Śniadowo (województwo podlaskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Śniadowo
wieś
Ilustracja
Kościół Wniebowzięcia NMP w Śniadowie
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

łomżyński

Gmina

Śniadowo

Wysokość

120–130 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

1195[2][3]

Strefa numeracyjna

86

Kod pocztowy

18-411[4]

Tablice rejestracyjne

BLM

SIMC

0408600[5]

Położenie na mapie gminy Śniadowo
Mapa konturowa gminy Śniadowo, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Śniadowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Śniadowo”
Ziemia53°02′17″N 21°59′27″E/53,038056 21,990833[1]
Strona internetowa

Śniadowowieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Śniadowo[5][6].

Siedziba gminy Śniadowo. Dawniej miasto; uzyskało lokację miejską przed 1775 rokiem, zdegradowane w 1870 roku[7]. Leżało w ziemi łomżyńskiej historycznego Mazowsza[8].

Integralne części wsi Śniadowo[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0408617 Milewek część wsi
0408623 Przytuły część wsi

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwotna nazwa miejscowości brzmiała Smłodowo lub Smołodowo[9].

Wieś szlachecka Smłodowo położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie łomżyńskim ziemi łomżyńskiej[10]. W latach 1921–1939 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Śniadowo.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 869 osób, 482 było wyznania rzymskokatolickiego, 1 prawosławnego a 386 mojżeszowego. Jednocześnie 539 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 329 żydowską a 1 rosyjską. Było tu 97 budynków mieszkalnych[11]. Miejscowość należała do miejscowej parafii rzymskokatolickiej. Podlegała pod Sąd Grodzki i Okręgowy w Łomży; mieścił się tu również urząd pocztowy[12].

W latach 30. XX wieku nastąpił bojkot żydowskich sklepów. Chuligani niszczyli również stoiska na miejscowym targu. 1 listopada 1936 i 7 marca 1938 wybuchły zamieszki antyżydowskie[13]. Społeczność żydowska posiadała w miasteczku synagogę przy Rynku i dom modlitwy przy ul. Bożniczej oraz kirkut[14].

W dniach 3–7 września 1939 r. w Śniadowie stacjonowało Dowództwo Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”. W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. Od 22 lipca 1941 do 1945 włączona w skład Kreisskomissariat Lomscha, Bezirk Bialystok III Rzeszy[15].

W 1941, po zajęciu Śniadowa, Niemcy zamordowali około 50 osób pochodzenia żydowskiego. Utworzyli również getto przy ul. Łomżyńskiej[16]. W listopadzie 1942 śniadowskich Żydów wywieziono do obozu zbiorczego w Zambrowie, a następnie w styczniu 1943 do niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau[13].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

12 maja 2001 r. zostało podpisane porozumienie o współpracy między gminą Śniadowo a gminą Marklkofen.

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

  • Prefbet Śniadowo – przedsiębiorstwo produkcji betonu komórkowego, utworzone w 1968 roku. 30 czerwca 1992 sprywatyzowane, a udziałowcami zostali w 100% pracownicy przedsiębiorstwa. W ciągu ostatnich 8 lat[kiedy?] zarząd przeznaczył na inwestycje ponad 10 mln zł. W zakładzie uruchomiono m.in. oczyszczalnię ścieków, instalację odsiarczania spalin i zamknięty obieg wody technologicznej.
  • Agro-Rolnik – Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Rolniczego (sklep, stacja paliw).

Zabytki i inne obiekty[edytuj | edytuj kod]

Oświata[edytuj | edytuj kod]

Media[edytuj | edytuj kod]

  • Od października 2003 roku Gmina Śniadowo wydaje miesięcznik pod nazwą: Nasza Gmina.
  • Od września 2007 w Gminie Śniadowo ukazuje się miesięcznik „OKNO NA POWIAT”.

Religia[edytuj | edytuj kod]

Sport[edytuj | edytuj kod]

  • LUKS PREFBET – powstał 19 listopada 1999 przy Gimnazjum w Śniadowie. Później działał przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Śniadowie.
  • KS Śniadowo – powstał 14 lipca 2003. Drużyna piłkarska została zgłoszona do rozgrywek klasy B Związku Piłki Nożnej w sezonie 2003/04. Później grał w rozgrywkach IV Ligi.

Śniadowo w literaturze[edytuj | edytuj kod]

Henryk Sienkiewicz tak opisywał pobyt tu Babinicza:

Wszyscy trzej wodzowie nie wiedzieli dobrze, gdzie w tej chwili jest Babinicz, bo od chłopów nie podobna się było dowiedzieć, rajtarowie zaś nie umieli chwytać Tatarów. Przypuszczał jednak Duglas, że główna siła Babinicza stoi w Śniadowie i chciał ją otoczyć tak, aby jeśli Babinicz ruszy na księcia Bogusława, zajść mu od granicy litewskiej i przeciąć odwrót. Wszystko zdało się sprzyjać szwedzkim zamiarom. Kmicic istotnie był w Śniadowie i zaledwie doszła go wiadomość o Bogusławowym podjeździe zapadł natychmiast w lasy, aby niespodzianie wynurzyć się pod Czerwinem.

Osoby związane ze Śniadowem[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 137246
  2. Wieś Śniadowo w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2021-03-18] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1264 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT.
  6. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  7. Robert Krzysztofik: Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna. Katowice 2007, s. 76–77.
  8. Anatol Leszczyński: Sejm Żydów Korony 1623–1764. Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, Warszawa 1994, s. 72. ISBN 83-8588-806-3.
  9. Historia Śniadowa.
  10. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
  11. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 54.
  12. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1703.
  13. a b Historia społeczności | Wirtualny Sztetl, sztetl.org.pl [dostęp 2020-05-01].
  14. Archiwum Państwowe w Łomży, Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych, sygn. 16, s. 16 | Wirtualny Sztetl, sztetl.org.pl [dostęp 2020-05-01].
  15. Karte: Landkreis Lomscha 1. 8. 1944 – Städte und Amtsbezirke, www.territorial.de [dostęp 2020-04-19].
  16. Getto w Śniadowie | Wirtualny Sztetl, sztetl.org.pl [dostęp 2020-05-01].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]