1 Pułk Piechoty Legionów: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
poprawa linków |
→Wojna polsko-bolszewicka 1919/1920 r.: drobne merytoryczne |
||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
=== [[wojna polsko-bolszewicka|Wojna polsko-bolszewicka 1919/1920 r.]] === |
=== [[wojna polsko-bolszewicka|Wojna polsko-bolszewicka 1919/1920 r.]] === |
||
1 Pułk Piechoty Legionów został utworzony w listopadzie 1918 odrębnie w dwu miejscach: w Jabłonnie i w Radymnie. Następnie brał udział w walkach z bolszewikami. W 1919 wyzwalał [[Wilno]], walczył na Wileńszczyźnie i [[Białoruś|Białorusi]]. Zimą 1920 uczestniczył w walkach o [[Dyneburg]]. Na wiosnę brał udział w wyprawie na [[Kijów]]. Niestety kontrofensywa sowiecka zmusiła siły polskie do odwrotu. Pułk powstrzymywał m.in. oddziały [[1 Armia Konna|1 Armii Konnej]] [[Siemion Budionny|Siemiona Budionnego]]. Podczas sierpniowej ofensywy wojsk polskich wyzwolił [[Białystok]] ([[Bitwa białostocka]] 22 sierpnia), następnie walczył o [[Lida|Lidę]]. Walki zakończył 18 października pod [[Radoszkowice|Radoszkowicami]]. 3 grudnia 1920 sztandar pułku został udekorowany przez marszałka [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]] [[Order Virtuti Militari|Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari]]. |
1 Pułk Piechoty Legionów został utworzony w listopadzie 1918 odrębnie w dwu miejscach: w Jabłonnie i w Radymnie. Następnie brał udział w walkach z bolszewikami. W 1919 wyzwalał [[Wilno]], walczył na Wileńszczyźnie i [[Białoruś|Białorusi]]. Zimą 1920 uczestniczył w walkach o [[Dyneburg]]. Na wiosnę brał udział w wyprawie na [[Kijów]]. Niestety kontrofensywa sowiecka zmusiła siły polskie do odwrotu. Pułk powstrzymywał m.in. oddziały [[1 Armia Konna|1 Armii Konnej]] [[Siemion Budionny|Siemiona Budionnego]]. Podczas sierpniowej ofensywy wojsk polskich wyzwolił [[Drohiczyn (województwo podlaskie)|Drohiczyn]], [[Białystok]] ([[Bitwa białostocka]] 22 sierpnia), następnie walczył o [[Lida|Lidę]]. Walki zakończył 18 października pod [[Radoszkowice|Radoszkowicami]]. 3 grudnia 1920 sztandar pułku został udekorowany przez marszałka [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]] [[Order Virtuti Militari|Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari]]. |
||
=== Okres międzywojenny === |
=== Okres międzywojenny === |
||
Wersja z 23:27, 12 sty 2012
| {{{motto}}} | |
| UWAGA: Błąd parametru {{{kategoria wojska}}}= Ten parametr może przyjmować jedynie wartości:
| |
 {{{opis grafiki}}} | |
| Historia | |
| Państwo |
{{{państwo}}} |
|---|---|
| Sformowanie |
listopad 1918 |
| Rozformowanie | |
| Nazwa wyróżniająca |
{{{nazwa wyróżniająca}}} |
| Patron | |
| Tradycje | |
| Święto |
{{{święto}}} |
| Nadanie sztandaru |
{{{nadanie sztandaru}}} |
| Rodowód |
{{{rodowód}}} |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
{{{dowódca pierwszy}}} |
| Obecny |
{{{dowódca obecny}}} |
| Ostatni |
{{{dowódca ostatni}}} |
| Działania zbrojne | |
| {{{działania zbrojne}}} | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Formacja |
{{{formacja}}} |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
{{{podległość}}} |
| Skład |
{{{skład}}} |
| Odznaczenia | |
| {{{odznaczenia}}} | |
| [{{{www}}} Strona internetowa] | |
1 Pułk Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego (1 pp Leg.) – oddział piechoty Legionów Polskich i Wojska Polskiego II RP w latach 1914-1939.
