1999
Rządzący państwami w 1999
Rok 1999 ogłoszono
Wydarzenia w Polsce
- Styczeń – blokady dróg prowadzone przez rolników protestujących przeciw nieopłacalności produkcji żywności.
- 1 stycznia:
- wprowadzono nowy podział administracyjny państwa. Utworzono 16 województw o nazwach nawiązujących do nazw regionów, a w obrębie województw przywrócono powiaty. Zgodnie z tradycją historyczną na czele województwa stanął wojewoda, a na czele powiatu starosta.
- weszły w życie przepisy realizujące program czterech reform.
- 2 stycznia – premiera 1. odcinka serialu Siedlisko.
- 4 stycznia – mieszkańcy Wadowic, rodzinnego miasta Karola Wojtyły, ofiarowali biżuterię na wykonanie korony do obrazu Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w tamtejszej bazylice.
- 6 stycznia:
- wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Jerzy Stępień nie został dopuszczony do udziału w programie Telewizji Polskiej „W Centrum Uwagi”. Stępień miał wystąpić w programie razem z liderem SLD Leszkiem Millerem. Kiedy wiceminister przybył do gmachu telewizji, publicznej oświadczono mu, że poseł Miller i redaktor prowadzący nie zgadzają się na jego udział w programie.
- Ośrodek Pomocy Społecznej w Bytomiu wydawał swoim klientom zaświadczenia, upoważniające do zbiórki chrustu w lesie. W ten sposób pracownicy socjalni chcieli pomóc ubogim w ogrzewaniu mieszkań i zaktywizowaniu ich do pracy.
- 8 stycznia – odbyła się premiera filmu Kiler-ów 2-óch.
- 10 stycznia – odbył się VII finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
- 19 stycznia – powołano Instytut Pamięci Narodowej.
- 21 stycznia – Sejm przyjął ustawę o sejmowej komisji śledczej.
- 22 stycznia – Sejm przyjął ustawę o ochronie informacji niejawnych.
- 5 lutego – pokaz prasowy filmu Jerzego Hoffmana Ogniem i mieczem.
- 8 lutego – zostało zawarte porozumienie rządu z częścią organizacji rolniczych. Andrzej Lepper, szef Samoobrony, odrzucił porozumienie.
- 12 lutego – odbyła się premiera polskiego filmu historycznego Ogniem i mieczem.
- 17 lutego – Sejm upoważnił prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego do ratyfikacji Traktatu Północnoatlantyckiego.
- 19 lutego – rozpoczęły się strajki pracowników służby zdrowia.
- 23 lutego:
- premier Jerzy Buzek podpisał akt ratyfikacyjny o wejściu Polski do NATO.
- premiera serialu Rodzina zastępcza.
- 26 lutego:
- prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisał akt ratyfikacyjny o wejściu Polski do NATO.
- reaktywowano Związek Powiatów Polskich.
- 12 marca – przyjęcie Polski do NATO.
- 16 marca – telewizja Polsat rozpoczęła emisję serialu komediowego „Świat według Kiepskich”.
- 17 marca – zarejestrowano Związek Powiatów Polskich.
- 22 marca – powstała Fundacja Itaka.
- 23 marca – pistolet WIST-94 wszedł na wyposażenie Sił Zbrojnych RP.
- 30 marca – Paweł Piskorski został prezydentem Warszawy.
- 31 marca – 5 gangsterów zginęło w strzelaninie w restauracji „Gama” w Warszawie.
- 10 kwietnia:
- do Polski dotarli pierwsi uchodźcy z Kosowa.
- w Łodzi została odsłonięta Ławeczka Tuwima.
- 15 kwietnia:
- powstał Sojusz Lewicy Demokratycznej.
- rozpoczęła się produkcja Poloneza kombi.
- 16 kwietnia:
- wizyta premiera Szwecji Görana Perssona w Kamieńcu Ząbkowickim, w celu otwarcia nowo powstałego osiedla 32 domków jednorodzinnych dla powodzian. Osiedle nazwano im. Bolesława Chrobrego.
- premiera filmu Amok.
- rozpoczęły emisję kanały telewizyjne Ale Kino! oraz MiniMax
- 1 maja – dotychczasowy biskup płocki Zygmunt Kamiński mianowany arcybiskupem metropolitą szczecińsko-kamieńskim.
- 7 maja – premiera filmu Operacja Samum.
- 14 maja – w Alei Gwiazd w Łodzi odsłonięto gwiazdę Bogumiła Kobieli.
- 21 maja – Sejm RP przyjął ustawę o broni i amunicji.
- 24 maja – Jan Paweł II mianował ks. prof. Stanisława Wielgusa biskupem diecezji płockiej.
- 28 maja – rozpoczęły się rozgrywane na polskich parkietach XXVII Mistrzostwa Europy w Koszykówce Kobiet.
- 30 maja – w Warszawie odsłonięto Pomnik Bitwy o Monte Cassino.
- 5 czerwca – rozpoczęła się siódma wizyta papieża Jana Pawła II.
- 6 czerwca – podczas rozgrywanych na polskich parkietach XXVII Mistrzostw Europy w Koszykówce Kobiet reprezentacja Polski zdobyła swój jedyny dotychczas tytuł mistrzowski, pokonując w finale w Katowicach Francję 59:56.
- 13 czerwca – papież Jan Paweł II beatyfikował w Warszawie 108 męczenników z okresu II wojny światowej.
