Przejdź do zawartości

Lipsko

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez MastiBot (dyskusja | edycje) o 10:26, 8 cze 2020. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Lipsko
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Kościół Świętej Trójcy w Lipsku
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

lipski

Gmina

Lipsko

Data założenia

1589

Burmistrz

Jacek Lucjan Wielorański

Powierzchnia

15,7 km²

Populacja (31.12.2018)
• liczba ludności
• gęstość


5 593[1]
356,2 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 48

Kod pocztowy

27-300

Tablice rejestracyjne

WLI

Położenie na mapie gminy Lipsko
Mapa konturowa gminy Lipsko, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Lipsko”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Lipsko”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko dolnej krawiędzi nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Lipsko”
Położenie na mapie powiatu lipskiego
Mapa konturowa powiatu lipskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Lipsko”
Ziemia51°09′30″N 21°38′57″E/51,158333 21,649167
TERC (TERYT)

1409034

SIMC

0973613

Urząd miejski
ul. 1 Maja 2
27-300 Lipsko
Strona internetowa
BIP

Lipskomiasto w woj. mazowieckim, w powiecie lipskim. Położone nad rzeką Krępianką, na Wzniesieniach Południowomazowieckich, historycznie w Małopolsce, w ziemi radomskiej[2].

Miejscowość jest siedzibą powiatu, miejsko-wiejskiej gminy Lipsko.

Według danych z 31 grudnia 2012, miasto miało 5895 mieszkańców, w tym 2853 mężczyzn i 3042 kobiety[3].

Herbem Lipska jest herb szlachecki Dębno, którym pieczętowali się jego dawni właściciele.

Położenie

Miasto leży w południowej części województwa mazowieckiego, w południowej części Równiny Radomskiej[4].

Miasto jest położone na dwóch wzgórzach, rozdzielonych Krępianką.

Historycznie należy do Małopolski. Prywatne miasto szlacheckie, lokowane w 1589 roku, zdegradowane w 1869 roku, ponowne nadanie praw miejskich w 1958 roku[5], położone było w drugiej połowie XVI wieku w powiecie radomskim województwa sandomierskiego[6]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. radomskiego, zaś przed 1975 do woj. kieleckiego.

Sport

W mieście funkcjonuje klub sportowy Powiślanka Lipsko.

Demografia


Dane GUS dotyczące faktycznego miejsca zamieszkania.

  • Piramida wieku mieszkańców Lipska w 2014 roku[7].


Historia

Synagoga w Lipsku, zniszczona przez Niemców 8 września 1939 r.
  • kwiecień 1589 – pierwsze wzmianki jako o własności rodziny Krępskich, a potem Wolskich i Gostomskich, potem własność kasztelana radomskiego Mikołaja Oleśnickiego.
  • 1613[potrzebny przypis] – nadano prawa miejskie i nastąpił rozwój w związku z położeniem na "szlaku wołowym" z Rusi do Wielkopolski i na Śląsk.
  • 1614 – potwierdzenie przywilejów miejskich przez króla Zygmunta III Wazę, powstał kościół św. Trójcy z fundacji Mikołaja Oleśnickiego.
  • XVIII w. – Lipsko od Oleśnickich zakupili Denhoffowie, potem Sanguszkowie i Kochanowscy.
  • 1775 – nadano prawa organizowania targów w soboty i dziesięciu jarmarków rocznie przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
  • 1860 – z pracy na roli żyło 96 mieszkańców, 34 z rzemiosła, nastąpił powolny upadek miasta.
  • 1868 – utrata prawa miejskich.
  • 8 września 1939 – w synagodze hitlerowcy spalili 60 miejscowych Żydów.
  • 1 stycznia 1956 – utworzenie powiatu lipskiego.
  • 1957 – powstała Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Lipsku.
  • 1 stycznia 1958 - odzyskanie praw miejskich.
  • 1963 – powstała Przetwórnia Owocowo-Warzywna Hortex w Lipsku.
  • 1975 – powstał Zakład Mleczarski w Lipsku i Zakład Produkcji Części Samochodowych FSC w Starachowicach.
  • 1 stycznia 1999 – Lipsko zostało ponownie stolicą powiatu.

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół rzymskokatolicki:

Świadkowie Jehowy:

Zobacz też

Przypisy

  1. [1] GUS, Rocznik Demograficzny 2019.
  2. Franciszek Siarczyński: Opis powiatu radomskiego, Warszawa 1847, s. 77.
  3. Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2012 r.. stat.gov.pl. [dostęp 31.07.2014].
  4. Jerzy Kondracki, Andrzej Richling: Atlas Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, 1994.
  5. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 46-47.
  6. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  7. Lipsko polskawliczbach.pl, w oparciu o dane GUS.
  8. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-04-06].

Bibliografia

  • Robert Kąkol, Eryk Kacewicz i in., Polskie miasta i miasteczka, Warszawa: Reader's Digest, 2010, ISBN 978-83-60530-95-5

Linki zewnętrzne