Linia kolejowa nr 229

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Linia kolejowa nr 229
Pruszcz Gdański – Łeba
Dane podstawowe
Zarządca

PKP PLK

Numer linii

229

Długość

134,221[1] km

Rozstaw szyn

1435 mm

Sieć trakcyjna

3000 V DC (częściowo)

Prędkość maksymalna

100[2] km/h

Zdjęcie LK229
Linia kolejowa nr 229 w Łapinie

Linia kolejowa nr 229 Pruszcz GdańskiŁeba – jednotorowa, prawie w całości niezelektryfikowana[1] linia kolejowa znaczenia miejscowego łącząca Pruszcz Gdański z Łebą. Na większości trasy jest ona nieprzejezdna lub jeżdżą po niej tylko drezyny ręczne. Ruch pasażerski prowadzony jest na odcinku LęborkŁeba (sezonowo) i Kartuzy – Glincz (i dalej do Gdańska).

W latach 2022–2023[3][4][5] odbudowano linię od Glincza do Kokoszek, tzw. bajpas kartuski[a]. Inwestycja była realizowana wspólnie przez PKP PLK[6] oraz PKM S.A.[7].

Franciszek Mamuszka, krajoznawca i erudyta, w przewodniku Gdańsk i okolice (1990) nazwał tę linię „najpiękniejszą trasą kolejową na Pomorzu Gdańskim”[8].

Przebieg[edytuj | edytuj kod]

Linia kolejowa nr 229 w Pruszczu Gdańskim

Linia kolejowa nr 229 rozpoczyna się na znajdującej się w centrum miasta stacji Pruszcz Gdański. Początkowo biegnie równolegle z linią nr 9 w kierunku Warszawy, po czym odbija od niej w prawo (na zachód). Linia biegnie łukiem po południowej części Pruszcza, początkowo wzdłuż ulicy Przy Torze. Na tym odcinku znajdowały się dwie bocznice kolejowe. Ulica ta kończy się na skrzyżowaniu z Grunwaldzką. Od ulicy Zastawnej linii towarzyszy ulica Towarowa. Ulica ta biegnie wzdłuż linii do Juszkowa. Po wyjeździe z miasta linia skręca na północny zachód. Za Juszkowem tory biegną w pobliżu płynącej na północ od nich Raduni. Za Straszynem szlak odbija na zachód, przechodząc nieopodal południowych brzegów Jeziora Straszyńskiego. Za Goszynem linia skręca na południowy zachód, gdzie mając kręty przebieg dociera do Pręgowa. Z Pręgowa linia zmierza najpierw na północny zachód, a następnie na północ dochodząc od południa do Kolbud. Za Kolbudami w okolicy Łapina po minięciu jeziora linia odbija na północny wschód, po czym ponownie skręca na północny zachód. W Starej Pile znajdował się węzeł kolejowy, w którym z linią 229 łączyła się linia 234. Ze Starej Piły znacznym łukiem wybrzuszonym ku południowi linia biegnie do Żukowa. Przebiega przez słabo zaludnioną południowo-zachodnią część miasta, po czym biegnie na południe, przez kilka kilometrów równolegle z linią 201. Po pokonaniu widokowym mostem rzeki Raduni, w pobliżu miejscowości Glincz, przecina linię 201. Od lat 90. XX wieku do przełomu 2014/2015 linie te nie posiadały bezpośredniego połączenia (linia 229 biegnie wiaduktem nad linią 201). Linia 229 biegnie następnie łukiem do Dzierżążna, a dalej krętym przebiegiem na zachód i od strony południowej dociera do Kartuz.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Odcinek Pruszcz Gdański - Kartuzy na mapie z 1899

Linia powstała w trzech etapach. W 1886 otworzono pierwszą część linii z Pruszcza Gdańskiego do Kartuz. Trzynaście lat później, w 1899, zostały oddane do użytku tory pomiędzy Lęborkiem i Łebą, natomiast w 1905 otworzono brakujący odcinek z Kartuz do Lęborka.

W latach 70. i 80. XX wieku na linii kursowały wagony silnikowe SN61; wycofano je z tej linii pod koniec lat 80. W latach 90. na linii pojawiły się SP42/SU42/SM42+2x120A oraz szynobusy SA102.

Ruch pociągów osobowych na odcinku Pruszcz Gdański - Kartuzy zawieszono w 1994, a na odcinku Kartuzy – Lębork w 2000. W latach 2004-2006 odc. Lębork-Łeba obsługiwał SA109-006, od 2006 zastąpiony przez SA103 oraz SA132. Obecnie (czerwiec 2019) na linii kursują SZT SA137, SA138, SA133 oraz SA136.