- 16 czerwca – papież Jan Paweł II kanonizował w Starym Sączu Świętą Kingę.
- 17 czerwca – zakończyła się VII Podróż Apostolska Jana Pawła II do Polski.
- 18 czerwca – premiera komediodramatu filmowego Ajlawju w reżyserii Marka Koterskiego.
- 19 czerwca – odsłonięto pomnik Wojciecha Korfantego w Katowicach.
- 20 czerwca – w Wąchocku spotkali się byli żołnierze Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej, by uczcić 55. rocznicę śmierci swego dowódcy mjr. Jana Piwnika „Ponurego”.
- 21 czerwca – odbyła się 1. ceremonia wręczenia Orłów.
- 28 czerwca – Michał Listkiewicz został prezesem PZPN.
- 30 czerwca – biegaczka Lidia Chojecka ustanowiła rekord Polski w biegu na 3000 m wynikiem 8:34,19 s.
- 2 lipca – sprinter Piotr Balcerzak, wygrał bieg na 100 m, ustanawiając rekord życiowy wynikiem 10,15 s (2. najlepszy wynik Polaka na polskich stadionach, Kraków).
- 20 sierpnia – premiera filmu Fuks.
- 24 sierpnia – Tomasz Czubak ustanowił rekord Polski w biegu na 400 m wynikiem 44,62 s. (rekord niepobity od 12 lat)
- 25 sierpnia – Marcin Urbaś ustanowił rekord Polski w biegu na 200 m wynikiem 19,98 s. (rekord niepobity od 12 lat)
- 1 września:
- weszła w życie reforma systemu oświaty.
- powstał Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
- 3 września – po raz pierwszy w telewizji TVN ukazała się polska wersja teleturnieju „Milionerzy” producenta Endemol Polska.
- 4 września – Solec Kujawski: oddano do użytku Radiowe Centrum Nadawcze.
- 8 września – w rozegranym w Warszawie meczu eliminacyjnym do mistrzostw Europy Polska zremisowała bezbramkowo z Anglią.
- 10 września – uchwalono Kodeks karny skarbowy.
- 14 września:
- pod przywództwem Ryszarda hr. Bochenka-Dobrowolskiego powołano do życia Związek Monarchistów „Cracovia” Wielkiego Księstwa Krakowskiego.
- powstał Ośrodek Kulturalny Sołek w Poznaniu.
- 18 września:
- Szczecin: powstał Wielonarodowy Korpus Północno-Wschodni.
- uruchomiono pierwszy polski kanał sportowy Wizja Sport.
- 28 września – utworzono Stobrawski Park Krajobrazowy.
- 7 października – została uchwalona Ustawa o języku polskim.
- 17 października – wszedł w życie Kodeks karny skarbowy.
- 18 października:
- FSO rozpoczęła produkcję modelu Daewoo Matiz.
- w Słupsku zlikwidowano komunikację trolejbusową.
- 22 października – odbyła się premiera filmu Pan Tadeusz.
- 24 października – zakończenie kariery sportowej przez Hansa Nielsena podczas zawodów żużlowych w Pile.
- 28 października – himalaista Leszek Cichy został pierwszym Polakiem, który zdobył Koronę Ziemi.
- 7 listopada – w TVP2 wyemitowano premierowy odcinek serialu Na dobre i na złe.
- 16 listopada – Katowice: otwarto centrum handlowo-usługowe 3 Stawy.
- 19 listopada – premiera filmu Dług.
- 20 listopada – na zjeździe w Warszawie reaktywowano Związek Polskich Korporacji Akademickich.
- 5 grudnia – powstała pierwsza ogólnopolska platforma cyfrowa Polsatu – Cyfrowy Polsat.
Wydarzenia na świecie
- 1 stycznia:
- Niemcy objęły prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.
- wprowadzono – w transakcjach bezgotówkowych – wspólną walutę w Unii Europejskiej – euro.
- 2 stycznia – Juan José Ibarretxe został prezydentem Kraju Basków.
- 3 stycznia:
- NASA: w kierunku Marsa wystrzelono sondę Mars Polar Lander.
- w nieudanym zamachu bombowym na premiera Pakistanu Nawaza Sharifa przed jego rezydencją pod Lahore zginęły 4 osoby.
- 4 stycznia:
- były zawodowy wrestler Jesse Ventura został gubernatorem Minnesoty.
- izraelski Kneset podjął decyzję o samorozwiązaniu i rozpisaniu przedterminowych wyborów.
- 7 stycznia – Senat Stanów Zjednoczonych rozpoczął pierwszy od 130 lat proces impeachmentu prezydenta Billa Clintona.
- 11 stycznia – Bülent Ecevit został po raz czwarty premierem Turcji.
- 13 stycznia – słynny koszykarz Michael Jordan z drużyny Chicago Bulls ogłosił oficjalnie, że kończy karierę.
- 15 stycznia – 45 Albańczyków zostało zamordowanych przez serbskie wojsko w Raczaku w Kosowie.
- 25 stycznia:
- 1185 osób zginęło w trzęsieniu ziemi w kolumbijskim mieście Armenia.
- ukazał się Linux 2.2.
- Luty – marsze górników rumuńskich, niezadowolonych z polityki rządu, na Bukareszt.
- 2 lutego:
- Hugo Chávez został zaprzysiężony na prezydenta Wenezueli.