Geneza
1 Pułk Piechoty Legionów był najstarszym pułkiem Wojska Polskiego II RP. Swoimi tradycjami nawiązywał do 1 Kompanii Kadrowej, która 6 sierpnia 1914 wkroczyła do Królestwa Polskiego z terenu Galicji oraz 1 Pułku Piechoty Legionów, który w latach 1914-1917 wziął udział w krwawych walkach pod Łowczówkiem, Tarłowem, czy Kostiuchnówką.
Wojna polsko-bolszewicka 1919/1920 r.
1 Pułk Piechoty Legionów został utworzony w listopadzie 1918 odrębnie w dwu miejscach: w Jabłonnie i w Radymnie. Następnie brał udział w walkach z bolszewikami. W 1919 wyzwalał Wilno, walczył na Wileńszczyźnie i Białorusi. Zimą 1920 uczestniczył w walkach o Dyneburg. Na wiosnę brał udział w wyprawie na Kijów. Niestety kontrofensywa sowiecka zmusiła siły polskie do odwrotu. Pułk powstrzymywał m.in. oddziały 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego. Podczas sierpniowej ofensywy wojsk polskich wyzwolił Drohiczyn, Białystok (Bitwa białostocka 22 sierpnia), następnie walczył o Lidę. Walki zakończył 18 października pod Radoszkowicami. 3 grudnia 1920 sztandar pułku został udekorowany przez marszałka Józefa Piłsudskiego Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Okres międzywojenny
W okresie międzywojennym pułk stacjonował w garnizonie Wilno, w "Koszarach imienia 1 Brygady Legionów Komendanta Józefa Piłsudskiego" [1] przy ulicy Kalwaryjskiej.
Święto pułkowe obchodzono 6 sierpnia w rocznicę wymarszu 1 Kompanii Kadrowej z krakowskich Oleandrów.
Na podstawie rozkazu wykonawczego MSWojsk. o wprowadzeniu organizacji na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930, pułk zaliczony został do typu II pułków piechoty (tzw. wzmocnionych)[2]. Na czas wojny przewidywany był do pierwszego rzutu mobilizacyjnego. W okresie zimowym posiadał dwa bataliony starszego rocznika i batalion szkolny. W okresie letnim zaś trzy bataliony strzeleckie. Jego stany były wyższe od pułku "normalnego" (typ I) o ok. 400-700 żołnierzy.
Wojna obronna 1939 r.
W końcu sierpniu 1939 roku 1 Pułk Piechoty Legionów pod dowództwem płk. dypl. Kazimierza Burczaka skoncentrował się w lasach między Bugiem i Narwią. Wchodził on w skład 1 Dywizji Piechoty Legionów gen. Wincentego Kowalskiego w ramach Grupy Operacyjnej "Wyszków". Pułk wraz z całą GO znajdował się w odwodzie Naczelnego Wodza. Nocą z 4 na 5 września odmaszerował w rejon Różana, gdzie stoczył pierwsze walki z Niemcami. W dniach 5–6 września bronił pozycji w rejonie Pułtuska. Następnie 7 września wycofał się na linię rzeki Bug. 8 września stoczył walkę pod Wyszkowem. Ponieważ zaszła groźba okrążenia, 10 września rozpoczął odwrót w kierunku Białej Podlaskiej. 11 września po zajęciu przez Niemców Kałuszyna oddziały 1 DP Leg. zostały okrążone. Rozpoczął się dwudniowy ciężki bój, podczas którego 1 Pułk Piechoty Legionów walczył m.in. z niemieckim pułkiem SS "Leibstandarte Adolf Hitler". W dniach 11-12 września stoczył walkę o Kałuszyn ponosząc ciężkie straty, następnie w dniach 13–14 września walczył pod Stoczkiem. 14 września nacierał na Trzciniec, aby otworzyć 1 DP Leg. drogę na południe Polski. W czasie tego natarcia poniósł tak ciężkie straty (m.in. ranny został dowódca Pułku płk K. Burczak), że przestał istnieć jako samodzielna jednostka. Resztki Pułku przeszły w rejon Chełma, gdzie została zreorganizowana 1 DP Leg. Następnie wzięły jeszcze udział w walkach w rejonie Tarnawatki i Antoniówki w dniach 23–24 września, gdzie skapitulowały wraz z pozostałymi jednostkami.