W 2008 pojawiły się plany[9], aby w ciągu dwóch lat przywrócić ruch pasażerski na odcinku z Pruszcza Gdańskiego do Goszyna, a w przyszłości także do Kolbud.

W czerwcu 2011 władze miasta Pruszcza Gdańskiego rozpisały przetarg na opracowanie studium wykonalności rewitalizacji fragmentu linii na odcinku do Kartuz z uwzględnieniem pięciu wariantów; najprostszy przewiduje połączenie stolicy powiatu gdańskiego z Goszynem, a najbardziej zaawansowany z Kartuzami przy jednoczesnym podniesieniu parametrów eksploatacyjnych linii i utworzeniu dodatkowych przystanków. Dodatkowym elementem najdroższego wariantu rewitalizacji jest dostosowanie linii do przewozów towarowych[10].

W związku z budową Pomorskiej Kolei Metropolitalnej postanowiono, że fragment linii 229 między Glinczem a Kartuzami będzie wykorzystywany przez pociągi kursujące z Gdańska i Gdyni do Kartuz. Aby umożliwić na tym odcinku ruch pociągów, wiosną 2014 rozpisano przetarg na jego modernizację w terminie do 29 maja 2015. Do przetargu stanęło 6 firm. Najkorzystniejszą ofertę złożyło polsko-hiszpańskie konsorcjum Val Bud i Construcciones y Obras Ayasa, które zaproponowało kwotę 26,1 mln zł. Kwota ta przekroczyła o 1,5 mln kosztorys PKP PLK[11].

Modernizacja odcinka Glincz – Kartuzy rozpoczęła się w styczniu 2015, a zakończyła 30 września tego samego roku. W ramach prac przebudowano torowisko oraz perony w Kartuzach i Dzierżążnie, odnowiono wiadukt koło Glincza oraz przebudowano szereg przejazdów kolejowo-drogowych, dokonując wymiany ich nawierzchni oraz instalacji samoczynnej sygnalizacji przejazdowej i rogatek. 1 października 2015 nastąpiło wznowienie ruchu pasażerskiego na tym odcinku (uruchomiono 18 par pociągów).

25 września 2017 PKP PLK podpisały ze spółką Egis Poland umowę na opracowanie dokumentacji projektowej elektryfikacji linii nr 229 na odcinku Glincz – Kartuzy[12], a w 2018 podjęły decyzję o remoncie w 2019 odcinka Glincz – Stara Piła (- Gdańsk Kokoszki), niezbędnego dla zachowania ciągłości połączenia Gdańsk – Kartuzy w czasie remontu linii kolejowej nr 201[13]. Ogłoszenie przetargu na modernizację tego odcinka (pozbawionego mijanek) nastąpiło w 2019, jednak z uwagi na przekroczenie planowanego budżetu przez oferentów (najtańsza oferta w wysokości 216 mln zł przekroczyła budżet inwestycji o 35 mln zł) został on unieważniony[14]. Nowy przetarg, z ograniczonym zakresem robót, ale z przewidzianą do realizacji mijanką w Kokoszkach, ogłoszono w maju 2020[15][16]. 26 lutego 2021 PKP Polskie Linie Kolejowe podpisały umowę z konsorcjum firm Rajbud i Torhamer na wykonanie projektu i realizację prac budowlanych w ramach inwestycji przygotowanie linii kolejowych nr 234 na odcinku Gdańsk Kokoszki – Stara Piła oraz nr 229 na odcinku Stara Piła – Glincz jako trasy objazdowej o wartości 91,5 mln zł netto[17] (tzw. bajpas kartuski[a]). Prace te zakończyły się w 2023[3][4].

W listopadzie 2021 podpisano kolejną umowę na budowę przystanku Otomino[18].

We wrześniu 2021 podpisano umowę na modernizację linii kolejowej Glincz – Kartuzy[19][20].

W planach jest modernizacja odcinków Lębork – Łeba i Kartuzy – Sierakowice. 9 stycznia 2019 samorząd województwa pomorskiego podpisał z PKP PLK SA umowę na wykonanie dokumentacji projektowej drugiego odcinka (Kartuzy – Sierakowice)[21]. W czerwcu 2019 wyrażono chęć reaktywacji odcinka Pruszcz Gdański – Stara Piła. W kwietniu 2020 rozpoczęła się wycinka drzew i krzewów na odcinku Kartuzy – Sierakowice w celu przeprowadzenia prac geodezyjnych i geotechnicznych.