- w stolicy Gwinei Konakry wojsko wszczęło bunt z powodu niewypłacanego żołdu; zginęło kilkadziesiąt osób, poważnie uszkodzona została rezydencja prezydenta Lansany Conté.
- 6 lutego – rozpoczęła się konferencja w Rambouillet, zwołana w celu zakończenia wojny w Kosowie.
- 7 lutego:
- z przylądka Canaveral na Florydzie wystartowała rakieta Delta II z sondą Stardust na pokładzie.
- Abdullah II został królem Jordanii.
- 10 lutego – w rozegranym na Malcie zremisowanym 1:1 towarzyskim meczu z Finlandią, Wojciech Kowalczyk zdobył 1000. gola w historii reprezentacji Polski w piłce nożnej.
- 12 lutego – Senat USA uniewinnił prezydenta Billa Clintona w procesie impeachmentu, w związku z seksaferą z Monicą Lewinsky.
- 15 lutego – przywódca kurdyjski Abdullah Öcalan został ujęty przez tureckich komandosów w Kenii.
- 16 lutego – Taszkent, Uzbekistan: 16 osób zginęło, a 130 zostało rannych w serii sześciu zamachów bombowych.
- 17 lutego – 3 Kurdów zostało zastrzelonych podczas próby wtargnięcia do izraelskiego konsulatu w Berlinie, w trakcie demonstracji przeciw pojmaniu przez tureckie służby specjalne (przy pomocy izraelskiego Mosadu) przywódcy kurdyjskiego, Abdullaha Öcalana.
- 19 lutego – w Brazylii przeprowadzono po raz pierwszy w historii transplantację nerki i płata wątroby od żywego dawcy.
- 21 lutego – premierzy Pakistanu i Indii podpisali w Lahore deklarację o zakończeniu prób nuklearnych.
- 23 lutego – 31 osób zginęło po zejściu lawiny na gminę Galtür w austriackim Tyrolu.
- 24 lutego – 61 osób zginęło w katastrofie lotu China Southwest Airlines 4509 w Wenzhou.
- 26 lutego – ukazał się mikroprocesor Pentium III przedsiębiorstwa Intel.
- 27 lutego – Olusẹgun Ọbasanjọ wygrał wybory prezydenckie w Nigerii.
- 1 marca:
- wszedł w życie traktat ottawski, którego celem jest wyeliminowanie min przeciwpiechotnych jako środka walki zbrojnej.
- Bertrand Piccard i Brian Jones wystartowali ze Szwajcarii w pierwszy lot balonem dookoła świata.
- 5 marca – premiera filmu Depresja gangstera.
- 8 marca – Lamine Sidimé został premierem Gwinei.
- 9 marca – otwarto tor wyścigowy Sepang w Malezji.
- 12 marca – podczas uroczystości w Independence w amerykańskim stanie Missouri Czechy, Polska i Węgry zostały formalnie przyjęte do NATO.
- 15 marca:
- w wyniku skandalu korupcyjnego Komisja Europejska, której przewodniczył Jacques Santer, podała się do dymisji.
- nowelizacja Konstytucji Chińskiej Republiki Ludowej wprowadziła możliwość różnych form własności.
- 19 marca – 60 osób zginęło, a ponad 100 zostało rannych w zamachu bombowym we Władykaukazie, stolicy Osetii Południowej.
- 20 marca – wszyscy obserwatorzy misji OBWE zostali wycofani z Kosowa po załamaniu się negocjacji jugosłowiańsko-albańskich w Paryżu.
- 21 marca:
- Bertrand Piccard i Brian Jones jako pierwsi okrążyli Ziemię balonem na ogrzane powietrze.
- odbyła się 71. ceremonia wręczenia Oscarów.
- 24 marca:
- rozpoczęły się naloty lotnictwa NATO na Jugosławię.
- wybuchł pożar w tunelu Mont Blanc. Zginęło 39 osób, a kilkanaście zostało rannych.
- 25 marca:
- w Estonii powstał drugi rząd Marta Laara.
- John Bani został prezydentem Vanuatu.
- 27 marca – podczas bombardowań Jugosławii przez lotnictwo NATO został zestrzelony niewidzialny dla radarów amerykański samolot bombowy Lockheed F-117 Nighthawk.
- 28 marca – wojna domowa w Kosowie: 146 Albańczyków zginęło w Kosowie w masakrze w Izbicy dokonanej przez serbskie jednostki paramilitarne.
- 31 marca – premiera filmu Matrix.
- 1 kwietnia – w Kanadzie utworzono terytorium Nunavut, zamieszkane w większości przez Inuitów.
- 2 kwietnia – przedłużono ważność Układu o bezpieczeństwie zbiorowym Wspólnoty Niepodległych Państw (traktatu taszkenckiego).
- 3 kwietnia – samoloty NATO zniszczyły Most Wolności na Dunaju w Nowym Sadzie.
- 5 kwietnia:
- dwóch libijskich agentów podejrzanych o dokonanie zamachu na samolot linii Pan Am nad szkockim miasteczkiem Lockerbie, zostało wydanych przez Libię szkockiemu sądowi obradującemu w holenderskim mieście Zeist.
- Apolo Nsibambi został premierem Ugandy.
- 6 kwietnia – w Prince Edward Theatre na londyńskim West Endzie odbyła się prapremiera musicalu Mamma Mia!, opartego na przebojach grupy ABBA.
