Linia kolejowa nr 209
| ||
Kowalewo Pomorskie – Bydgoszcz Wschód[1] | ||
![]() | ||
Dane podstawowe | ||
Zarządca | PKP PLK | |
Numer linii | 209 | |
Tabela SRJP | 416 | |
Długość | 59,579 km | |
Rozstaw szyn | 1435 mm | |
Sieć trakcyjna | częściowo (odcinek Bydgoszcz Wschód-Bydgoszcz Fordon), 3000 V DC | |
Prędkość maksymalna | 80[2] km/h | |
![]() | ||
Historia | ||
Rok otwarcia | 1885 | |
Rok elektryfikacji | 1984 (Bydgoszcz Wschód - Bydgoszcz Fordon) | |
Portal ![]() |
Linia kolejowa nr 209 Kowalewo Pomorskie – Bydgoszcz Wschód – drugorzędna, częściowo zelektryfikowana, jednotorowa linia kolejowa (od km 69,509 znaczenia państwowego) w województwie kujawsko-pomorskim. Ruch pasażerski i towarowy odbywał się głównie na odcinku Bydgoszcz-Chełmża, jednak od 13 grudnia 2020 został zawieszony[3], najprawdopodobniej do 18 stycznia 2021[4].
Historia linii (XIX i XX wiek) i zawieszenie przewozów[edytuj | edytuj kod]
Początki linii (między Fordonem a bydgoskim Dworcem Wschód) datuje się na 1 listopada 1885 r. Linię od Kowalewa Pomorskiego do Chełmży otwarto 1 lipca 1894 r., pomiędzy Chełmżą a Fordonem 25 października 1895 r., zaś między Brodnicą a Kowalewem Pomorskim 1 listopada 1900 r.
31 maja 1984 roku zelektryfikowano odcinek Bydgoszcz Wschód - Bydgoszcz Fordon[5].
Dawniej linia kolejowa rozpoczynała się na stacji Brodnica. W piątek 1 października 1999 zawieszono przewozy pasażerskie na odcinku od Brodnicy do Chełmży[6]. Dzień wcześniej, w czwartek 30 września 1999, na odcinek Chełmża-Brodnica w pożegnalną trasę wyruszył skład z lokomotywą SM41[7].
Odcinek Brodnica – Kowalewo Pomorskie został zlikwidowany decyzją Ministra Infrastruktury z 7 września 2005[8], zaś w 2006 usunięty z ewidencji PKP PLK. Dodatkowo, trasa Kowalewo Pomorskie – Chełmża stała się wówczas nieprzejezdna ze względu na kradzież szyn[9].
W poniedziałek, 3 kwietnia 2000, zawieszono przewozy pasażerskie na odcinku od Bydgoszczy do Chełmży. Ostatni pociąg z Chełmży do Bydgoszczy ruszył wówczas w trasę w niedzielę 2 kwietnia 2000 o godzinie 17:42.
Wydarzenia w czasie zawieszenia przewozów[edytuj | edytuj kod]
Od 3 kwietnia 2000 do 14 grudnia 2003, a następnie od 5 stycznia do 1 maja 2004[10], na trasie od Bydgoszczy Głównej do stacji Bydgoszcz Fordon kursowały pociągi pasażerskie obsługiwane składami EN57 – elektryfikacja odcinka miała miejsce w maju 1984 r.[11].
W maju 2001 trasą z Płocka do Unisławia (przez Brodnicę i Golub-Dobrzyń), w ramach imprezy „1000 km liniami towarowymi w Polsce”, przejechał pociąg prowadzony SM42. 15 lipca 2003 między Bydgoszczą a Brodnicą (przez Chełmżę) odbył się kurs szynobusu 215M-001 z cyklu „Szynobus dla gmin”. Z kolei 11 stycznia 2004 podczas 12. Finału WOŚP odbył się kurs szynobusu SA106 pomiędzy Kowalewem Pomorskim a Brodnicą[12].
Po nieco ponad 7 latach od likwidacji linii kolejowej do Chełmży, w sobotę 26 maja 2007, odbył się przejazd specjalny na trasie Bydgoszcz Główna – Chełmża – Toruń Wschodni, zorganizowany przez Urząd Marszałkowski w Toruniu przy współpracy z zakładami linii kolejowych w Bydgoszczy i Toruniu oraz Kujawsko-Pomorskim Zakładem Przewozów Regionalnych w Bydgoszczy[13].
Reaktywacja linii na odcinku Bydgoszcz-Chełmża i pociągi turystyczne[edytuj | edytuj kod]
W czwartek 13 listopada 2008 Przewozy Regionalne wznowiły ruch pociągów pasażerskich na trasie Bydgoszcz – Chełmża. Na całej wznowionej trasie cena biletów obliczana była według specjalnej taryfy relacyjnej. Dnia 12 grudnia 2010 linię kolejową do Chełmży przejęła Arriva RP i użytkuje ją do dnia dzisiejszego.