9 lutego 2022 w Niestępowie oddano do użytku nowy wiadukt o długości 24 m długości i szerokości 12,3 m, zrealizowany kosztem 4,8 mln zł[22].

W sierpniu 2023 PKP PLK ogłosiły przetarg na realizację zadania Odcinek B – Roboty budowlane na linii kolejowej nr 201 odc. Somonino – Gdańsk Osowa w ramach projektu Prace na odcinku Kościerzyna - Gdynia wraz z elektryfikacją linii kolejowej nr 229 w ramach projektu Prace na odcinku Glincz – Kartuzy – faza II[23].

Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]

Na całej długości linia jest jednotorowa i w większości niezelektryfikowana.

Węzły[edytuj | edytuj kod]

Nazwa lub stacja węzłowa Schemat węzła Linie i kierunki
Pruszcz Gdański 9 Warszawa, Gdańsk
Stara Piła 234 Gdańsk
Kartuzy 214 Somonino (linia 201, Gdynia/Kościerzyna)
Lębork 202 Gdańsk, Stargard
237 Bytów (zlikwidowana)
Garczegorze 230 Wejherowo (nieczynna)
Wrzeście Bargędzino (zlikwidowana)

Stacje i przystanki kolejowe[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Zdjęcie Liczba
krawędzi
peronowych
Infrastruktura Źródło
Pruszcz Gdański 4 kasy biletowe

wiata

urządzenia nagłaśniające

[24]
Juszkowo 1 [25]
Straszyn Prędzieszyn 2 [26]
Goszyn 1 [27]
Bielkowo 1 [28]
Pręgowo Gdańskie 1 [29]
Kolbudy 2 [30]
Łapino Kartuskie 2 [31]
Niestępowo 1 [32]
Stara Piła 1 magazyn [33]
Żukowo Zachodnie 3 magazyn, rampa [34]
Dzierżążno 1 wiata [35]
Kartuzy 4 lokomotywownia (zaadaptowana do innych celów), wieża wodna

wiata

urządzenia nagłaśniające

[36]
Prokowo 1 [37]
Garcz 1 [38]
Reskowo 1 [39]
Miechucino 3 [40]
Mojusz 1 [41]
Sierakowice 3 [42]
Kamienica Królewska 3 [43]
Niepoczołowice 1 [44]
Linia Zakrzewo 2 [45]
Kętrzyno 1 [46]
Nawcz 1 [47]
Rozłazino 1 [48]
Lębork 5 kasy biletowe