- 7 kwietnia – należący do Turkish Airlines Boeing 737, odbywający lot bez pasażerów z lotniska w Adanie do Dżuddy w Arabii Saudyjskiej, rozbił się krótko po starcie, w wyniku czego zginęło 6 członków załogi.
- 8 kwietnia – premiera filmu Wszystko o mojej matce.
- 9 kwietnia – major Daouda Malam Wanké dokonał wojskowego zamachu stanu w Nigrze w którym zginął prezydent Ibrahim Baré Maïnassara.
- 13 kwietnia – Amangeldy Muralijew został premierem Kirgistanu.
- 14 kwietnia:
- 15 kwietnia – w Finlandii utworzono drugi rząd Paava Lipponena.
- 19 kwietnia – parlament Niemiec został ponownie przeniesiony do Berlina.
- 20 kwietnia:
- przeniesienie siedziby Bundestagu do Berlina.
- miała miejsce masakra w amerykańskiej szkole średniej Columbine w stanie Kolorado, w której zginęło 15 osób (w tym dwóch sprawców-samobójców), a 24 zostały ranne.
- 26 kwietnia:
- Salahuddin został królem Malezji.
- wystartowała włoska stacja telewizyjna Rai News.
- 27 kwietnia:
- Gruzja została przyjęta do Rady Europy.
- Abd al-Aziz Buteflika został prezydentem Algierii.
- 28 kwietnia – powstał Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).
- 29 kwietnia:
- operacja „Allied Force”: samoloty NATO zniszczyły wieżę telekomunikacyjną Avala w Belgradzie.
- Abd al-Karim al-Irjani został premierem Jemenu.
- 30 kwietnia:
- Kambodża została członkiem Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN).
- w dokonanym przez neonazistę Davida Copelanda zamachu bombowym na gejowski lokal w londyńskiej dzielnicy Soho zginęły 3 osoby, a 20 zostało rannych.
- 2 maja:
- operacja „Allied Force”: amerykański F-16 został zestrzelony pociskiem Igła przez jugosłowiańską obronę przeciwlotniczą.
- Mireya Moscoso jako pierwsza kobieta wygrała wybory prezydenckie w Panamie.
- 3 maja:
- nad Oklahomą przeszło tornado o największej zmierzonej dotychczas prędkości wiatru (484 km/h).
- Szkot Stephen Hendry rekordowy siódmy raz został mistrzem świata w snookerze.
- 5 maja:
- podpisano indonezyjsko-portugalskie porozumienie dotyczące przyszłości Timoru Wschodniego.
- otwarto Stadion La Cartuja w Sewilli.
- 6 maja – odbyły się pierwsze wybory do Parlamentu Szkockiego i Walijskiego Zgromadzenia Narodowego.
- 7 maja:
- operacja „Allied Force”: 3 osoby zginęły w chińskiej ambasadzie w Belgradzie, omyłkowo zbombardowanej przez samoloty NATO.
- po raz pierwszy od rozłamu w chrześcijaństwie w 1054 papież Kościoła katolickiego odwiedził państwo prawosławne: Jan Paweł II rozpoczął wizytę w Rumunii.
- w wyniku puczu wojskowego został obalony prezydent Gwinei-Bissau João Bernardo Vieira.
- 8 maja – Ismail Omar Guelleh został prezydentem Dżibuti.
- 12 maja – Siergiej Stiepaszyn został premierem Rosji.
- 14 maja – Malam Bacai Sanhá został prezydentem Gwinei Bissau.
- 17 maja:
- w Izraelu odbyły się wybory do Knesetu.
- Ehud Barak został premier Izraela.
- 18 maja:
- Carlo Azeglio Ciampi został prezydentem Włoch.
- została odkryta Perdyta, księżyc Urana.
- 19 maja – premiera filmu science fiction Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo w reżyserii George’a Lucasa.
- 27 maja:
- rozpoczęła się misja STS-96 wahadłowca Discovery.
- Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii oskarżył Slobodana Miloszevicia o zbrodnie przeciwko ludzkości.
- 28 maja – w Mediolanie po 22 latach renowacji ponownie udostępniono dla zwiedzających Ostatnią Wieczerzę Leonarda da Vinci.
- 29 maja:
- Olusẹgun Ọbasanjọ został prezydentem Nigerii.
- Bethuel Pakalitha Mosisili został premierem Lesotho.
- Szwedka Charlotte Nilsson wygrała w Jerozolimie 44. Konkurs Piosenki Eurowizji.
- w RPA utworzono Park Narodowy Góry Stołowej.
- 30 maja – 53 osoby zginęły, a ponad 250 zostało rannych po wybuchu paniki na stacji metra Niamiha w Mińsku.
- 2 czerwca – w Bhutanie jako ostatnim kraju świata rozpoczęto regularną emisję programu telewizyjnego.
- 7 czerwca – w Indonezji odbyły się pierwsze od 1955 roku wolne wybory parlamentarne.
- 8 czerwca – ukazał się album Californication amerykańskiej grupy Red Hot Chili Peppers.
- 9 czerwca – wojna w Kosowie: podpisano porozumienie o warunkach wycofania wojsk serbskich z Kosowa oraz wejścia do prowincji sił międzynarodowych KFOR.
- 10 czerwca – Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję w sprawie Kosowa.
- 11 czerwca – została uchwalona nowa konstytucja Finlandii.
