Klwów

Klwów
	wieś
	; Centrum miejscowości
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	przysuski
Gmina	Klwów
Liczba ludności (2011)	424
Strefa numeracyjna	48
Kod pocztowy	26-415
Tablice rejestracyjne	WPY
SIMC	0626656
	Położenie na mapie gminy Klwów Klwów
	Położenie na mapie Polski Klwów
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Klwów
	Położenie na mapie powiatu przysuskiego Klwów
	51°32′05″N 20°38′13″E/51,534722 20,636944
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Artykuł	51°32′5″N 20°38′13″E
- błąd	38 m
WD	51°31'59.9"N, 20°37'59.9"E, 51°33'N, 20°39'E
- błąd	14 m
Odległość	311 m

Klwów – wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie przysuskim, w gminie Klwów^[4]^[5].

Wieś jest siedzibą gminy Klwów oraz rzymskokatolickiej parafii św. Macieja Apostoła^[6].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Klwów. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Klwów uzyskał lokację miejską w 1416 roku, zdegradowany w 1869 roku^[7]. Prywatne miasto szlacheckie, położone było w drugiej połowie XVI wieku w powiecie radomskim województwa sandomierskiego^[8].

Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Klwów^[4]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0626662	Klwowski Gaj	część wsi

Historia[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Klwów pochodzi od pierwotnego traktu Opoczno-Radom, prowadzącego dalej do Lwowa^[9]. Miasto Klwów zostało założone w roku 1413 na prawie magdeburskim króla Władysława Jagiełły, wraz z przywilejem dającym również prawo do organizowania targów raz w tygodniu i jarmarków 2 razy do roku. Przywileje te zostały potwierdzone w 1458 przez Kazimierza Jagiellończyka i w 1686 przez Jana III Sobieskiego^[10], co świadczy o prężnym rozwoju miasta.

Klwów utracił prawa miejskie w 1869 w wyniku represji po stłumionym powstaniu styczniowym.

W 1662 roku we Klwowie mieszkało 370 mieszkańców w 36 domach. W 1743 Klwów dostał pozwolenie na warzenie piwa. W 1827 roku we Klwowie mieszkało 898 osób oraz stało 80 domostw. W tamtym okresie mieszkańcy trudnili się wyrobem sukna, kożuchów i pończoch.

Ludzie związani z Klwowem[edytuj | edytuj kod]

Henryk Bagiński – historyk wojskowości, inżynier, instruktor harcerski, harcmistrz, pułkownik dyplomowany saperów Wojska Polskiego, zastępca Komendanta Głównego Związku Walki Zbrojnej od listopada 1939 roku do stycznia 1940 roku, szef Sztabu Komendy Głównej ZWZ od listopada 1939 roku do stycznia 1940 roku.
Szymon Orlikowski – starszy posterunkowy Policji Państwowej, jedna z ofiar zbrodni katyńskiej.
Stefan Pietrusiewicz – polski inżynier budownictwa, polityk.
Konstanty Rokossowski – marszałek Polski i ZSRR. Podczas I wojny światowej we wsi pokonał dwóch niemieckich huzarów, za co został odznaczony Orderem św. Jerzego (1914)^[11].
Szymon Rathajzer (Symcha Rotem) - polsko-żydowski działacz ruchu oporu w czasie II wojny światowej, uczestnik powstania w getcie warszawskim, łącznik Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) po aryjskiej stronie Warszawy. Ukrywał się w u rodziny w Klwowie w okresie grudzień 1941 - jesień 1942^[12].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

ruiny zamku powstałego w XIII wieku;
kościół parafialny pod wezwaniem św. Macieja Apostoła powstały w latach 1926–1931 na miejscu zniszczonej w czasie I wojny światowej świątyni z końca XV wieku^[13].

Komunikacja i Transport[edytuj | edytuj kod]

W Klwowie zaczyna się droga wojewódzka droga wojewódzka nr 727; przez wieś przebiega też droga krajowa nr 48.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Wieś Klwów w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2018-02-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-02-16].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 478 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ ^a ^b GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ Opis parafii na stronie diecezji
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 40-41.
↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
↑ Historia. lwow.pl [dostęp 2021-04-23]
↑ B. Chlebowski, F. Sulimierski, W. Walewski (red.), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 4, Warszawa 1883, s. 171
↑ Konstanty Rokossowski. rokossowski.pl. [dostęp 2021-04-23].
↑ MatthewM. Brzeziński MatthewM., Armia Izaaka. Walka i opór polskich Żydów, Kraków 2013: Znak, ISBN 978-83-240-2057-7 .
↑ Historia – Parafia św. Macieja Apostoła w Klwowie. [dostęp 2019-03-06].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Klwów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 171 .
Klwów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 87 .

[pwl-1] Wieś Klwów w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2018-02-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[nsp-2] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-02-16].

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 478 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[roz-4] Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-5] GUS. Wyszukiwarka TERYT

[par-6] Opis parafii na stronie diecezji

[7] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 40-41.

