Mrzygłód (Myszków)

Mrzygłód
	Dzielnica Myszkowa
	; Sanktuarium Matki Bożej Mrzygłodzkiej
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	myszkowski
Miasto	Myszków
Data założenia	1412
Prawa miejskie	1412–1870
W granicach Myszkowa	1 grudnia 1983
SIMC	0932181
Populacja (2011); • liczba ludności	; 1460
	Plan Mrzygłodu;
	Położenie na mapie Myszkowa Mrzygłód
	Położenie na mapie Polski Mrzygłód
	Położenie na mapie województwa śląskiego Mrzygłód
	Położenie na mapie powiatu myszkowskiego Mrzygłód
	50°32′28″N 19°21′48″E/50,541111 19,363333

Mrzygłód – dzielnica Myszkowa w województwie śląskim. W latach 1412–1870 samodzielne miasto^[2]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie częstochowskim. Od 1 grudnia 1983 część Myszkowa^[1].

Nazwa

Miejscowość ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIV wieku. Wymieniona w 1373 w dokumencie zapisanym w języku łacińskim jako Mrziglod, 1402 Mrzyglod, 1403 Mrzyglodia, 1478 Mrzeglod – Cracovia artificum, 1552 Mrziklod, Mrzygłod oppidum^[3].

Historia

Miejscowość początkowo była własnością szlacheckiego rodu Pileckich herbu Leliwa. Jako osobną miejscowość w zlatynizowanych staropolskich formach zanotowane zostały nazwy Oppidum Mrziglod oraz Mrzyglod. Wymienia je w latach 1470–1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis^[4]. Jako właściciela Długosz wymienia kasztelana krakowskiego Jana Pileckiego herbu Leliwa^[3].

W 1595 roku miasto położone w powiecie lelowskim województwa krakowskiego była własnością kasztelana oświęcimskiego Wojciecha Padniewskiego^[5].

1 marca 1863 r. miała tu miejsce bitwa zwana bitwą pod Mrzygłodem.

Do 1954 r. oraz w latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Mrzygłód. 15 stycznia 1976 r., po zniesieniu gminy, Mrzygłód włączono do gminy Włodowice^[6], a następnie 1 grudnia 1983 do Myszkowa^[7].

W Mrzygłodzie pozostał rynek z okresu lokalizacji miasta z pomnikiem Powstańców 1863 r. (1933) i figurą św. Jana (1915).

Znajduje się tu kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Pochodzi on z XVII w., zbudowany w miejsce starszego, drewnianego kościoła. Reprezentuje style: barokowy, rokokowy i renesansowy. Ufundowany przez kasztelana krakowskiego Stanisława Warszyckiego. 25 sierpnia 1996 r. obraz Matki Boskiej Mrzygłodzkiej został ukoronowany koronami papieskimi. Obok kościoła znajduje się plebania, a dalej Kalwaria, gdzie można zobaczyć unikatową Drogę Krzyżową, która wyrzeźbiona została w brązie. Całość została wkomponowana w skały wapienne, na których umieszczone zostały poszczególne stacje.

Mrzygłód posiadał prawa miejskie w latach 1412–1870 (w 1647 powtórna lokacja).

Przypisy

↑ ^a ^b Dz.U. 1983 nr 59 poz. 268
↑ Postanowienie z 23 stycznia (4 lutego) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, str. 77)
↑ ^a ^b Bukowski 2006 ↓.
↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str. 212.
↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 109.
↑ Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12
↑ Dz.U. z 1983 r. nr 59, poz. 268

Bibliografia

Waldemar Bukowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, Cz. IV, zesz. 1, hasło: „Maciejowice”. Kraków: Societas Vistulana, 2006, s. 952–953. ISBN 83-88385-81-X.

Linki zewnętrzne

Mrzygłód w Słowniku historyczno-geograficznym województwa krakowskiego w średniowieczu (online).
Strona Oficjalna Mrzygłód
Więcej o Mrzygłodzie. it-jura.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-16)].
Sanktuarium pw. Wniebowzięcia NMP w Myszkowie – Mrzygłodzie
Mrzygłód (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 771 .

[autonazwa1-1] Dz.U. 1983 nr 59 poz. 268

[2] Postanowienie z 23 stycznia (4 lutego) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, str. 77)

[CITEREFBukowski2006-3] Bukowski 2006 ↓.

