osobiście szkoleniem oficerów i był odpowiedzialny za gotowość bojową, całokształt wyszkolenia, służbę gospodarczą i wewnętrzną pułku[37].
  7. Autorzy Księgi chwały piechoty podali, że płk Jan Mishke dowodził pułkiem wyłącznie w dniach 7–18 marca 1919 roku. Data „18 marca” jest ewidentną pomyłką redakcyjną. Według tych samych autorów pułkownik Mischke miał dowodzić pułkiem do 18 czerwca 1919 roku.
  8. Pułkownik Mischke 8 maja 1919 roku przybył z Wadowic do Zimnej Wody na front ukraiński, gdzie objął dowództwo nad pułkiem i sprawował je w czasie polskiej ofensywy majowej[38].
  9. 13 czerwca 1922 roku Minister Spraw Wojskowych zniósł dotychczasowe stanowisko referenta wyszkolenia pułku piechoty i ustanowił etatowe stanowisko zastępcy dowódcy pułku zaszeregowanego do stopnia podpułkownika, wyznaczanego przez Ministra Spraw Wojskowych. Zakres działania zastępcy dowódcy określał dowódca pułku, przed którym był on całkowicie odpowiedzialny[42]. W 1938 roku zmieniona została nazwa stanowiska na „I zastępca dowódcy”. W organizacji wojennej pułku nie było stanowiska zastępcy dowódcy.
  10. Jeśli nie zaznaczono inaczej, miejsce służby żołnierzy zawodowych przed mobilizacją podano za: Ryszard Rybka, Kamil Stepan; Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939[53].
  11. Jeśli nie zaznaczono inaczej, informacje o żołnierzach znajdujących się na Białoruskiej Liście Katyńskiej pochodzą z książki: Maciej Wyrwa; Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940[54].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Mucha 1928 ↓, s. 3.
  2. Prugar-Ketling (red.) 1992 ↓, metryka.
  3. Odziemkowski 2010 ↓, s. 226.
  4. Tuliński 2020 ↓, s. 857.
  5. Рясне.
  6. Неділище.
  7. a b c d Odziemkowski 2004 ↓, s. 398.
  8. a b Mucha 1928 ↓, s. 17.
  9. Mucha 1928 ↓, s. 18.
  10. Tarczyński (red.) 2002 ↓, s. 648.
  11. Antonówka (Suczków), pow. Horochów, gm. Beresteczko.
  12. a b Odziemkowski 2004 ↓, s. 227.
  13. Mucha 1928 ↓, s. 20.
  14. Mucha 1928 ↓, s. 29–30.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 22 czerwca 1922, s. 464.
  16. Mucha 1928 ↓, s. 30.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 43 z 27 grudnia 1921, s. 1752, jako Inliky.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 251, sprostowano nazwisko z „Inliky” na „Irlik”.
  19. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-11-10]..
  20. a b Almanach 1923 ↓, s. 50.
  21. a b Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 41.
  22. a b Satora 1990 ↓, s. 45.
  23. Mucha 1928 ↓, s. 20, 24.
  24. Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
  25. Jagiełło 2007 ↓, s. 63–65.
  26. Jagiełło 2007 ↓, s. 65–67.
  27. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 561–562.
  28. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  29. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 671.
  30. Gładysz 2016 ↓, s. 27.
  31. Gładysz 2016 ↓, s. 31.
  32. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 298, 671.
  33. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 12 czerwca 1924 roku, poz. 339.
  34. Mucha 1928 ↓, s. 24.
  35. Satora 1990 ↓, s. 47.
  36. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 17 z 20 czerwca 1931 roku, poz. 199.
  37. Almanach 1923 ↓, s. 49.
  38. Mucha 1928 ↓, s. 5, 9.
  39. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 232.
  40. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 126.
  41. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 130.
  42. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 24 z 13 czerwca 1922 roku, poz. 357.
  43. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 543.
  44. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 150.
  45. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924 roku, s. 209.
  46. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 127.
  47. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 234.
  48. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 154.
  49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 czerwca 1935 roku, s. 59.
  50. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 98.
  51. Katyń – miejsca pamięci. [dostęp 2022-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-19)].
  52. Muzeum Katyńskie – Księgi Cmentarne.
  53. Rocznik oficerski 1939 ↓.
  54. Wyrwa 2015 ↓.
  55. Księgi Cmentarne – wpis 486.
  56. Księgi Cmentarne – wpis 6572.
  57. Księgi Cmentarne – wpis 8449.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]