Przejdź do zawartości

Podział administracyjny Polski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Stok (dyskusja | edycje) o 22:58, 2 mar 2016. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Podział administracyjny Polski
Mapa administracyjna Polski (stan na 1 stycznia 2013) z zaznaczonymi województwami, powiatami, gminami i miastami w gminach miejsko-wiejskich.
LEGENDA:
czarne granice – granice województw
czerwone granice – granice powiatów
zielone granice – granice gmin
szare granice – granice miast w gminach miejsko-wiejskich
Województwa
Powiaty, stan na 1 stycznia 2007 r.
Gminy
Porównanie podziałów administracyjnych sprzed i po reformie z 1999 r.

Podział terytorialny Polski zmieniał się wielokrotnie, od II wojny światowej reformy miały miejsce w 1946, 1950, 1957 i 1975 oraz obecny trójstopniowy podział administracyjny obowiązujący od 1 stycznia 1999.

  • I stopnia – 16 województw,
  • II stopnia – 380 powiatów,
    • 66 miast na prawach powiatu – gmina o statucie miasta, wykonująca zadania powiatu,
    • 314 powiatów – skupiające od kilku do kilkunastu sąsiadujących ze sobą gmin, czasami potocznie zwane „powiatami ziemskimi”,
  • III stopnia – 2479 gmin,
    • 306 miejskich – gmina, która zawiera się w administracyjnych granicach miasta,
    • 602 miejsko-wiejskie – gmina, w skład której wchodzi miasto oraz kilka wsi,
    • 1571 wiejskich – gmina, która na swoim terytorium nie zawiera miasta (z tego 158 takich gmin ma siedzibę w mieście)[1].

Dane statystyczne

Stan na 1 stycznia 2012[2]

Herb Województwo Siedziba władz Powierz
chnia
w km² 		Ludność Gęstość
zaludn.
na km² 		Miasta II stopień adm. Gminy
powiaty m. na prawach powiatu ogółem miejskie wiejskie miejsko-wiejskie
 dolnośląskie Wrocław 19 947 2 916 577 146 91 26 4 169 36 78 55
 kujawsko-pomorskie Bydgoszcz i Toruń 17 972 2 098 370 117 52 19 4 144 17 92 35
 lubelskie Lublin 25 122 2 171 857 86 43 20 4 213 20 170 23
 lubuskie Gorzów Wielkopolski i Zielona Góra 13 988 1 023 158 73 42 12 2 83 9 41 33
 łódzkie Łódź 18 219 2 533 681 139 44 21 3 177 18 133 26
 małopolskie Kraków 15 183 3 346 796 220 61 19 3 182 14 121 47
 mazowieckie Warszawa 35 558 5 285 604 149 85 37 5 314 35 229 50
 opolskie Opole 9 412 1 013 950 108 35 11 1 71 3 36 32
 podkarpackie Rzeszów 17 846 2 128 687 119 51 21 4 160 16 109 35
 podlaskie Białystok 20 187 1 200 982 59 40 14 3 118 13 78 27
 pomorskie Gdańsk 18 310 2 283 500 125 42 16 4 123 25 81 17
 śląskie Katowice 12 333 4 626 357 375 71 17 19 167 49 96 22
 świętokrzyskie Kielce 11 711 1 278 116 108 31 13 1 102 5 71 26
 warmińsko-mazurskie Olsztyn 24 173 1 452 596 60 49 19 2 116 16 67 33
 wielkopolskie Poznań 29 826 3 455 477 116 109 31 4 226 19 117 90
 zachodniopomorskie Szczecin 22 892 1 722 737 75 64 18 3 114 11 50 53
 Polska Warszawa 312 679 38 538 445 130 910 314 66 2479 306 1569 604

Oceny podziału administracyjnego

Bohdan Wyżnikiewicz (Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową) wskazuje, że różnice w wielkości i potencjale województw są znaczne i że wynika to z faktu, że tworzeniu nowych województw towarzyszyły przetargi polityczne w sprawie ich liczby. Przedstawia ponadto, że mniejsze i słabsze ekonomicznie województwa rozwijają się wolniej niż duże i silne ekonomicznie regiony[3].