Symbole pułku
Sztandar pułku
1 listopada 1922 marszałek J. Piłsudski wręczył jego żołnierzom nowy sztandar, ufundowany przez Stowarzyszenie Polskie miasta Meriden Coon w Stanach Zjednoczonych, dzięki staraniom księdza kapelana Franciszka Tyczkowskiego.
Odznaka pułku
Pierwszy wzór odznaki zatwierdzony Dz. Rozk MSWojsk nr 40, z 5 maja 1920 roku. Odznakę stanowi koło, w które wpisany jest krzyż, na jego ramionach numer i inicjały 1 Br JP. W centrum na okrągłej tarczy umieszczono godło z okresu Królestwa Polskiego. Jednoczęściowa - ażurowa, wykonana w srebrze lub w tombaku srebrzonym, oksydowana. Noszona na sukiennej amarantowej podkładce. Wymiary: 32 mm. Projekt: Wojciech Jastrzębowski Wykonanie: Józef Chyliński - Warszawa[3]
Legioniści
- płk Józef Piłsudski 27 VIII - 18 XII 1914
- ppłk Edward Śmigły-Rydz 18 XII 1914 - 6 VIII 1917
- kpt. Julian Stachiewicz 6 VIII - 18 IX 1917
- kpt. Julian Sas-Kulczycki p.o. 18 IX 1917 (tego dnia podpisał ostatni rozkaz pułkowy)
- mjr Leopold Lis-Kula 28 II - 7 III 1919
- mjr Jan Kruszewski 12 III - 4 VIII 1919
- mjr Władysław Dragat p.o. 5 VIII 1919 - 8 III 1920
- ppłk Jan Kruszewski 8 III - 8 VII 1920
- kpt. Zygmunt Wenda p.o. 16 VIII - 8 IX 1920
- płk Jan Kruszewski 8 IX 1920 - 14 IX 1926 ( → dowódca piechoty dywizyjnej 1 DP Leg.)
- płk Michał Pakosz 14 IX 1926-28 III 1928 ( → dowódca piechoty dywizyjnej 1 DP Leg.)
- ppłk dypl. Bolesław Krzyżanowski 28 III 1928 - 21 I 1930( → I oficer sztabu Inspektoratu Armii gen. Stefana Dąb-Biernackiego)
- ppłk Lucjan Bornstaedt 21 I 1930
- ppłk dypl. Zygmunt Wenda 21 I 1930 - 7 IV 1934
- ppłk/płk Aleksander Stawarz 7 IV 1934 - ?
- płk dypl. Kazimierz Burczak ? - 20 IX 1939
- ppłk Jan Kasztelowicz 20 - 23 IX 1939
Odznaczeni srebrnym krzyżem Orderu „Virtuti Militari” V klasy za wojnę 1918-1920
Zobacz też
- ↑ Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. Nr 22 z 04.08.1927 r., poz. 261.
- ↑ Zdzisław. Jagiełło: Piechota Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Bellona, 2007, s. 64. ISBN 978-83-11-10206-4.
- ↑ Zdzisław Sawicki: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945. s. 20.
Bibliografia
- "Ordery i Odznaczenia", nr 8, "Odznaka 1 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego", DeAgostini, 10 VIII 2011r., Warszawa
- "Księga chwały piechoty": komitet redakcyjny pod przewodnictwem płk. dypl. Bolesława Prugara Ketlinga, Departament Piechoty MSWojsk, Warszawa 1937-1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona Warszawa 1992
- Zdzisław Sawicki: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siy Zbrojne Na Zachodzie. Pantera Books. ISBN 83-204-3299-5.
Szablon:Legiony Polskie 1914-1918
| Rodowód | |
|---|---|
| Naczelne władze wojskowe | |
| Rodzaje sił zbrojnych | |
| Formacje |
|
| Bronie |
|
| Służby | |
| WP w 1939 | |
| Inne |
|