- 12 czerwca – rozpoczęła się misja KFOR w Kosowie.
- 15 czerwca:
- Rudolf Schuster został prezydentem Słowacji.
- na Morzu Żółtym doszło do pierwszego od zawarcia rozejmu w wojnie koreańskiej w 1953 roku starcia morskiego z ofiarami śmiertelnymi, w wyniku którego okręty południowokoreańskie zatopiły północnokoreańską łódź patrolową.
- 16 czerwca:
- Thabo Mbeki został prezydentem RPA.
- w Atenach, Amerykanin Maurice Greene ustanowił rekord świata w biegu na 100 m wynikiem 9,79 s.
- 17 czerwca – Vaira Vīķe-Freiberga wygrała wybory prezydenckie na Łotwie.
- 19 czerwca – ministrowie edukacji 29 krajów europejskich podpisali Deklarację Bolońską.
- 26 czerwca – otwarto Millennium Stadium w Cardiff.
- 29 czerwca – przywódca tureckich Kurdów Abdullah Öcalan został skazany na karę śmierci.
- 1 lipca – Finlandia objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.
- 12 lipca – Guy Verhofstadt został premierem Belgii.
- 16 lipca – u wybrzeży atlantyckiej wyspy Martha’s Vineyard rozbiła się awionetka pilotowana przez Johna F. Kennedy’ego Jr., syna byłego prezydenta. W katastrofie zginęły też jego żona i szwagierka.
- 20 lipca:
- w Chinach zdelegalizowano sektę Falun Gong.
- z dna Atlantyku wydobyto kapsułę kosmiczną Liberty Bell 7, która zatonęła podczas wodowania po locie balistycznym Virgila Grissoma 21 lipca 1961.
- 22 lipca – Microsoft udostępnił pierwszą wersję internetowego komunikatora MSN Messenger.
- 23 lipca:
- Muhammad VI został królem Maroka.
- teleskop kosmiczny Chandra został wyniesiony na orbitę przez prom kosmiczny Columbia podczas misji STS-93.
- 31 lipca – amerykański sztuczny satelita Księżyca Lunar Prospector rozbił się o jego powierzchnię podczas nieudanej próby wykrycia obecności wody.
- 8 sierpnia – Władimir Putin został premierem Federacji Rosyjskiej.
- 11 sierpnia:
- Bharrat Jagdeo został prezydentem Gujany.
- ostatnie całkowite zaćmienie Słońca w XX wieku, w Polsce widoczne jako głębokie zaćmienie częściowe.
- 17 sierpnia – trzęsienie ziemi o sile 7,4 stopnia spowodowało śmierć ponad 17 tys. ludzi w Turcji. 44 tys. zostały rannych.
- 22 sierpnia – na lotnisku w Hongkongu rozbił się w czasie wichury chiński samolot MD-11; zginęły 3 osoby, 208 zostało rannych.
- 25 sierpnia – premiera filmu Dziewiąte wrota.
- 26 sierpnia – Amerykanin Michael Johnson czasem 43,18 s. ustanowił rekord świata w biegu na 400 m.
- 30 sierpnia – referendum w Timorze Wschodnim; większość mieszkańców opowiedziała się za niepodległością.
- 31 sierpnia – w katastrofie Boeinga 737 w Buenos Aires zginęło 65 osób (w tym 2 na ziemi), a 37 zostało rannych.
- 4 września – w zamachu na budynek zamieszkany przez rodziny rosyjskich wojskowych w Bujnaksku (Dagestan) zginęły 64 osoby, 133 zostały ranne.
- 7 września – trzęsienie ziemi o sile 5.9 stopnia w skali Richtera zabiło w Grecji 143 osoby, raniło ponad 500, a ponad 50 tysięcy pozbawiło dachu nad głową.
- 8 września:
- w południowo-wschodniej dzielnicy Moskwy doszło do eksplozji ładunku ok. 400 kg materiałów wybuchowych umieszczonego na parterze 9-piętrowego bloku mieszkalnego. Zginęły 94 osoby, a 150 zostało rannych.
- odbyła się premiera dramatu obyczajowego w reżyserii Sama Mendesa American Beauty.
- 13 września – Moskwa, Rosja: wybuch bomby. Zginęło 119 osób.
- 14 września – Kiribati, Nauru i Tonga przystąpiły do ONZ.
- 16 września – 17 osób zginęło w zamachu bombowym na budynek mieszkalny w rosyjskim Wołgodońsku.
- 19 września – pod Walencją otwarto Tor wyścigowy Ricardo Tormo.
- 21 września – około 2200 osób zginęło w trzęsieniu ziemi na Tajwanie.
- 22 września – w Riazaniu miał miejsce piąty (udaremniony) z serii zamachów bombowych na budynki mieszkalne w Rosji.
- 23 września – NASA straciła łączność z sondą Mars Climate Orbiter.
- 30 września – doszło do wypadku jądrowego w Tokaimura (Japonia), w którym 2 osoby zginęły wskutek przypadkowo wywołanej reakcji łańcuchowej, w zakładzie przerobu odpadów atomowych.
- 1 października – Edyta Stein ogłoszona patronką Europy przez papieża Jana Pawła II.
- 5 października – wskutek zderzenia pociągów w Londynie zginęło 31 osób, 523 zostały ranne.
- 9 października – odbył się ostatni lot samolotu rozpoznawczego Lockheed SR-71 Blackbird.
