Pałac w Łomnicy (powiat karkonoski)
nr rej. - pałac 653/J z 27.08.1980, dwór „Dom wdowy” 896/J z 14.08.1987, park A/5379/501/J z 1.12.1977[1] | |
Pałac w Łomnicy – fasada | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Styl architektoniczny |
barokowy |
Kondygnacje |
3 |
Położenie na mapie gminy Mysłakowice | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu karkonoskiego | |
50°52′36″N 15°48′32″E/50,876667 15,808889 |
Pałac w Łomnicy – barokowy pałac pochodzący z XVII wieku wraz z budynkiem mieszkalnym, tzw. Domem Wdowy usytuowany w północnej części Łomnicy, przy rozdzieleniu dróg do Karpnik i Wojanowa, około pięć kilometrów od Jeleniej Góry.
Historia Pałacu i "Domu Wdowy"
Pierwsze informacje na temat dóbr w Łomnicy pochodzą z lat 1475–1654[2]. Ówcześnie majątek należał do rodziny Zedlitz[2]. W latach 1654-1737 właścicielami była rodzina Tomagninich, a od III ćwierci XVII w. do roku 1811 do rodziny Menzlów[2]. Łomnickie dobra przechodziły w ręce rodów Flach, von Roth. W roku 1835 Carl Gustaw von Küster kupił dobra Łomnickie.
Wczesnobarokowy dwór wzniesiono około II połowy XVII w.[2] Z tego czasu pochodzi korpus oraz dwa narożne alkierze[2]. W latach 20. XVIII w. w trakcie przebudowy dokonano zmian w wyglądzie elewacji oraz wnętrz[2]. Projekt przebudowany przypisywany jest Martinowi Franzowi z Rewela[2]. Największych zmian w wyglądzie obiektu dokonano w latach 1838-1844. Autorem przebudowy był Albert Tollberg. Zmiany dokonano w zakresie układu pomieszczeń, wzniesiono reprezentacyjną klatkę, wzniesiono nowa kondygnacje, powiększono otwory okienne[2]. Po II wojnie światowej pałac został przejęty przez państwo polskie. Do 1977 r. w pałacu znajdowała się szkoła[2]. Opuszczony od końca lat 70. XX w. uległ dewastacji. W 1992 r. pałac zakupiła spółka polsko-niemiecka, po czym rozpoczęto prace remontowe[2].
Dwór „Dom wdowy” wzniesiony w latach 1803–1804 przez Christiana Gottfrieda Mentzla. Obiekt przeznaczony był dla starszego członka rodziny von Menzel. Po wojnie dom przeznaczony był do celów mieszkalno-użytkowych. Obecnie w obiekcie znajduje się hotel oraz restauracja i kawiarnia[2].
Znajdujący się przy pałacu zespół folwarczny pełni obecnie funkcję handlowo-gastronomiczną (wyroby z lnu, produkty regionalne, piekarnia, restauracja, kuźnia).
W czasie swego istnienia pałac Łomnica należał do[2]:
- rodziny von Zedlitz - lata 1475-1654
- rodziny von Tomagnini - lata 1654-1737
- kupca jeleniogórskiego Christiana Mentzela - lata 1737-1811
- Johanna Georga Flacka z Kowar - lata 1811-1820
- barona Moritza von Roth - lata 1820-1835
- rodziny von Küster - lata 1835-1945
- państwa polskiego - lata 1945-1992
- obecnie w rękach prywatnych (Elisabeth von Küster)
Opis pałacu i "Domu Wdowy"
Pałac to trzykondygnacyjny budynek wzniesiony na rzucie kwadratu, z narożnymi alkierzami-ryzalitami w fasadzie[2]. Alkierze nakryte spłaszczonymi hełmami, korpus pałacu dachem czterospadowym. Na osi w fasadzie portal balkonowy[2]. Wnętrze pałacu zachowało nie zmieniony układ przestrzenny. W pomieszczeniach parteru zachowały się duże fragmenty malarstwa ściennego z początki XVIII w. i XIX w.[2] Obecnie pełni funkcję muzeum wnętrz.
Dwór „Dom wdowy” to klasycystyczny budynek wzniesiony na planie prostokąta, 2-kondygnacyjny, nakryty dachem czterospadowym. Od północy i południa wyższe pseudoryzality. Wnętrze 2-traktowe, zachowany pierwotny układ pomieszczeń.
Przypisy
Bibliografia
- Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, ISBN 978-83-89102-63-8.
- Wojciech Kapałczyński, Piotr Napierała: Zamki, pałace i dwory Kotliny Jeleniogórskiej. Wrocław: Fundacja Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej, 2005, s. 94-102. ISBN 83-92292-21-9.
- Zabytki sztuki w Polsce : Śląsk. Warszawa: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, 2006., 2005, s. 543. ISBN 83-92290-61-5.