Począwszy od kwietnia 2012 corocznie organizowany jest przejazd zabytkowym parowozem Ol49, Pt47 lub Pm36 pod nazwą „KO-PIERNIK” na trasie od dworca Toruń Miasto przez Chełmżę, Unisław i Bydgoszcz Główną z powrotem do Torunia (przez Solec Kujawski). Przejazd odbył się dotychczas kilkukrotnie: 14 kwietnia 2012[14], 13 kwietnia 2013[15], 12 kwietnia 2014, 18 kwietnia 2015[16], 16 kwietnia 2016[17] i 8 kwietnia 2017[18].
W związku z planowanym przez Urząd Marszałkowski w Toruniu wznowieniem ruchu pasażerskiego (turystycznego i planowego)[19] w sobotę 26 września 2009 odcinkiem Kowalewo Pomorskie – Golub-Dobrzyń (tam i z powrotem) przejechał pociąg turystyczny relacji Toruń Główny – Golub-Dobrzyń – Toruń Główny[20]. W tej wycieczce wzięło udział łącznie 400 pasażerów[21].
W sobotę 17 kwietnia 2010 nieużywanym w ruchu pasażerskim odcinkiem Chełmża – Kowalewo Pomorskie (przez Mirakowo i Mlewiec) przejechał pociąg turystyczny relacji Toruń Główny – Chełmża – Kowalewo Pomorskie – Jabłonowo Pomorskie – Brodnica – Sierpc – Toruń Główny uruchomiony przez Stowarzyszenie Sympatyków Komunikacji Szynowej (SSKS)[22] pod nazwą „Wokół Doliny Drwęcy”.
W 2019 przeprowadzono remont wiaduktów znajdujących się w Bydgoszczy nad ul. Kaliskiego i Brzechwy[23][24].
Plany rewitalizacji[edytuj | edytuj kod]
W ciągu kilku kolejnych lat planowano rewitalizację linii kolejowej Toruń-Brodnica (jako linii turystycznej pod nazwą „Kujawsko-Pomorska Kolej Turystyczna”[25])[26]. W tym celu sprowadzono do lokomotywowni przy stacji PKP Toruń Kluczyki lokomotywy SM41-111 i Ol49-3 oraz cztery zabytkowe wagony[27][28]. W następnej kolejności planowano odnowić dworce i zabudowania stacyjne na trasie od Torunia do Brodnicy (w tym m.in. zaadoptować na kawiarnię dworzec w Kowalewie Pomorskim, na hotel i restaurację dworzec w Golubiu-Dobrzyniu oraz na muzeum kolei dworzec we Wrockach)[29]. Prace nad rewitalizacją zawieszono w listopadzie 2012[30].
Rozbiórka nieczynnego odcinka Brodnica-Kowalewo Pomorskie[edytuj | edytuj kod]
Plany zostały zaniechane, a linia została przeznaczona do likwidacji. Zgodę na rozbiórkę torów pomiędzy Kowalewem Pomorskim a Brodnicą (50 kilometrów - przez Chełmoniec, Ostrowite, Golub-Dobrzyń, Gałczewko, Tokary, Wrocki, Kawki, Małki, Niewierz i Drużyny[31]) wyraził 20 grudnia 2016 zarząd PKP SA. 30 stycznia 2017 PKP SA ogłosiły przetarg na sprzedaż złomu pochodzącego z rozbiórki linii[32] na odcinku Kowalewo Pomorskie – Brodnica (przetarg wygrała firma RWS Cetus[32]).
Głównym powodem takiej decyzji był nienajlepszy stan torów, ramp i peronów na tej trasie[33] (tory miały dużo ubytków (w tym podkładek), były zdewastowane, zarośnięte i zniszczone[34]), zaś infrastruktura wymagałaby dużych nakładów finansowych[35]. Sama rozbiórka rozpoczęła się pod koniec marca 2017 i trwała 4 miesiące (do lipca 2017[36]). W miejscu zlikwidowanej linii mają powstać ścieżki rowerowe[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Id-12 (D29) Wykaz linii (pol.). plk-sa.pl, 2020-07-27. [dostęp 2020-09-25].
- ↑ Wykaz maksymalnych prędkości (pol.). plk-sa.pl, 2019-12-15. [dostęp 2020-09-25].
- ↑ Wyborcza.pl, bydgoszcz.wyborcza.pl [dostęp 2020-12-14] .
- ↑ Wyborcza.pl, torun.wyborcza.pl [dostęp 2020-12-14] .