- 12 października:
- według szacunków ONZ urodził się sześciomiliardowy mieszkaniec Ziemi.
- w Pakistanie generał Pervez Musharraf przeprowadził bezkrwawy zamach stanu, aresztując premiera Nawaza Sharifa i rozwiązując parlament.
- 13 października – Senat Stanów Zjednoczonych nie zgodził się na ratyfikację Traktatu o całkowitym zakazie prób z bronią jądrową (CTBT).
- 16 października:
- premiera filmu Zabić Sekala.
- rozpoczęto produkcję Škody Fabii.
- 18 października – w związku z przejęciem władzy przez wojsko Pakistan został zawieszony w prawach członka Commonwealthu.
- 20 października – Abdurrahman Wahid został wybrany na prezydenta Indonezji.
- 21 października – II wojna czeczeńska: 140 osób zginęło, a kilkaset zostało rannych w wyniku rosyjskiego ostrzału rakietowego centrum Groznego.
- 27 października – Armenia: uzbrojone komando wtargnęło do budynku parlamentu w Erywaniu. W strzelaninie zginęli premier, przewodniczący Zgromadzenia Narodowego i kilku posłów.
- 30 października – po 24 latach okupacji ostatni indonezyjscy żołnierze opuścili Timor Wschodni.
- 31 października – 217 osób zginęło w katastrofie egipskiego Boeinga 767 na Atlantyku.
- 6 listopada:
- mieszkańcy Australii opowiedzieli się w referendum za kontynuowaniem rządów Elżbiety II jako głowy państwa australijskiego.
- Emomali Rahmon wygrał ponownie wybory prezydenckie w Tadżykistanie.
- 8 listopada – odbyła się premiera filmu Świat to za mało.
- 10 listopada – powstała Światowa Agencja Antydopingowa.
- 12 listopada – Turcja: w trzęsieniu ziemi w Düzce zginęły 894 osoby, 4948 zostało rannych.
- 13 listopada – Chile i Peru zawarły porozumienie kończące ponad stuletni spór graniczny.
- 14 listopada – Łeonid Kuczma wygrał ponownie wybory prezydenckie na Ukrainie.
- 19 listopada:
- Chiny z powodzeniem wysłały w kosmos bezzałogowy statek Shenzhou 1.
- w Szwajcarii otwarto Tunel Vereina, najdłuższy na świecie tunel kolei wąskotorowej (19 058 m).
- 22 listopada – Kanadyjczyk Wayne Gretzky został przyjęty do Galerii Sław Hokeja.
- 30 listopada:
- w Seattle doszło do masowych demonstracji przeciwko szczytowi Światowej Organizacji Handlu, które stały się symbolicznym początkiem ruchu alterglobalistycznego.
- poprzez połączenie firm Exxon i Mobil powstał największy na świecie koncern paliwowy ExxonMobil.
- powstał wielonarodowy koncern przemysłu zbrojeniowego i lotniczego BAE Systems.
- 3 grudnia – sonda kosmiczna Mars Polar Lander wylądowała na Marsie, tracąc kontakt z Ziemią.
- 4 grudnia – Yukta Mookhey z Indii zdobyła w Londynie tytuł Miss World 1999.
- 7 grudnia:
- otwarto jedyną stację kolejową w księstwie Monako.
- w Rumunii powołana została Narodowa Rada Badań Archiwów Securitate.
- 10 grudnia – Fernando de la Rúa został prezydentem Argentyny.
- 13 grudnia – zatonął zbiornikowiec „Erika” w pobliżu francuskiego przylądka Penmarch Point.
- 15 grudnia – japońska korporacja Mitsubishi Materials odlała największą sztabę złota na świecie.
- 17 grudnia – Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło 12 sierpnia Międzynarodowym Dniem Młodzieży.
- 18 grudnia – prezydent Sri Lanki Chandrika Kumaratunga została lekko ranna, a 26 osób zginęło w samobójczym zamachu bombowym przeprowadzonym przez Tamilskich Tygrysów podczas wiecu wyborczego w Kolombo.
- 19 grudnia – odbyły się wybory parlamentarne w Rosji.
- 20 grudnia:
- portugalska kolonia Makau przeszła pod administrację Chińskiej Republiki Ludowej..
- Okil Okilow został premierem Tadżykistanu.
- 22 grudnia:
- Tandja Mamadou został prezydentem Nigru.
- cała czteroosobowa załoga zginęła w Katastrofie lotu Korean Air Cargo 8509 pod Londynem.
- 23 grudnia – Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) oceniła, że lata 90. odznaczały się najwyższymi temperaturami w całym minionym tysiącleciu. Licząc od 1860, z siedmiu najgorętszych lat 4 przypadały na ostatnią dekadę XX w.
- 24 grudnia:
- papież Jan Paweł II zainaugurował w Bazylice św. Piotra obchody Wielkiego Jubileuszu Roku Świętego 2000.
- prezydent Wybrzeża Kości Słoniowej Henri Konan Bédié został obalony w wojskowym zamachu stanu.
- 5 pakistańskich terrorystów porwało indyjski samolot lecący z Kathmandu do Delhi ze 193 osobami na pokładzie.
- 26 grudnia:
- II wojna czeczeńska: wojska rosyjskie rozpoczęły szturm Groznego.
- Alfonso Portillo wygrał w II turze wybory prezydenckie w Gwatemali.