urządzenia nagłaśniające

[49]
Lębork Nowy Świat 1 [50]
Nowa Wieś Lęborska 1 [51]
Garczegorze 4 [52]
Lędziechowo 1 [53]
Wrzeście 2 [54]
Steknica 1 [55]
Łeba 1 [56]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. a b bajpas kartuski – kolejowa trasa objazdowa z Gdańska do Kartuz przez Gdańsk Kokoszki i Starą Piłę, w śladzie linii kolejowych nr 229 i 234. Powstała ona w związku z przygotowywaną przez PKP PLK elektryfikacją i budową drugiego toru na linii nr 201 Gdynia – Kościerzyna – Bydgoszcz. Prace przy bajpasie kartuskim trwały w latach 2022–2023 i składały się z dwóch części: modernizacji ok. 15 km istniejącej linii Gdańsk Kokoszki – Stara Piła – Żukowo – Glincz (należącej do PKP PLK i przez nią zrealizowanej) oraz odbudowy niespełna 1,5 km toru na odcinku Gdańsk Kiełpinek – Gdańsk Kokoszki (zrealizowanej przez spółkę PKM S.A. przy ścisłej współpracy z miastem Gdańsk).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Id-12 (D29) Wykaz linii. plk-sa.pl, 2022-07-11. [dostęp 2023-08-03]. (pol.).
  2. Wykaz maksymalnych prędkości. plk-sa.pl, 2019-12-15. [dostęp 2020-09-25]. (pol.).
  3. a b Bajpas kartuski na ukończeniu. Kiedy zakończenie prac?. kartuzy.info. [dostęp 2023-04-13].
  4. a b Bajpas kartuski czynny w tym roku? Według planów nowym szlakiem pociągi mają ruszyć jesienią. radiogdansk.pl, 2023-04-23. [dostęp 2023-05-06].
  5. Przystanek Gdańsk Kokoszki - reaktywacja. Kiedy koniec budowy tzw. bajpasa kartuskiego?. gdansk.pl, 2023-08-22. [dostęp 2023-08-23].
  6. Bajpas Kartuski czyli kolejowa oferta dobrych podróży z Kaszub do Gdańska. plk-sa.pl. [dostęp 2023-01-20].
  7. Budowa Bajpasu Kokoszkowskiego. pkm-sa.pl. [dostęp 2023-01-20].
  8. Kazimierz Babiński: Słowo o Pruszczu
  9. Szynobusy sposobem na drogowe korki. Dziennik Bałtycki, 5 stycznia 2008. [dostęp 2009-06-20].
  10. Powstanie kolejowa obwodnica Pruszcza Gdańskiego?. Rynek Kolejowy, 29 czerwca 2011. [dostęp 2011-10-10].
  11. Michał Brancewicz: Takiego połączenia kolejowego jeszcze nie było. Kaszuby bliżej Gdańska. www.trojmiasto.gazeta.pl, 15 maja 2014. [dostęp 2015-05-15].
  12. Linia Gdynia – Kościerzyna – Bydgoszcz dwutorowa i zelektryfikowana. inforail.pl, 2017-09-25. [dostęp 2018-01-08]. (pol.).
  13. Michał Jamroż: Mamy to! PKP zmodernizuje linię do Kokoszek. Będzie nowa linia kolejowa. 2018-07-25. [dostęp 2018-08-01].
  14. Archiwum Wiadomości z portalu Trojmiasto.pl [online], trojmiasto.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  15. Przetargi na "bajpas kartuski" zaraz ruszą. Ale inwestycja mocno okrojona Objazd kolejowy na Kaszuby ma być gotowy za 2,5 roku [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2023-05-23] (pol.).
  16. Drugie podejście do bajpasu kartuskiego. PKP PLK daje szansę Kokoszkom [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2023-05-23] (pol.).
  17. Bajpas kartuski czyli kolejowa oferta dobrych podróży z Kaszub do Gdańska [online], plk-sa.pl [dostęp 2023-05-23] (pol.).
  18. Jest umowa na nowy przystanek Otomino na bajpasie kartuskim. gdansk.uw.gov.pl. [dostęp 2023-06-07].
  19. Linia kolejowa Glincz – Kartuzy. Podpisanie umowy na modernizację linii. gdansk.uw.gov.pl, 10 września 2021. [dostęp 2021-09-13].
  20. Elektryfikacja PKM. Wszyscy deklarują współpracę
  21. Michał Jamroż: Pociągi wrócą na stare trasy. Najpierw Sierakowice, a później północna Gdynia. Wielkie plany marszałka. 2019-01-09. [dostęp 2019-01-09].
  22. 10 osób przecinało wstęgę na otwarciu wiaduktu w Niestępowie. trojmiasto.wyborcza.pl. [dostęp 2023-06-07].
  23. PLK: Koniec prac na kaszubskim odcinku linii 201 w 2027 roku. rynek-kolejowy.pl, 2023-08-28. [dostęp 2023-10-14].
  24. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Pruszcz Gdański. bazakolejowa.pl. [dostęp 2011-12-31]. (pol.).
  25. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Juszkowo. bazakolejowa.pl. [dostęp 2011-12-31]. (pol.).
  26. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Straszyn Prędzieszyn. bazakolejowa.pl. [dostęp 2011-12-31]. (pol.).
  27. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Goszyn. bazakolejowa.pl. [dostęp 2011-12-31]. (pol.).
  28. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Bielkowo. bazakolejowa.pl. [dostęp 2011-12-31]. (pol.).
  29. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Pręgowo Gdańskie. bazakolejowa.pl. [dostęp 2011-12-31]. (pol.).
  30. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Kolbudy. bazakolejowa.pl. [dostęp 2011-12-31]. (pol.).
  31. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Łapino. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  32. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Niestępowo. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  33. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Stara Piła. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  34. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Żukowo Zachodnie. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  35. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Dzierżążno. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  36. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Kartuzy. bazakolejowa.pl. [dostęp 2011-12-19]. (pol.).
  37. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Prokowo. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  38. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Garcz. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  39. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Reskowo. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  40. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Miechucino. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  41. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Mojusz. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  42. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Sierakowice. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  43. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Kamienica Królewska. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  44. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Niepoczołowice. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  45. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Linia Zakrzewo. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  46. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Kętrzyno. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  47. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Nawcz. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  48. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Rozłazino. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  49. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Lębork. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  50. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Lębork Nowy Świat. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  51. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Nowa Wieś Lęborska. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  52. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Garczegorze. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  53. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Lędziechowo. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  54. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Wrzeście. bazakolejowa.pl. [dostęp 2014-08-16]. (pol.).
  55. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Steknica. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).
  56. Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Łeba. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-01-01]. (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]