[4] Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str. 212.

[5] Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 109.

[6] Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12

[7] Dz.U. z 1983 r. nr 59, poz. 268

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Przynależność wojewódzka	gubernia piotrkowska (1867–1915) Generalne Gubernatorstwo Warszawskie (1915–19) woj. kieleckie (II RP) (1919–39) woj. kieleckie (1945) woj. śląskie (1945–50) woj. katowickie (1950–53) woj. stalinogrodzkie (1953–56) woj. katowickie (1956–75)
Miasta	Będzin (do 1948 →) Czeladź (do 1870 i 1916–51 →) Dąbrowa (Górnicza) (1916–49 →) Grodziec (od 1951) Kazimierz Górniczy (od 1967) Klimontów (od 1967) Koziegłowy (do 1870) Łagisza (1969–72 →) Modrzejów (do 1870) Mrzygłód (do 1870 i 1916–19) Porąbka (1967–72 →) Siewierz (do 1870 i 1916–19) Sosnowiec (1902–28 →) Strzemieszyce Wielkie (od 1954) Włodowice (do 1870) Wojkowice (od 1962) Zagórze (od 1967) Zawiercie (1915–26 →) Ząbkowice (od 1962) Żarki (do 1870)
Osiedla (1954–72)	Gołonóg (1957–60) Kazimierz (1954–66 →) Klimontów (1954–66) Maczki (1958–72 →) Ostrowy Górnicze (1956–66 →) Porąbka (1956–66) Wojkowice Komorne (1954–62) Zagórze (1954–66) Ząbkowice (1956–62)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Bobrowniki (1867–1954 i od 1973) Choroń (1867–1925) Czeladź (1915) Dąbrowa Górnicza (1909–16) Gołonóg (de facto 1941–54, de jure 1950–54) Górnicza (1874–1909) Grodziec (1915–51) Gzichów (1867–1915) Kazimierz (1950–54) Koziegłowy (1867–1915) Koziegłowy (1915–26 →) Koziegłówki (1915–26 →) Kromołów (← 1890–1926 →) Łagisza (1915–54) Łosień (1867–1954 i od 1973) Mierzęcice (1915–26 →) Milowice (1915) Modrzejów (1915) Mrzygłód (1915–16 i 1919–26 →) Myszków (1924–26 →) Niegowa (1867–1926 →) Niwka (1915–53) Olkusko-Siewierska (1867–1915, 1919–41 i 194?–49) Osad Górniczych (1867–1874) Ożarowice (1867–1941 i 1945–49) Pińczyce (1867–1926 →) Poraj (1915–19 i 1925–26 →) Poręba (Mrzygłodzka) (1867–1926 →) Psary (od 1973) Rokitno Szlacheckie (1867–1926 →) Rudnik–Wielki (1867–1926 →) Sączów (1941–45 i 1950–54) Siewierz (1890–1916 i 1919–26 →) Strzemieszyce (1941–4?) Strzemieszyce Wielkie (1950–54) Sulików (1867–1915) Włodowice (1867–1926 →) Wojkowice Kościelne (de facto 1867–1941, de jure 1867–1949; i od 1973) Wysoka (1915–19) Zagórze (Olkuskie) (1867–1874 i 1909–54) Zagórze (GGW) (1915) Ząbkowice (de facto 1941–54, de jure 1950–54; i od 1973) Żarki (1867–1926 →)
Gromady (1954–72)	Błędów (1954–61) Bobrowniki (1954–72) Dąbie (1954–72) Dobieszowice (1954–72) Gołonóg (1954–56) Kazimierz (1954) Klimontów (1954) Łagisza (1954–68) Łosień (1954–72) Maczki (1954–57) Okradzionów (1954–72) Ostrowy Górnicze (1954–55) Ożarowice (1954–56 →) Porąbka (1954–55) Psary (1954–72) Rogoźnik (1954–72) Sarnów (1954–72) Sączów (1954–72) Siemonia (1954–61) Strzemieszyce Małe (1954–72) Strzemieszyce Wielkie (1954) Strzyżowice (1954–72) Tąpkowice (1954–56 →) Tuczna Baba / Tucznawa (1954–72) Ujejsce (1954–72) Wojkowice Komorne (1954) Wojkowice Kościelne (1954–72) Zagórze (1954) Ząbkowice (1954–55) Żychcice (1954–61)