- około 18,5 tys. drzew zostało powalonych przez wichurę w parku Pałacu wersalskiego pod Paryżem.
- 28 grudnia:
- Saparmurat Nijazow ogłoszony dożywotnim prezydentem Turkmenistanu.
- Indonezja i Portugalia wznowiły stosunki dyplomatyczne, zerwane w 1975 roku po indonezyjskiej inwazji na Timor Wschodni.
- 30 grudnia – George Harrison został zraniony nożem w swej rezydencji przez włamywacza.
- 31 grudnia:
- Borys Jelcyn zrzekł się urzędu Prezydenta Federacji Rosyjskiej. Jego obowiązki przejął Władimir Putin.
- Panama przejęła zarząd nad Kanałem Panamskim.
- po wypuszczeniu z więzienia przez władze Indii 3 kleryków z Kaszmiru, 5 islamskich porywaczy uwolniło na lotnisku w afgańskim Kandaharze 155 zakładników z uprowadzonego 24 grudnia samolotu Indian Airlines.
- amerykańska telewizja NBC wyemitowała ostatni (752) odcinek soap opery Sunset Beach.
- z Ashmolean Museum w Oksfordzie skradziono obraz Paula Cézanne’a Auvers-sur-Oise (1879–1882), wyceniany na 4,8 miliona dolarów.
Urodzili się
- 25 lutego – Gianluigi Donnarumma, włoski bramkarz
- 3 marca – Dawid Jarząbek, polski skoczek narciarski
- 11 marca – Wiktoria Gąsiewska, polska aktorka dziecięca
- 11 maja – Sabrina Carpenter, amerykańska aktorka
- 28 maja – Cameron Boyce, amerykański aktor dziecięcy
- 4 czerwca – Domen Prevc, słoweński skoczek narciarski
- 10 czerwca – Blanche, belgijska piosenkarka
- 20 lipca – Aleksandra Hanowerska – księżniczka Hanoweru
- 21 listopada – Isaiah Firebrace, australijski piosenkarz
- 18 grudnia – Niko Kytösaho, fiński skoczek narciarski
Zmarli
- 2 stycznia – Rolf Liebermann, kompozytor szwajcarski (ur. 1910)
- 6 stycznia – Stanisław Santor, polski muzyk, skrzypek (ur. 1922)
- 10 stycznia – Juliusz Żuławski, polski poeta, prozaik, tłumacz poezji anglojęzycznej, prezes polskiego Pen Clubu (ur. 1910)
- 12 stycznia – Kazimierz Grześkowiak, kompozytor, piosenkarz, satyryk (ur. 1941)
- 14 stycznia
- Jerzy Grotowski, polski artysta twórca teatralny (ur. 1933)
- Zdzisław Konicki, znawca dziejów i zabytków Łodzi (ur. 1925)
- 23 stycznia – John Osteen, amerykański pastor, autor i teleewangelista zielonoświątkowy (ur. 1921)
- 27 stycznia – Jerzy Turowicz, polski dziennikarz i publicysta, założyciel i redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego” (ur. 1912)
- 5 lutego – Wassily Leontief, ekonomista amerykański rosyjskiego pochodzenia (ur. 1905)
- 7 lutego – Husajn ibn Talal, król Jordanii (ur. 1935)
- 9 lutego – prof. Aleksander Gieysztor, polski historyk (ur. 1916)
- 15 lutego – Antoni Chodorowski (grafik), rysownik, satyryk i karykaturzysta (ur. 1946)
- 25 lutego – Glenn Seaborg, amerykański chemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1912)
- 7 marca – Stanley Kubrick, amerykański reżyser filmowy (ur. 1928)
- 12 marca
- Yehudi Menuhin, angielski skrzypek i dyrygent (ur. 1916)
- Władysław Niedoba, polski reżyser, scenarzysta i aktor teatralny, działacz społeczny i kulturalny na Zaolziu (ur. 1914)
- 1 kwietnia – Alfred Jahn, polski geograf, geomorfolog i polarnik, rektor Uniwersytetu Wrocławskiego (ur. 1915)
- 13 kwietnia – Willi Stoph, polityk NRD, jeden z najdłużej urzędujących premierów państwa europejskiego (ur. 1914)
- 2 maja
- Włodzimierz Sokorski, polski działacz komunistyczny, pisarz, publicysta (ur. 1908)
- Oliver Reed, aktor angielski (ur. 1938)
- 3 maja – Władysław Terlecki, polski prozaik (ur. 1933)
- 8 maja
- Dirk Bogarde, aktor angielski (ur. 1921)
- Irena Szymańska-Matuszewska, polska tłumaczka, pisarka, wydawca (ur. 1921)
- 12 maja
- Edwin Rozłubirski, polski dowódca wojskowy, generał dywizji Wojska Polskiego, pisarz (ur. 1926)
- Jerzy Stroba, arcybiskup poznański 1978–1996 (ur. 1919)
- 5 czerwca – Mel Tormé, amerykański wokalista jazzowy, kompozytor, aranżer (ur. 1925)
- 2 lipca
- William Lloyd Barry, członek Ciała Kierowniczego Świadków Jehowy (ur. 1916)
- Mario Puzo, amerykański pisarz włoskiego pochodzenia (ur. 1920)
- 3 lipca – Mark Sandman, amerykański wokalista, autor tekstów, multiinstrumentalista (ur. 1952)
- 6 lipca – Joaquín Rodrigo, hiszpański kompozytor (ur. 1901)
- 7 lipca – Leszek Kubanek, polski aktor (ur. 1926)