[8] Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

[9] Historia. lwow.pl [dostęp 2021-04-23]

[10] B. Chlebowski, F. Sulimierski, W. Walewski (red.), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 4, Warszawa 1883, s. 171

[11] Konstanty Rokossowski. rokossowski.pl. [dostęp 2021-04-23].

[12] MatthewM. Brzeziński MatthewM., Armia Izaaka. Walka i opór polskich Żydów, Kraków 2013: Znak, ISBN 978-83-240-2057-7 .

[13] Historia – Parafia św. Macieja Apostoła w Klwowie. [dostęp 2019-03-06].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Wsie	Borowa Wola Brzeski Drążno Głuszyna Kadź Klwowska Wola Klwów Kłudno Kolonia Ulów Ligęzów Nowy Świat Podczasza Wola Przystałowice Duże Przystałowice Duże-Kolonia Sady-Kolonia Sulgostów Ulów
Kolonie	Kamienne Działki Kierkut Pakulanka Trzcianka
Osady	Lipowe Podwólka
Przysiółek	Dobra Wola
Integralne części wsi	Błota Górna Droga Jaskółki Klwowski Gaj Łysa Góra Mokotów Ośniki Pod Bąkowem Podniedźwiedzie Smużyk Winnica Wólka Ulowska Żebrak

Przynależność wojewódzka	gubernia radomska (1867–1915) woj. kieleckie (II RP) (1919–39) woj. łódzkie (II RP) (1939) woj. łódzkie (1945–50) woj. kieleckie (1950–75)
Miasta	Białaczów (do 1870) Drzewica (do 1870) Gielniów (do 1870) Klwów (do 1870) Odrzywół (do 1870) Opoczno Przysucha (do 1870) Skrzynno (do 1870) Żarnów (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Aleksandrów (od 1973) Białaczów Białobrzegi (od 1973) Drzewica (od 1870) Goździków (1870–1954) Janków (do 1954) Klwów (1870–1954) Krzczonów (do 1954) Kuniczki (do 1954) Machory (do 1954) Mniszków (od 1973) Niewierszyn (do 1954) Odrzywół (od 1973) Opoczno Ossa (do 1954) Owczary (do 1954) Paradyż (od 1973) Poświętne (od 1973) Przysucha (do 1954) Radonia (do 1954) Radzice (do 1870) Rusinów (do 1954) Skrzyńsko (do 1954) Sławno (od 1973) Smogorzów (do 1870) Studzianna (do 1954) Stużno (do 1954) Sulgostów (do 1870) Sworzyce (do 1927 →) Topolice (1870–1954) Trojanowice (do 1870) Unewel (do 1954) Wielka Wola (do 1954) Zajączków (do 1954) Żarnów (od 1973)
Gromady (1954–72)	Aleksandrów (1954–72) Białaczów (1954–72) Białobrzegi (1954–72) Bieliny (1954–55 →) Błogie Szlacheckie (1954–72) Bronów (1954–58) Brudzewice (1954–59) Brzustów (1954–72) Bukowiec I (Bukowiec Opoczyński) (1954–72) Bukowiec II (Bukowiec nad Pilicą) (1954–72) Dąbrowa I (1954–59) Dąbrowa II (Dąbrowa nad Czarną) (1954–72) Dęba (1954–59) Dłużniewice (1954–59) Domaszno (1954–55 → i ← 1956–59) Drzewica (1954–72) Gawrony (1954–68) Gielniów (1954–55 →) Gliniec (1954–55 →) Goździków (1954–55 →) Jelnia (1954–61) Kamienna Wola (1954–72) Kamień (1954–59) Karwice (1954–59) Klwów (1954–61 →) Kozenin (1954–59) Kozłowiec (1954–55 →) Kraszków (1954–72) Kraśnica (1954–72) Libiszów (1954–68) Machory (1954–61) Marcinków (1954–72) Miedzna Drewniana (1954–59) Mniszków (1954–72) Myślakowice (1959–72) Nieznamierowice (1954–55 →) Odrzywół (1954–72) Ogonowice (1954–61) Opoczno (1961–72) Ossa (1954–59) Paradyż (1954–72) Petrykozy (1954–72) Podklasztorze (1954–72) Poświętne (1961–72) Prymusowa Wola (1954–68) Przystałowice (1954–55 →) Przysucha (1954–55 →) Psary (1954–59) Radzice (1954–72) Rozwady (1954–59) Rożenek (1954–59) Rusinów (1954–55 →) Ruszenice (1954–59) Sady (1954–55 →) Siucice (1954–59) Skórkowice (1954–72) Skronina (1954–59) Skrzynno (1954–55 →) Skrzyńsko (1954–55 →) Sławno (1954–72) Smardzewice (1954–72) Smogorzów (1954–55 →) Stawowice (1954–59) Straszowa Wola (1954–72) Studzianna (1954–61) Sulgostów (1954–55 →) Szadkowice (1954–72) Topolice (1954–59) Twarda (1954–61) Wola Załężna (1954–59) Wójcin (1954–72) Wygnanów (1954–59) Żarnów (1954–72)