- ↑ https://www.atlaskolejowy.net/infra/?id=linia&kraj=pl&poz=775
- ↑ Unisław Pomorski dawniej i dziś.
- ↑ Marcin Stefanowicz , Encyklopedia: SM41, „Kolejowy KOMIS” [dostęp 2017-05-05] .
- ↑ a b Jakub Madrjas , Rozbiórka linii 209 Kowalewo – Brodnica przesądzona. MIB potwierdza, rynek-kolejowy.pl [dostęp 2017-05-05] (pol.).
- ↑ Baza Kolejowa.
- ↑ Marek Potocki , Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2017-05-05] (pol.).
- ↑ Hubert Waguła , Sławomir Fedorowicz , t, Linia kolejowa 209 (PL) • Brodnica - Bydgoszcz Wschód / © Atlas Kolejowy Polski i Czech, pl.atlaskolejowy.net [dostęp 2017-05-09] .
- ↑ Marcin, Kowalewo Pomorskie - Golub Dobrzyń, Wąbrzeźno, 26.06.2005, trakcja.one.pl [dostęp 2017-05-05] .
- ↑ Marcin, Przejazd specjalny Bydgoszcz - Chełmża - Toruń Wschodni, 26.05.2007, trakcja.one.pl [dostęp 2017-05-05] .
- ↑ KO-PIERNIK'12 - Pociągiem wzdłuż Wisły 14 kwietnia, „Kujawsko-pomorskie.travel”, 10 kwietnia 2016 [dostęp 2017-05-06] (pol.).
- ↑ Kurier Kolejowy , KO-PIERNIK - pociąg turystyczny z parowozem, kurier-kolejowy.pl [dostęp 2017-05-06] .
- ↑ 18.04.2015 r. -K- Ko-piernik, Pociągiem wzdłuż Wisły! | Stowarzyszenie Hobbystów Kolejowych, shk.org.pl [dostęp 2017-05-06] .
- ↑ Administrator, KO-PIERNIK'16 - Pociągiem wzdłuż Wisły!, turkol.pl [dostęp 2017-05-06] (pol.).
- ↑ Ko-Piernik – Pociągiem wzdłuż Wisły – Kalendarium – Bydgoszcz Inaczej, „Bydgoszcz Inaczej” [dostęp 2017-05-06] (pol.).
- ↑ Zabytkowym pociągiem nad jeziora i na zamki.
- ↑ Pociągiem z Torunia do Golubia-Dobrzynia.
- ↑ Paweł Kędzia , Kolejowe inwestycje, których nigdy nie zrealizowano, „expressbydgoski.pl” [dostęp 2017-05-05] (pol.).
- ↑ Strona internetowa SSKS.
- ↑ Kolej remontuje wiadukt w Fordonie. Jezdnia jest zwężona
- ↑ Remont wiaduktu w Fordonie. Niedługo koniec utrudnień dla kierowców
- ↑ Pomysł na turystów zarósł drzewami, „gazetapl” [dostęp 2017-05-09] (pol.).
- ↑ Rewitalizacja linii kolejowej Toruń-Brodnica coraz bliżej.
- ↑ Wyborcza.pl, torun.wyborcza.pl [dostęp 2017-05-05] .
- ↑ Kolei turystycznej ciąg dalszy… » Kujawski Blog | Kujawski Blog, blogi.portalkujawski.pl [dostęp 2017-05-05] (pol.).
- ↑ Marek Nienartowicz , Retro na linii kolejowej nr 209, „nowosci.com.pl” [dostęp 2017-05-05] (pol.).
- ↑ Koniec kolejowych marzeń, „brodnica-cbr.pl”, 27 lutego 2017 [dostęp 2017-05-05] (pol.).
- ↑ Marek Potocki , Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2017-08-24] (pol.).
- ↑ a b Jakub Madrjas , Rozbiorą linię 209 na odcinku Kowalewo – Brodnica, rynek-kolejowy.pl [dostęp 2017-05-04] (pol.).
- ↑ Jakub Madrjas , Trwa rozbiórka linii 209, rynek-kolejowy.pl [dostęp 2017-05-09] (pol.).
- ↑ Łukasz Religa , Zmarnowana szansa na turystyczną kolej w kujawsko-pomorskim, portalkujawski.pl [dostęp 2017-05-09] (pol.).
- ↑ Interpelacja nr 10718 - tekst odpowiedzi, sejm.gov.pl [dostęp 2017-05-05] (pol.).
- ↑ Marek Potocki , Galeria Ogólnopolskiej Bazy Kolejowej, bazakolejowa.pl [dostęp 2018-03-02] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona o aktualnych wydarzeniach z trasy Bydgoszcz – Chełmża
- Przez ponad sto lat była tu stacja. Ale tego świata już nie ma. Ostatni pociąg przejechał tu w 1999 r.
|