- 8 lipca – Charles Conrad, amerykański astronauta (ur. 1930)
- 14 lipca – Władysław Hasior, polski rzeźbiarz (ur. 1928)
- 16 lipca – John F. Kennedy Jr. (ur. 1960)
- 17 lipca – Arthur Hoag, amerykański astronom (ur. 1921)
- 18 lipca – Marzena Górszczyk-Kęcik, polska działaczka społeczna (ur. 1945)
- 23 lipca – Hasan II, król Maroka (ur. 1929)
- 28 lipca – Trygve Haavelmo, norweski ekonomista i ekonometryk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1911)
- 21 sierpnia – Jerzy Harasymowicz, polski poeta (ur. 1933)
- 10 września – Tadeusz Kaczyński – polski muzykolog, krytyk muzyczny (ur. 1932)
- 20 września – Raisa Gorbaczowa (ros. Раиса Максимовна Горбачёва), rosyjska socjolog, żona Michaiła Gorbaczowa (ur. 1932)
- 22 września – George C. Scott, aktor amerykański (ur. 1927)
- 25 września – Marion Zimmer Bradley, amerykańska pisarka fantasy (ur. 1930)
- 28 września – Marek Galiński, polski zapaśnik w stylu klasycznym (ur. 1951)
- 4 października – Bernard Buffet, malarz francuski (ur. 1928)
- 12 października – Wilt Chamberlain, legendarny koszykarz amerykański (ur. 1936)
- 13 października – Halina Dobrowolska, polska aktorka (ur. 1930)
- 20 października – Jack Lynch, irlandzki polityk, premier Irlandii (ur. 1917)
- 21 października – Alfred Schütz, polski kompozytor i pianista (ur. 1910)
- 28 października – Rafael Alberti, hiszpański poeta i dramatopisarz (ur. 1902)
- 29 października – Jacek Regulski, gitarzysta zespołu KAT (ur. 1965)
- 2 listopada – Milan Antal, słowacki astronom (ur. 1935)
- 11 listopada – Mary Kay Bergman, amerykańska aktorka (ur. 1961)
- 20 listopada – Gwidon Miklaszewski, polski rysownik-humorysta (ur. 1912)
- 3 grudnia
- Madeline Kahn, aktorka amerykańska (ur. 1942)
- John Paul Larkin, amerykański piosenkarz, zmarł na raka płuc (ur. 1942)
- 5 grudnia – Andrzej Kolikowski ps. Pershing, przywódca gangu pruszkowskiego (ur. 1954)
- 8 grudnia – Péter Kuczka, węgierski pisarz science fiction i redaktor (ur. 1923)
- 10 grudnia – Franjo Tuđman, prezydent Chorwacji (ur. 1922)
- 12 grudnia – Joseph Heller, pisarz amerykański, autor powieści Paragraf 22 (ur. 1923)
- 17 grudnia – Roger Frison-Roche, francuski dziennikarz, pisarz, podróżnik i alpinista (ur. 1906)
- 18 grudnia – Robert Bresson, francuski reżyser i scenarzysta filmowy (ur. 1901)
- 24 grudnia – Tomasz Beksiński, dziennikarz muzyczny polskiego radia, tłumacz dialogów w filmach z Jamesem Bondem i z serii Monty Python (ur. 1958)
- 29 grudnia – Jerzy Waldorff, publicysta, krytyk muzyczny (ur. 1910)
Zdarzenia astronomiczne
- 28 lipca – częściowe zaćmienie Księżyca. W maksimum większa część południowej połowy Księżyca była zanurzona w cieniu Ziemi[1].
- 11 sierpnia – całkowite zaćmienie Słońca (Soros 145). Cień Księżyca po raz pierwszy dotknął powierzchni Ziemi u wybrzeży Nowej Fundlandii w Kanadzie. Największe zaćmienie z całkowitą fazą trwającą dwie minuty i 23 sekundy nastąpiło kilka kilometrów na południowy zachód od rumuńskiego miasta Râmnicu Vâlcea położonego na południowych stokach Alp Transylwańskich. Na zakończenie pas całkowitego zaćmienia wszedł do Indii, gdzie opuścił Ziemię w pobliżu miast Nagpur i Hajdarabad[1].
- 15 listopada – przejście Merkurego na tle tarczy Słońca
Nagrody Nobla
- z fizyki – Gerardus ’t Hooft, Martinus J.G. Veltman
- z chemii – Ahmed H. Zewail
- z medycyny – Günter Blobel
- z literatury – Günter Grass
- nagroda pokojowa – organizacja Lekarze bez Granic
- z ekonomii – Robert Mundell
Święta ruchome
- Tłusty czwartek: 11 lutego
- Ostatki: 16 lutego
- Popielec: 17 lutego
- Niedziela Palmowa: 28 marca
- Pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa: 1 kwietnia
- Wielki Czwartek: 1 kwietnia
- Wielki Piątek: 2 kwietnia
- Wielka Sobota: 3 kwietnia
- Wielkanoc: 4 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 5 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 13 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 23 maja
- Boże Ciało: 3 czerwca
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Philip S. Harrington: Zaćmienie!. Warszawa: Pruszyński i S-ka, 1999, s. 134 i dalsze. ISBN 83-7255-010-7.