W 2001 Sejm i Senat zgodnie uznały nowy zasadniczy podział terytorialny państwa za poprawny i spełniający założenia reformy administracji publicznej. Senat wskazał na konieczność wspierania inicjatyw zmierzających do racjonalizacji podziału terytorialnego kraju na powiaty[4]. Sejm stwierdził, że część powiatów jest zbyt słaba ekonomicznie, a przez to mało sprawna i mało efektywna. Analiza potencjału rozwojowego jednostek powiatowych wskazuje na duże zróżnicowanie między miastami na prawach powiatu a powiatami pozbawionymi ośrodków miejskich. Za korzystne dla wykonywania funkcji publicznych Sejm uznał łączenie się miast na prawach powiatu i otaczających je powiatów mających siedziby w tych miastach[5].

W 2000 rząd Jerzego Buzka uznał potrzebę rozpoczęcia pilnych działań prowadzących do łączenia się miast na prawach powiatu i powiatów mających siedzibę swych władz w tych miastach, z uwagi na znaczące dysproporcje występujące w zakresie potencjału instytucjonalnego jednostek powiatowych. Analizy rządowe wskazywały na znacząco wyższy potencjał miast na prawach powiatu i szczególnie niski potencjał powiatów pozbawionych większych ośrodków miejskich. Dane wskazują, że powiaty pozbawione dużych miast mają znacząco mniejsze zasoby służące do wypełniania powiatowych zadań publicznych[6].

Podział administracyjny Polski

Poniższa lista przedstawia podział administracyjny Polski na województwa. Najpierw wymienione jest miasto (lub miasta) wojewódzkie (wytłuszczoną czcionką) oraz pozostałe miasta na prawach powiatu. Dalej wszystkie powiaty wraz z miastami będącymi siedziba władz powiatu. Podział powiatów na gminy przedstawiono na stronach „Dokładniejsze informacje”.

województwo dolnośląskie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa dolnośląskiego.

województwo kujawsko-pomorskie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa kujawsko-pomorskiego.

województwo lubelskie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa lubelskiego.

województwo lubuskie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa lubuskiego.

województwo łódzkie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa łódzkiego.

województwo małopolskie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa małopolskiego.

województwo mazowieckie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa mazowieckiego.

województwo opolskie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa opolskiego.

województwo podkarpackie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa podkarpackiego.

województwo podlaskie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa podlaskiego.

województwo pomorskie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa pomorskiego.

województwo śląskie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa śląskiego.

województwo świętokrzyskie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa świętokrzyskiego.

województwo warmińsko-mazurskie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa warmińsko-mazurskiego.

województwo wielkopolskie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa wielkopolskiego.

województwo zachodniopomorskie

Podział powiatów na gminy zamieszczono w podział administracyjny województwa zachodniopomorskiego.

Historyczny podział Polski

Zobacz też

  1. ↑ D. Walczak, Konieczność zmian w podziale terytorialnym gmin, Zeszyty Naukowe SGGW, Ekonomika i Organizacja Gospodarki żywnościowej 2012, nr 99, s. 208.
  2. ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2012. Główny Urząd Statystyczny, 2012-01-01. [dostęp 2014-01-31].
  3. ↑ Bohdan Wyżnikiewicz: Mazowieckie ma silniejszą gospodarkę niż Słowacja i Bułgaria. Biznes.pl, 2012-06-13. [dostęp 2012-06-18].
  4. ↑ Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 stycznia 2001 w sprawie oceny nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa (M.P. z 2001 r. nr 2, poz. 24).
  5. ↑ Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 maja 2001 w sprawie oceny funkcjonowania zasadniczego podziału terytorialnego państwa (M.P. z 2001 r. nr 16, poz. 249).
  6. ↑ Zasadniczy, trójstopniowy podział terytorialny państwa. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, 2001-05-31. [dostęp 2012-07-15].

Linki zewnętrzne

Polska – tematy i zagadnienia
Historia
Geografia
Prawo i ustrój polityczny
Demografia,
bezpieczeństwo
i życie społeczne
Kultura
Gospodarka
Podział administracyjny Polski
Województwa
Siedziby wojewodów
i sejmików
Podziały administracyjne
województw
Herby województw
Flagi województw
Województwa proponowane
Inne jednostki podziału

Podziały administracyjne Polski
Podziały administracyjne państw Europy
Terytoria zależne i państwa nieuznawane

Europa zaznaczona na mapie Ziemi

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Podział_administracyjny_Polski&oldid=45203294”